Gonna Change My Way Of Thinking (1979) - door Jochen Markhorst

Gonna Change My Way Of Thinking (1979)

Muziek is wel een dingetje, in religieuze kringen. Christenen zijn al eeuwen aan het soebatten over de stichtelijke kwaliteit, dan wel de duivelse aard van muziek überhaupt, en sinds de negentiende eeuw polderen de vele Christelijke afsplitsingen over welke muziek wél, en welke muziek niet welgevallig is in des Heeren oren. In de Bijbel wordt er doorlopend gemusiceerd, de Psalmen hebben een eigen boek, net als het ‘lied der liederen’, het Hooglied, dat is het punt niet zozeer. Maar de scherpslijpers wijzen op Ezechiël 27 en 28, waarin wordt beweerd dat de koning van Tyrus feitelijk de Satan in mensengedaante is. Veelzeggend in de muziekdiscussie is dan 28:13, het vers dat beschrijft wat een geweldige, prachtige, mooie engel Satan is in den beginne, voordat zijn trots ervoor zorgt dat God zijn lievelingsengel verstoot en voor alle eeuwigheid tot de poel van zwavel en vuur, tot de hel, veroordeelt:

Gij waart in Eden, Gods hof; alle kostelijk gesteente was uw deksel, sardisstenen, topazen en diamanten, turkooizen, sardonixstenen en jaspisstenen, saffieren, robijnen, en smaragden, en goud; het werk uwer trommelen en uwer pijpen was bij u; ten dage als gij geschapen werdt, waren zij bereid.

Daar staat het: reeds bij zijn schepping krijgt Satan ‘trommelen’ (tamboerijnen vermoedelijk) en ‘pijpen’ (fluiten). Dat creëert een prachtig dilemma voor de godgeleerden. Muziek is dus inderdaad des Duivels, maar: het is Godgeschapen en wordt door Satan gespeeld nog vóór diens zondeval, als hij nog een hooggeplaatste, heilige engel in de Hof van Eden is.

De ouders van Josh Tillman, de drummer van Fleet Foxes die sinds 2012 solosuccessen boekt als Father John Misty, lossen het op zoals de meeste striktere Christenen: Josh mag alleen ‘Christelijke muziek’ luisteren. En popmuziek is Niet Christelijk. Maar eind jaren 90, rond zijn zeventiende, verrassen de ouders de muzikale Josh (hij speelt dan al jaren drums en gitaar) met een wetswijziging van jewelste: hij mag seculiere muziek luisteren, mits het ‘spiritueel’ is. Een van de aankopen die Josh meteen doet is Dylans Slow Train Coming, want hij kan aantonen dat Dylan een Christelijke kunstenaar is, en tot zijn opluchting doorstaat het album inderdaad de ouderlijke censuur. Het is een ontdekking. Hij koopt New Morning, Nashville Skyline, Oh Mercy, ‘al die bizarre Dylanalbums,’ tot hij ook bij de monumenten als The Times They Are A-Changin’ landt. “Het veranderde mijn leven totaal en ik weet dat iedereen dat zegt over Dylan, maar bij mij is het echt waar, het inspireerde me om te gaan doen wat ik nu doe,” zegt Tillman terugblikkend (interview met TLOBF, maart 2009). In de maanden daarna brokkelt overigens het zwaarste fundamentalisme verder af en mag hij zelfs U2’s The Joshua Tree en Peter Gabriels So kopen.

Het laat zijn sporen na, zowel de benauwende opvoeding als de entree van Dylan. Op zijn doorbraakalbum I Love You, Honeybear (2015), volgens eigen zeggen een autobiografisch conceptalbum, schildert hij een liederlijk leven vol woeste sex, overspel, drank en drugs, en heeft hij, zoals de meeste afvalligen, buitenproportioneel veel fucks en goddamns nodig om dat te vertellen. Het verleidt de recensenten ertoe om het album als ‘Father Johns eigen Blood On The Tracks’ aan te prijzen. Maar het prijsnummer “Holy Shit” is een Dylaneske woordprocessie à la “No Time To Think” met de consumptiemaatschappijkritiek uit “Slow Train”, zoals Tillman ook in het titellied Dylans stijlmiddel kopieert om kleine, particuliere beslommeringen te contrasteren met wereldproblematiek. En tussendoor duikt telkens Slow Train Coming-idioom op, zoals in het bizarre “Nothing Good Ever Happens In The Goddamn Thirsty Cow”:

I have it all
To pull more women than any two men or a train can haul
But my baby she does something way more impressive than the Georgia crawl


De Georgia Crawl is ook in de eerste versie van Dylans “Gonna Change My Way Of Thinking” een vervreemdende eend in de bijt:

I got a God-fearing woman
One I can easily afford
She can do the Georgia crawl
She can walk in the spirit of the Lord

De uitdrukking verwijst naar een dans en wordt in 1928 gemunt door de hitsingle van Henry Williams en Eddie Anthony. Dan is het nog écht een dans. Een woeste, suggestieve, zinnelijke dans, maar: een dans.

