"Madness", waanzin, is een onderdeel van de Rolling Thunder Revue-film van Scorsese, zo bedacht ik me vanmiddag toen ik de film voor de zoveelste keer bekeek.
Omdat ik hier eerder over geschreven heb, val ik automatisch in herhaling. Dat moet even om te kunnen zeggen wat ik wil zeggen.
Rolling Thunder Revue a Bob Dylan Story is opgebouwd uit drie elementen: concertbeelden, historisch correcte verhaallijnen en fictieve verhaallijnen. In de laatste categorie vallen onder andere de verhalen van Stefan van Dorp en Sharon Stone.
Op het eerste oog lijkt die keuze misschien raar, maar het koppelt de film aan Bob Dylans film Renaldo and Clara. Deze film bevat precies dezelfde elementen. De beelden die in 1975 zijn geschoten voor Renaldo and Clara vormen de basis voor Rolling Thunder Revue. Het gaat hierbij om de concertbeelden en de historische correcte verhaallijnen in de nieuwe film. De fictieve verhaallijnen in Rolling Thunder Revue zijn van recente datum.
In de meest recente aflevering van fanzine Isis laat John Carvill in een lang artikel over Rolling Thunder Revue een aantal Dylan-kenners hun mening geven over de film. De algemene lijn van het artikel is dat Rolling Thunder Revue een slechte film is met een aantal verwerpelijke elementen. De film is slecht omdat er fictieve verhaallijnen inzitten en een aantal verhaallijnen die in een documentaire over de Rolling Thunder Revue horen ontbreken. Een van de verwerpelijke elementen is de Sharon Stone-verhaallijn, aldus het artikel in Isis.
Het artikel in Isis staat niet op zichzelf. Wie het internet afspeurt naar artikelen over deze film komt meer van dit soort verhalen tegen. Dat een muziekliefhebber met weinig kennis van Dylans carrière zich stoort aan de fictie in Rolling Thunder Revue a Bob Dylan Story snap ik. Die voelt zich mogelijk bij de neus genomen. Dat zogenaamde Dylanologen op hun pikt getrapt zijn door Rolling Thunder Revue a Bob Dylan Story by Martin Scorsese, daar snap ik geen reet van.
Rolling Thunder Revue a Bob Dylan Story by Martin Scorsese is geen documentaire, het is - zoals de titel al aangeeft - een verhaal.
Ik heb lang gedacht dat Rolling Thunder Revue a Bob Dylan Story by Martin Scorsese een soort puzzel is voor de Dylan-fanaat. Kijk of je alle verzonnen verhalen van de echte verhalen kunt onderscheiden. Toen ik vandaag de film nogmaals keek realiseerde ik me dat dat een stupide gedachte van mij is. De film is geen puzzel waarmee door het vergelijken van de gegeven antwoorden op de vraag "wat klopt er wel en niet" de grootste Dylanoloog aangewezen kan worden. De film is een verhaal, niet meer en niet minder.
Vroeger kwam Tante Riek vier keer per jaar, bij iedere verjaardag bij ons thuis. Tante Riek woonde alleen, ergens buitenaf en had de leeftijd van mijn grootouders. Haar dagindeling bestond uit het verzorgen van de kippen, het onderhouden van haar moestuin en de gebruikelijke huishoudelijke taken.
Toen ze al dik in de zeventig was werd er bij haar ingebroken. Ze schrok wakker van het breken van glas. Toen ze naar beneden was geslopen trof ze geen inbreker aan die het op haar schaarse bezittingen had voorzien, maar een dronken man op een van haar stoelen met aan slechts één voet een schoen en een fles drank op de tafel voor hem. De man zocht een plek om zijn roes uit te slapen. Tante Riek sloop langs de man, draaide van buiten de deur op slot en belde bij de buren de politie.
