T.V. Talkin’ Song (1990) - door Jochen

T.V. Talkin’ Song (1990)

Dave Stewarts autobiografie Sweet Dreams Are Made Of This (2016) is een dubbelhartige affaire, en daarmee in lijn met het beeld dat ook een minder ingevoerde muziekkenner van de man heeft: kleurrijk, onmatig, creatief en knap irritant, bijwijlen. De fotocollage op de omslag is sluitend. Stewart profileert zich door het boek heen tientallen keren als een immigrant in Alice In Wonderland, paddenstoelen spelen meer dan eens een hoofdrol in de vele drugsgerelateerde anekdotes en overheersend is ‘s mans al dan niet gespeelde hippie-achtige naïveteit. De nieuwsgierigheid van de Dylanfan wordt aangewakkerd door de ronkende aanbeveling van de oude meester op de achterflap: “Dave is een dromer en een onverschrokken vernieuwer, een visionair van een hogere orde en een explosieve muzikant met een aangeboren talent om het genie in een ander te onderkennen en dat zonder manipulatieve trucs omhoog te halen.”
Grote woorden. Maar Dylan kent de man inderdaad vrij goed, sinds een eerste samenwerking in ‘84. In de late jaren ’80 verzamelt de gelegenheidsgroep Traveling Wilburys zich bij Stewart in de tuin, de eerste plaat wordt in zijn thuisstudio opgenomen. Er is een klik tussen de twee nogal verschillende karakters en Dylan zal vaker een beroep doen op Stewarts talenten, bijvoorbeeld voor de productie van een aantal videoclips, “When The Night Comes Falling From The Sky”, het hypnotiserende “Blood In My Eyes” en “Emotionally Yours”. Die laatste heeft enige cultstatus verworven omdat Dylan zowaar lipsynchroon playbackt, en ondertussen met overtuiging een akoestische gitaar bespeelt die op de hele opname niet te horen is. Hij zit op een pianokruk, maar blijft hardnekkig met zijn rug naar die piano toe zitten, dat dan weer wel.



Ondertussen zoeken de twee muzikanten elkaar ook privé op en een van de verhalen die daaruit voortvloeien, speelt in Londen:

“Op een dag nam ik Bob mee naar Speakers’ Corner in Hyde Park, waar mensen op kistjes staan en tekeergaan over van alles en nog wat. Bob had z’n capuchon op zodat niemand hem kon herkennen. Hij genoot ervan om op te gaan in een publiek, naar uiteenlopende sprekers te luisteren, mee te doen zelfs, vragen te stellen. Hij schreef er een song over toen hij weer terug in het hotel was. ‘T.V. Talkin’ Song’ heet het.”
In een interview met USA Today (augustus 1990) verklapt Dylan al dat het lied “is based on a speech” die hij in Hyde Park gehoord heeft, en Stewart bevestigt dat verhaal dus. Die lezing spoort ook wel met de wat geïsoleerde positie die het lied heeft in Dylans catalogus. Überhaupt zien we Dylan zelden fulmineren tegen zo’n betrekkelijk vluchtige cultuurdrager als televisie, en daarnaast is het lang geleden dat de dichter een anekdote op muziek heeft gezet. De vorm is dan wel weer passend, natuurlijk; de laatste talking song is ook al weer zo’n 25 jaar geleden.

De spreker op Speakers’ Corner heeft een snaar geraakt bij Dylan, zoveel is wel duidelijk. Hoewel de dichter zich in zijn werk zelden heeft uitgelaten over het fenomeen televisie, en al helemáál niet over de eventuele verwerpelijke invloed daarvan, spreekt hij zich in interviews met enige regelmaat uit.
“TV is zo super machtig. Het vormt meningen. Vroeger moest je de deur uit en dingen ervaren om een mening te kunnen vormen. Dat hoeft niet meer. Je krijgt kennis aangereikt zonder de bijbehorende ervaring. Ik denk dat dat iets heel gevaarlijks is.” (Boston Review, april ’86)
En bij een persconferentie in Rome, juli 2001, gaat de meester helemaal los en betoogt, niet geheel navolgbaar, dat TV en media de poëzie en de literatuur vermoord hebben. Beide ontboezemingen illustreren in elk geval een dystopisch wereldbeeld, een paranoia die kenmerkend is voor een belangrijk deel van de sprekers die in Hyde Park de zeepkist beklimmen. In het lied blijft Dylan echter op een kritische afstand. De dichter is doorgeefluik van andermans wereldbeeld, vermijdt een eigen mening (”my thoughts began to wander” suggereert zelfs eventjes dat het hem maar matig kan boeien) en serveert een niet ongeestige ironische pointe in de laatste regel.