Come here papa, look at sis
Out in the backyard just shaking like this
Doin' the Georgia Crawl, oh Georgia Crawl
You don't need to buy a thing, do the Georgia Crawl 

I can shake it east, shake it west
Way down south I can shake it the best
Doin' the Georgia Crawl, oh Georgia Crawl
You don't need to buy a thing, do the Georgia Crawl



Het duurt natuurlijk niet lang, of de Georgia Crawl wordt een metafoor voor geslachtsverkeer, met dank ook aan Blind Willie McTell. Die neemt al vroeg twee songs op waarin het begrip die expliciete lading krijgt: “East St. Louis Blues” in 1933 en vooral de eerste versie van “Broke Down Engine Blues” (1931), het lied dat Dylan in ’93 bewerkt voor World Gone Wrong en als ‘masterpiece’ huldigt in de hoestekst. Daar, tussen al die bluesklassiekers, valt de Georgia Crawl niet uit de toon, maar op Slow Train Coming is het wat vervreemdend – het is de enige erotische verwijzing op die verder vooral zeer evangelische plaat.

Het is niet het enige opmerkelijke aan “Gonna Change My Way Of Thinking”. Het laatste couplet bijvoorbeeld, waar een ‘kingdom called Heaven’, het Hemelse Koninkrijk wordt beschreven als ‘een plek waar geen dood en geen geboorte is’. Dat is een vreemde kenschets. De Hemel is in de Bijbel de verblijfplaats van God en we weten er niet veel meer van dan dat er een troon staat en vermoedelijk een boekenplank (Johannes ziet in Openbaringen 20:11 dat er ‘boeken’ zijn, in ieder geval). Dylans omschrijving, ‘een plaats zonder dood of geboorte’, lijkt meer van toepassing op het Koninkrijk der Hemelen, het paradijs dat op aarde zal neerdalen als Jezus terugkeert, when He returns. Maar dan is het nogal wezensvreemd om de woorden te gebruiken waarmee Boeddhisten het Nirvana omschrijven. Bovendien verklapt Dylan dat de bedoelde plek ‘ongeveer tegelijkertijd’ met de aarde is geschapen. Dus dat is echt de Hemel van Genesis 1:1 (“In den beginne schiep God de hemel en de aarde”), de verblijfplaats van de Here zelf. Christelijk is de uitdrukking sowieso niet, en enige zeggingskracht heeft het ook al niet. Gods verblijfplaats heeft geen geboorte en dood, nee. Ook geen puberteit, ontslagbescherming of pensioenopbouw – maar waarom zou je opsommen wat er allemaal niet is? Nee, het lijkt er toch echt op dat de dichter niet goed heeft opgelet bij catechisatie en een beetje dommig het Koninkrijk in de Hemel verhaspelt met het toekomstige Koninkrijk van de Hemel, hier op aarde. Bij de beschrijvingen daarvan wordt inderdaad gebruik gemaakt van ontkenningen (er zal geen ziekte zijn, er zal geen zonde zijn, er zal geen oorlog zijn), maar dat boeddhistische ‘geen geboorte en geen dood’ blíjft raar.

Desondanks, of misschien daarom juist, is de aantrekkingskracht van het lied op een ontluikend gemoed als dat van de cultureel onderdrukte Josh Tillman goed na te voelen. De song drijft op een betonnen riff, iets tussen “You Really Got Me” en “Sunshine Of Your Love” in, blijft tussen de strakke grenzen van een doordeweeks bluesschema en er wordt geweldig gemusiceerd door muzikanten van wereldklasse – voorop gitarist Mark Knopfler natuurlijk, maar orgel en blazers zijn ook bepaald hemels.
En tekstueel zijn er voor de jonge Josh genoeg stichtelijke herkenningspunten om niet af te haken (de Mattheüsreferenties, met name) en mysterieuze uitdrukkingen om gefascineerd te blijven (zoals die Georgia Crawl), maar bovenal: de puber Tillman zal grote erkenning en bevrijdende herkenning ervaren bij de titel en de openingscoupletten. “Mijn denken gaat veranderen”, “zo veel onderdrukking” en vooral a different set of rules, “een andere set regels”!