Tante Riek kon het verhaal van de inbreker smakelijk vertellen. Iedere verjaardag vertelde ze het op ons verzoek. Ik moet het verhaal tientallen keren gehoord hebben. De eerste keer duurde het hooguit een minuut of vijf, zes. Vlak voor Tante Riek overleed wist ze het verhaal uit te smeren tot een half uur, soms wel drie kwartier. Met de verjaardag werd het verhaal mooier. Op het laatst liet ze haar kunstgebit daadwerkelijk klapperen zoals het ook geklapperd zou hebben toen ze de dronken man aan haar keukentafel vond.
De lange versie van het verhaal was veruit de beste versie, al wisten we allemaal dat het in de loop der jaren was veranderd van feitelijk naar voornamelijk fictief.
Dat Rolling Thunder Revue a Bob Dylan Story by Martin Scorsese deels fictief is, deels incompleet is doet er niet toe. Het is een verhaal. Een versie van het verhaal van Rolling Thunder Revue I, Bob Dylans tournee van eind 1975, niet meer en niet minder.
Het mooie van een verhaal is dat bij iedere keer lezen, luisteren of - zoals bij Rolling Thunder Revue a Bob Dylan Story - kijken er andere zaken, details opvallen die er nog niet eerder uitgesprongen waren.
Het was me niet eerder opgevallen. Ik denk dat ik daar niet uniek in ben. Toch zijn er ook kijkers die het wel is opgevallen, een bericht op Facebook wees mij hier namelijk vandaag op.
In een van de fragmenten van de recente interviews met Bob Dylan die in Rolling Thunder Revue voorbij komt, heeft hij het over Walt Whitman, over de regel "I contain multitudes" van Whitman. Het was nooit een opvallend fragment, maar nu Bob Dylan het nummer "I Contain Multitudes" heeft uitgebracht, springen die paar seconden film er ineens uit.
Wanneer is dit interview met Bob Dylan gefilmd? Had hij toen al "I Contain Multitudes" geschreven? Opgenomen? Of is het andersom, zei hij dit tijdens dit interview en bleven de woorden van Whitman hangen? Schreef hij de song dus ná het interview?
Of is het toeval, is Whitman altijd al een dichter geweest die ergens in het achterhoofd van Dylan woonde?
Wat de bovenstaande Whitman-link vooral vertelt, is dat het nogal wat uitmaakt wat je aan bagage in je achterhoofd hebt zitten voor de fragmenten die in een film, een verhaal er uit springen. Diezelfde bagage is van invloed - denk ik - op of je je stoort aan keuzes die gemaakt zijn bij het maken van Rolling Thunder Revue a Bob Dylan Story, of je je ergert aan de fictieve verhaallijnen, aan het ontbreken van het verhaal van bijvoorbeeld Jacques Levy of Sara Dylan en Renaldo and Clara.
En nog een stap verder: het is idioot dat ik me stoor aan de meningen die in het artikel in Isis geventileerd worden.
Dochterlief keek vanmiddag kort mee naar Rolling Thunder Revue a Bob Dylan Story en zei gekscherend "leuke make-up" toen Dylans wit gemaakte gezicht in beeld kwam. Kort daarna vroeg ze waarom hij zijn gezicht had wit gemaakt waarop zoonlief wist te vertellen dat het Kiss-verhaal dat in de film als verklaring wordt gegeven fictie is.
Ik kon geen antwoord geven op de vraag waarom Dylan tijdens deze tour zijn gezicht wit maakte. Natuurlijk ben ik bekend met de verklaring die door veel Dylanologen wordt gegeven: Dylan vond het idee bij de film Les Enfant du Paradis - en in Rolling Thunder Revue a Bob Dylan Story wordt hier ook naar gehint - maar ik realiseerde mij dat dit net zo goed een verhaal kan zijn, fictie.
Meer nog dan dat, zo dacht ik tijdens het kijken naar Rolling Thunder Revue, doet het er voor mij even niet toe. Zijn gezicht is wit gemaakt. Nou en? Als het werkt, laat het.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten