Peter van der Doef, beter bekend als Rambling Pete, vertaalt en zingt songs van Bob Dylan. In de komende weken zal ik zo nu en dan een vertaling hier plaatsen, te beginnen met "De Doodgelopen weg", een vertaling van "Desolation Row".
DE DOODGELOPEN WEG
Ze verkopen
foto’s van gehangenen
Ze verven je
paspoort zwart
Schoonheidsbehandeling
voor gevangenen
Het circus
gaat van start
Hier komt de
blinde commissaris
Ze hebben
hem gedrogeerd
Hij wankelt
als een koorddanseres
Die het dansen
heeft verleerd
De
ordetroepen zijn onrustig
Zij moeten
wachten op overleg
Mijn lief en
ik zien dit allemaal aan vanuit
De
doodgelopen weg
Assepoester
vraagt wat klagend
Waar is de
prins die mijn dromen test?
Haar hand op
haar bil en heup uitdagend
Bette Davis
op haar best
Romeo komt
op en hij zegt kreunend
'Jij hoort
bij mij,' met vertrokken gelaat
Iemand
antwoordt: 'Je bent op de verkeerde plaats
Het is beter
dat je gaat.'
Het enige
geluid dat je nog hoort
Nadat de
ambulance vertrekt
Is het schoonvegen
door Assepoester van
De
doodgelopen weg
De maan
verschuilt zich achter wolken
De sterren
zijn ook uit zicht
De
waarzegster sluit haar kraampje
Doet de
deuren dicht
Behalve Kain
en Abel
En de
gebochelde van Parijs
Bedrijft
iedereen de liefde
Tegen iedere
prijs
Ook de
barmhartige Samaritaan maakt zich op
Voor de show
met veren en met pek
Hij wil meedoen
aan het carnaval vanavond
Op de
doodgelopen weg
Ophelia loopt
alleen op straat
Zij is
eeuwig in de rouw
Op haar
twintigste verjaardag
Is ze al een
oude vrouw
Zij vindt de
dood romantisch
En draagt
een ijzeren korset
Gevangen in
religie
Heeft zij het
leven opzij gezet
Verwonderd
kijkt ze in de lucht
Naar de
regenboog, Noah’s godsgeschenk
Ook is ze
heel nieuwsgierig naar
De doodgelopen
weg
Einstein
vermomd als Robin Hood
Heeft vele
pijlen op zijn boog
Hij kwam een
uur geleden langs
Verwikkeld
in een druk betoog
Hij ziet er
afschrikwekkend uit
Bedelend om
een sigaret
Aan
afvoerbuizen snuivend
Reciteert
hij het alfabet
Je ziet het
niet meer aan hem af
Maar hij was
ooit beroemd, naar men zegt
Om zijn spel
op de elektrische viool
Aan de
doodgelopen weg
Dr. Filth
bereidt zijn kruiden
In een grote
leren kan
Zijn
seksloze patiënten
Vinden hem
een sexy man
Zijn
verpleegster, een suffig meisje
Waakt over
de zelfdodingspil
De familie
stuurt zij kaartjes
Met de
tekst: het was Gods wil
De patiënten
spelen blokfluit samen
Je kunt genieten
van hun orkest
Als je ver
genoeg naar buiten leunt
Vanuit de
doodgelopen weg
Aan de overkant
hangen gordijnen
Voor het
podium van het feest
Spoken
zullen straks verschijnen
Priesters
geven dan de geest
Een paplepel
ook voor Casanova
Zo onzeker,
zo zonder pit
Zijn ego
wordt eindeloos gestreeld
Door iedere
vrouw die hem aanbidt
De regisseur
schreeuwt naar jonge meisjes
Pas op voor
de woorden van deze gek
Verbannen
uit paleizen woont Casanova nu
Op de
doodgelopen weg
Een leger
van agenten
Verzamelt
zich te middernacht
Eens voelden
zij zich minderwaardig
Nu hebben
zij de macht
Zij drijven
mensen naar fabrieken
Naar
apparaten vol met gif
Om het
lijden te verlichten
Ondertekenen
de mensen grif
Verzekeringspapieren
tegen de dood
Niemand ontsnapt,
niemand die iets zegt
Niemand
wijst de richting naar
De
doodgelopen weg
Over de
Titanic voert niet Neptunus
Maar keizer
Nero het gezag
Iedereen
gilt: ‘Ben je voor of tegen?’