Net als de meeste songs uit Dylans Christelijke productie, wordt ook “Gonna Change My Way Of Thinking” nauwelijks gecoverd door serieus te nemen artiesten. Josh Tillman waagt zich wel eens aan een Dylansong (zijn “If You Gotta Go, Go Now” voor de verzamelplaat Subterranean Homesick Blues: A Tribute to Bob Dylan's 'Bringing It All Back Home' is prachtig), maar bij de Slow Train Comingsongs blijft hij uit de buurt.
De enige echt leuke bewerking is van de meester zelf, samen met Mavis Staples voor het erg geslaagde tribuutalbum Gotta Serve Somebody: The Gospel Songs Of Bob Dylan (2003). De plaat sluit af met een opwindende, stomende opname van een vrijwel geheel herschreven versie. De Georgia Crawl is geschrapt, de klungelige verwijzing naar het Hemelse Koninkrijk eveneens en zelfs de Mattheüsreferenties naar Jezus laat Dylan, een kleine kwart eeuw later, achterwege. Bijna dan toch; in de allerlaatste regel parafraseren Staples en Dylan Mattheüs 26:49, “En terstond komende tot Jezus, zeide hij: Wees gegroet, Rabbi! en hij kuste Hem”, de kus waarmee Judas Jezus verraadt en Hem – indirect – doodt.   
En dat is dan toch wel weer des Duivels.

Gonna Change My Way Of Thinking

Gonna change my way of thinking
Make myself a different set of rules
Gonna change my way of thinking
Make myself a different set of rules
Gonna put my good foot forward 
And stop being influenced by fools

So much oppression
Can’t keep track of it no more
So much oppression
Can’t keep track of it no more
Sons becoming husbands to their mothers
And old men turning young daughters into whores

Stripes on your shoulders
Stripes on your back and on your hands
Stripes on your shoulders
Stripes on your back and on your hands
Swords piercing your side
Blood and water flowing through the land

Well don’t know which one is worse
Doing your own thing or just being cool
Well don’t know which one is worse
Doing your own thing or just being cool
You remember only about the brass ring
You forget all about the golden rule

You can mislead a man
You can take ahold of his heart with your eyes
You can mislead a man
You can take ahold of his heart with your eyes
But there’s only one authority
And that’s the authority on high

I got a God-fearing woman
One I can easily afford
I got a God-fearing woman
One I can easily afford
She can do the Georgia crawl
She can walk in the spirit of the Lord

Jesus said, “Be ready
For you know not the hour in which I come”
Jesus said, “Be ready
For you know not the hour in which I come”
He said, “He who is not for Me is against Me”
Just so you know where He’s coming from

There’s a kingdom called Heaven
A place where there is no pain of birth
There’s a kingdom called Heaven
A place where there is no pain of birth
Well the Lord created it, mister
About the same time He made the earth


versie 2003 

Change my way of thinking, make myself a different set of rules
Change my way of thinking, make myself a different set of rules
Put my best foot forward, stop being influenced by fools

I’m sittin’ at the welcome table, I’m so hungry I could eat a horse
I’m sittin’ at the welcome table, I’m so hungry I could eat a horse
I’m gonna revitalize my thinking, I’m gonna let the law take its course

Jesus is calling, He’s coming back to gather up his jewels
Jesus is calling, He’s coming back to gather up his jewels
We living by the golden rule, whoever got the gold rules

The sun is shining, ain’t but one train on this track
The sun is shining, ain’t but one train on this track
I’m stepping out of the dark woods, I’m jumping on the monkey’s back

I’m all dressed up, I’m going to the county dance
I’m all dressed up, I’m going to the county dance
Every day you got to pray for guidance
Every day you got to give yourself a chance

Storms are on the ocean, storms out on the mountain, too
Storms are on the ocean, storms out on the mountain, too
Oh Lord, you know I have no friend like you

I’ll tell you something, things you never had you’ll never miss
I’ll tell you something, things you never had you’ll never miss
A brave man will kill you with a sword, a coward with a kiss