De bekendste regel is de regel over Elvis. “Sometimes you gotta do like Elvis did and shoot the damn thing out.” Het refereert aan een urban legend die dermate hardnekkig gecultiveerd wordt dat het inmiddels tot de culturele bagage van de ontwikkelde Amerikaan gerekend wordt. In 1974 zou Elvis, in zijn suite op de bovenste verdieping van het International Hotel in Las Vegas, een kogel door het beeldscherm gejaagd hebben omdat de door hem gehate Robert Goulet daarop te zien was. De succesvolle acteur/zanger met de volle bariton zou in de jaren ’50 Elvis’ toenmalige vriendinnetje Anita Wood versierd hebben, vandaar. Graceland-bronnen onthullen later, na Elvis’ dood, dat zulks niet ongebruikelijk is. The King schiet wel vaker televisies aan flarden. Mysterieus is de toevoeging door woordvoerder Kevin Kern, bij de opening van de tentoonstelling Elvis After Dark (maart 2006), waarbij zo’n aangeschoten TV-toestel te zien is: “Dit is het enige overgebleven TV-apparaat of ander huishoudelijk apparaat dat door Elvis werd afgeschoten.” Of ander huishoudelijk apparaat? Schoot Elvis ook op stofzuigers en sapcentrifuges? Intrigerend, maar antwoorden krijgen we verder niet.

De meester is wel redelijk content met “T.V. Talkin’ Song”, in tegenstelling tot de heren critici, die er in de veelal teleurgestelde recensies van under the red sky amper een woord aan wijden. Vooral “Wiggle Wiggle” moet het ontgelden, maar ook de rest van de plaat valt tegen. Dylan houdt er echter tegen de klippen op aan vast; hij blijft de meeste songs veel spelen. Het verfoeide “Wiggle Wiggle” zelfs meer dan honderd keer, de titelsong “Under The Red Sky” staat nog tot 2013 op de speellijst en ook de “T.V. Talkin’ Song” wordt in 1990 toch nog twintig keer uitgevoerd. Aankondigen doet hij het lied nooit, maar na de allerlaatste opvoering, 18 november in Detroit, kondigt hij het wel af: that’s a song of social comment.  

T.V. Talkin’ Song
One time in London I’d gone out for a walk
Past a place called Hyde Park where people talk
’Bout all kinds of different gods, they have their point of view
To anyone passing by, that’s who they’re talking to

There was someone on a platform talking to the folks
About the T.V. god and all the pain that it invokes
“It’s too bright a light,” he said, “for anybody’s eyes
If you’ve never seen one it’s a blessing in disguise”

I moved in closer, got up on my toes
Two men in front of me were coming to blows
The man was saying something ’bout children when they’re young
Being sacrificed to it while lullabies are being sung

“The news of the day is on all the time
All the latest gossip, all the latest rhyme
Your mind is your temple, keep it beautiful and free
Don’t let an egg get laid in it by something you can’t see”

“Pray for peace!” he said. You could feel it in the crowd
My thoughts began to wander. His voice was ringing loud
“It will destroy your family, your happy home is gone
No one can protect you from it once you turn it on”

“It will lead you into some strange pursuits
Lead you to the land of forbidden fruits
It will scramble up your head and drag your brain about
Sometimes you gotta do like Elvis did and shoot the damn thing out”

“It’s all been designed,” he said, “to make you lose your mind
And when you go back to find it, there’s nothing there to find
Every time you look at it, your situation’s worse
If you feel it grabbing out for you, send for the nurse"

The crowd began to riot and they grabbed hold of the man
There was pushing, there was shoving and everybody ran
The T.V. crew was there to film it, they jumped right over me
Later on that evening, I watched it on T.V.