De kapitein
gaat overstag
Ezra Pound
en T.S. Eliot
Houden
vechtend elkaar in bedwang
Vanuit de
verte klinkt Kalypso’s lied
Een
betoverend gezang
Meerminnen
omspoelen het grote schip
Hun tiara’s met bloemen ingelegd
Hun tiara’s met bloemen ingelegd
Niemand
bekommert zich in volle zee
Om een
doodgelopen weg
Gisteren
ontving ik jouw schrijven
De deurklink
brak, viel op de grond
Jouw vraag
hoe het nu met mij gaat
Opende een
oude wond
Alle mensen
die jij noemde
Tot heel
veel zijn ze niet in staat
Gezicht en
naam heb ik veranderd
Je weet wel
hoe dat gaat
Schrijf maar
liefst geen nieuwe brief
Mijn ogen
worden ook slecht
Altijd welkom
blijft de post
Van de doodgelopen
weg
5 opmerkingen:
Nou wat een fraaie vondsten zitten er in deze zingbare vertaling!
Dank Hans van Keken, een zingbare vertaling als begrijpelijk verhaal was inderdaad voor mij het criterium. Ik ben natuurlijk benieuwd welke vondsten jij fraai vindt?
Fraaie vondsten
Ze hebben hem gedrogeerd/ Hij wankelt als een koorddanseres/Die het dansen heeft verleerd Voor: They've got him in a trance / One hand is tied to the tight-rope walker / The other is in his pants
De ordetroepen zijn onrustig / Zij moeten wachten op overleg Voor: And the riot squad they're restless / They need somewhere to go Vooral dat ‘overleg’ is fraai gevonden.
En draagt een ijzeren korset voor She wears an iron vest.
Ook heerlijk is: Gevangen in religie / Heeft zij het leven opzij gezet
Einstein vermomd als Robin Hood / Heeft vele pijlen op zijn boog Kijk dat is wederom heel passend gevonden die pijlen.
Ook knap gevonden: De familie stuurt zij kaartjes / Met de tekst: het was Gods wil
Nou enz. in bijna elk couplet zit wel iets fraais. Nog eentje: Spoken zullen straks verschijnen/ Priesters geven dan de geest
Dat (die vondsten) is natuurlijke mede het gevolg van de vrijheid die je neemt als je kiest voor een gerijmde en zingbare vertaling. Een dissonant en dat is de titel die vind ik niet zo fraai ‘Doodgelopen weg’. Maar dat is een kwestie van smaak. Hoe dan ook je werkt draagt bij aan het verstaan van Desolation Row.
Dank voor alle complimenten Hans van Keken!
Ja de titel. Het idee is dat de westerse cultuur volgens mijn interpretatie van Desolation Row op een dood spoor is beland en dat we dat moeten erkennen voordat we zinvol verder kunnen (Don't send me no more no, not unless you mail them from Desolation Row). Woorden als dood spoor voldoen niet, want volgens het liedje staan er duidelijk woningen aan de Desolation Row. Death Row wordt door Jochen markhorst aangevoerd als semantische lading van Desolation Row: de benaming voor het cellenblok van ter dood veroordeelden. Death Row en dood spoor hebben een verwante sfeer. Straat vond ik te steeds, weg leek me algemener. Aan een weg kun je wonen, maar er is ook zo iets als een levensweg. Een woord als levensstraat bestaat niet. Ik zocht dan in de richting van de woorden dood en weg en dan ligt 'De doodlopende weg' voor de hand. Maar helaas, de ritmiek hiervan is anders dan Desolation row. 'De doodgelopen weg' heeft wel een passend ritme, dus dat werd de titel. Geen gangbaar Nederlands, maar misschien mag deze dichterlijke vrijheid. Voordeel van doodgelopen boven doodlopende is wel dat gesuggereerd wordt dat je niet voor de doodlopende weg bent blijven stilstaan en een andere weg hebt gekozen, maar dat je deze weg tot je schade en schande bent ingegaan en jij niet alleen maar velen met jou hebben deze weg doodgelopen.
Vertalingen titel Desolation Row.
Eigenlijk zou het zoiets moeten zijn als Desolate Buurt of Desolate Straat. Want het is wel Desolation, een neerslachtige omgeving, een soort Mahagony .Ik ben diverse vertalingen van de titel tegengekomen: De Verloren Straat, De Doodgelopen weg, Steeg van Angst en Pijn, In de rij van verlatenheid. Geen ervan bevredigt echt, ook De Afbraakbuurt niet, al roept dat wel verlatenheid op zo nadrukkelijk verwoord in deze song. Daarom is misschien wel de beste vertaling gewoon als eigen naam Desolation Row.
Voor Mahagony zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Aufstieg_und_Fall_der_Stadt_Mahagonny
Een reactie posten