Museum, Planet Waves, Factory Girl en een plastic verpakking

In museum Het Valkhof kwam ik gisteren Bob Dylan tegen. Geen werk uit de Drawn Blank-serie, maar een foto van een jonge Bob Dylan en een bijna net zo jonge Joan Baez op een tijdlijn aan de muur van een zaal vol pop art. De tijdlijn is onbedoeld grappig: de foto van Bob Dylan hangt naast een "Double Elvis" van Andy Warhol.
Na zijn bezoek aan Warhols Factory, ergens halverwege de jaren zestig, confisqueerde Bob Dylan een dubbele Elvis, bond het doek op het dak van zijn auto en reed weg. Later ruilde hij het kunstwerk met manager Grossman voor een bank.

In de film Factory Girl over het leven van Edie Sedgwick is het bezoek van Bob Dylan aan de Factory te zien, of liever: er is (noodgedwongen) een loopje met de geschiedenis genomen in die film. Bob Dylan maakte met succes bezwaar tegen een "Bob Dylan" in Factory Girl en dus is in deze film niet een acteur die Bob Dylan speelt te zien, maar een acteur die een op Bob Dylan gebaseerd figuur speelt. In de film verlaat de singer-songwriter “Billy” zonder dubbele Elvis de Factory.

Onder de foto van Dylan en Baez hangt een foto van Martin Luther King. Op 28 augustus 1963 gaf King zijn befaamde I Have A Dream-speech in Washington. Zowel Bob Dylan als Joan Baez waren die dag ook in Washington, nog een connectie die door de maker van de tijdlijn op de muur van Het Valkhof niet gelegd is.
Ik denk aan de Folkways-elpee We Shall Overcome waar zowel Martin Luther King als Bob Dylan op te horen zijn, twee opnamen van 28 augustus 1963.

Op de foto rechts naast de foto van Bob Dylan en Joan Baez staan The Beatles, de foto van de hoes van Rubber Soul. De connectie tussen Bob Dylan en The Beatles is niet zo moeilijk te leggen.
Zoonlief legde in Het Valkhof een connectie tussen Bob Dylan en The Beatles, een connectie die niet op de tijdlijn te zien is, maar wel op een andere muur in Het Valkhof. Aan die andere muur hangt de hoes van Sgt. Pepper's Loney Hearts Club Band. Zoonlief wees op het portret van Bob Dylan op die hoes.

Na vertrek uit Het Valkhof ben ik nog even een platenzaak ingedoken. Daar heb ik A Friend Of A Friend van Dave Rawlings Machine en Dylans Planet Waves gekocht. Het album van Dave Rawlings Machine heeft niks met Dylan te maken (al kan ik dit album wel iedereen aanraden), dus dat album laat ik hier maar even voor wat het is.
Planet Waves is de eerste Engelse persing met het plastic nog om de hoes. Doordat het plastic er nog omheen zit, zit de outer sleeve nog keurig op zijn plaats. In een kwart eeuw Dylan-verzamelen heb ik nooit eerder een Planet Waves gezien met die outer sleeve nog op z'n plaats.
Die outer sleeve was er voor bedoeld om de schunnige woorden in Dylans hoestekst op Planet Waves af te schermen voor de tere ogen van de potentiële koper anno 1974. Aangezien iedereen die hoestekst natuurlijk juist wil lezen omdat het afdekt was, is het bijna onmogelijk om ruim veertig jaar na het verschijnen van Planet Waves nog een exemplaar te vinden waar de outer sleeve nog op z'n plek zit.

Toen men er na het drukken van de hoes van Planet Waves pas achterkwam dat Bob Dylans naam helemaal niet op de hoes staat werd er achteraf een sticker met Dylans naam op de hoes geplakt. In veel gevallen zat die sticker op het plastic waarin de elpee bij het verlaten van de perserij verpakt zat en dus is ook deze sticker bij de meeste tweedehands exemplaren van Planet Waves niet meer aanwezig. Op de gisteren gekochte elpee zit de sticker nog wel, op een wat ongelukkige plek geplakt. De doorzichtige sticker met zwarte letters zit over een van de drie getekende gezichten die op de hoes van Planet Waves staan afgebeeld.

"Maar die platen hebben toch allemaal dezelfde muziek?" vroeg zoonlief gisteren in de platenzaak terecht toen ik aan hem uitlegde waarom ik voor de zoveelste keer in dit leven geld ging neertellen voor Planet Waves. Ik had voor hem geen ander antwoord dan mijn gebruikelijke reactie: allemaal verzamelwoede.

Bij het afrekenen zei de man achter de kassa: "Mooi album. Niet zijn beste, maar 'Wedding Song' staat er wel op."
Hij heeft verstand van zaken, “Wedding Song” is schitterend. Voor ik het doorhad wat ik deed vertelde ik de verkoper dat “Wedding Song” door het gemeentehuis schalde op de dag dat ‘mevrouw Tom’ en ik trouwden.
Wat ik niet vertelde was dat ik een jaar of twintig geleden mijn eerste Planet Waves kocht. Bij thuiskomst bleek mijn platenspeler kapot te zijn waardoor ik de elpee niet kon beluisteren. Planet Waves heeft toen maanden ongedraaid in de kast gestaan. Met de regelmaat van de klok pakte ik het album toen uit de kast om verlangend naar de hoes te staren.
Hoe mooi ik “Wedding Song” ook vind, de echte topper op Planet Waves is voor mij “Dirge”. Dat komt vooral door het contrast tussen de woorden die Dylan zingt en hoe hij die woorden zingt. Luister maar naar de eerste regels van “Dirge”. Dylan zingt over zelfhaat, maar de intonatie van zijn stem verraadt spijt en pijn.

Mooi album, Planet Waves. Ergens vandaag leg ik die gisteren gekochte persing onder de naald om te genieten van "Something There Is About You", "Hazel", "Tough Mama" en "Forever Young". En nog een beetje meer van "Wedding Song" en "Dirge", twee vergeten pareltjes op een album dat sowieso door menigeen te vaak te licht bevonden wordt.