Dylan droeg een zwarte hoed, door de schaduw van het licht was zijn gezicht nauwelijks zichtbaar. Een enkele keer schoof hij naar het midden van het podium om gitaar te spelen, om daarna snel weer terug te keren achter zijn keyboard aan de zijkant.
Hij lijkt niet langer het middelpunt van de aandacht te willen zijn. Hij houdt er niet van om gefotografeerd te worden als hij optreedt. De laatste keer dat ik hem zag, stonden er bewakers met zaklampen voor het podium om mensen te verblinden als ze probeerden een foto te maken.
Ik dacht aan wat schrijver Martin Bril ooit zei: "Hij werd geboren als Robert Zimmerman. Toen hij muziek begon te maken als Bob Dylan, probeerde hij Robert Zimmerman uit te wissen. Daarna begon hij Bob Dylan uit te wissen."
Hier dacht ik weer aan toen ik Rolling Thunder Revue keek, waarin waarheid en fictie elkaar constant kruisen. "Als iemand een masker draagt, vertelt hij de waarheid. Als iemand geen masker draagt, doet hij dat waarschijnlijk niet", zegt Bob Dylan in de film - zonder masker.
Het draait allemaal om maskers in Rolling Thunder Revue. De film neemt je mee met Dylan en zijn vrienden. Een groep musici en dichters (zoals Joan Baez, Allen Ginsberg en Joni Mitchell) treden halverwege de jaren '70 op in kleine zaaltjes in Amerika en Canada. Na de act pakken ze in en gaan ze naar de volgende stad. Als een rijdend circus.
De film zelf biedt prachtig helder beeld van deze optredens, met bovendien geweldig geluid. Het is genieten om te zien hoe Dylan destijds op het podium stond: geanimeerd, vurig en bijdehand als altijd. Geen schaduwen, geen bewakers met zaklampen. "Bob Dylan for president!", schreeuwt iemand in het publiek. We zien Dylan lachen terwijl hij over de bühne loopt en aan zijn bandleden vraagt: "President van wat?"
Veel van de archiefbeelden schijnen uit de film Renaldo and Clara afkomstig, geregisseerd door Dylan zelf. Nooit gezien. De film wordt ook nooit genoemd in Rolling Thunder Revue. Dat geldt eveneens voor zijn ex-vrouw Sara, met wie hij de film destijds maakte. Er is nauwelijks kritiek op het circus of op Dylan. We zien niets van het druggebruik, er zijn geen confrontaties onderling.
Wat maakt het uit? Niets. Er ontbreekt nogal wat, maar er is ook veel aangevuld. Niet zomaar draagt de film de slimme ondertitel 'A Bob Dylan Story'. Zo had het kunnen gaan, als het aan Dylan had gelegen. Hij weet het zelf ook niet meer. Terugkijkend op de tour zegt hij: "Het gebeurde zo lang geleden dat ik nog niet eens geboren was."
Zoals dat gaat bij herinneringen, veranderen ze na een lange tijd en kan een compleet andere versie ontstaan van wat je daadwerkelijk hebt meegemaakt. Nee, er was destijds helemaal geen filmmaker genaamd Stefan van Dorp (een "Nederlander" die Nederlandse woorden net te gemankeerd uitspreekt). En nee, Sharon Stone was er helemaal niet bij. Maar in de film waren ze er wel bij. En wie zal het zeggen, zo had het kúnnen gaan.
Er wordt Dylan gevraagd wat er na al die tijd van de Rolling Thunder Revue is overgebleven. "Niks", zegt hij. "Helemaal niks. As."
Bob Dylan wist zichzelf met deze film andermaal uit. Alleen de mythe blijft over.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten