Open brief aan Frits Tromp #5

Beste Frits,

De afgelopen dagen - internetloos - waren voor mij ook vreemde dagen. Wel de drang, maar niet de mogelijkheid om nieuwe berichten op de blog te zetten. Het aantal e-mails met zinsneden als Waar ben je? en, toen ik eenmaal weer online was, Blij dat je terug bent, hebben me goed gedaan.

Dat ik nogal de maat neem met Herman Veenhof is waar, al denk ik niet dat ik met Veenhof meer de maat neem, dan met andere schrijvers over Dylan. Wie fouten maakt, of - nog erger - de waarheid een beetje buigt zodat het in het eigen straatje past, tik ik op zijn vingers. En ik tik hard, simpelweg omdat fouten en verdraaiingen mij mateloos irriteren. Ik wil niet bedrogen worden, ik wil niet de verkeerde conclusies trekken doordat anderen fouten maken.
Ja, ik weet het, hij die zonder zonde is, enz.
Ik heb niet de illusie dat mijn schrijven over Dylan zonder fouten is. Ik doe mijn best om dit te voorkomen, ik controleer feiten veelvuldig voor ik de stukken op de blog plaats, maar altijd foutloos zal het zeker niet zijn.
Ik verwacht van lezers van de blog dan ook dat ze mij hard op de vingers tikken wanneer ik een fout maak, het liefst nog harder dan ik zelf tik, zodat al mij dan nog rest Mea Culpa roepen is. Het tikken op elkaars vingers maakt ons alleen maar wijzer, scherper.
Ik heb wel eens in opperste wanhoop geroepen dat er geen artikel in krant of tijdschrift is, geen boek over Dylan is, waar geen fout in zit. Natuurlijk is dat overdreven, maar wanneer ik zeg dat in meer dan 50% van de artikelen en boeken over Dylan fouten zitten, weet ik zeker dat ik aan de veilige kant zit, dat het percentage eigenlijk hoger ligt. Fouten irriteren mij.
Gisteravond heb ik het boek - waar ik eerder op de blog over geschreven heb - van David Pichaske uitgelezen. Een geweldig boek, daar niet van, maar wanneer ik dan lees In March 1981 Dylan began writing the songs on Shot of Love, and in June he began a tour on which he included some older non-evangelical songs. The album appeared in August 1982 (blz. 280), dan krijg ik subiet enorme jeuk. In november 1980 begon Dylan aan a musical retrospective tour. Tijdens deze tour speelde hij voor het eerst weer nummers van voor zijn religieuze albums. En Shot of love kwam natuurlijk in augustus 1981, niet 1982, uit. Makkelijk te controleren feiten, en toch... Enfin, het beeld zal duidelijk zijn.

Tarantula is niet makkelijk te lezen, dat geef ik onmiddellijk toe, maar ik hoop dat je het boek nog een kans wilt geven. Verstand op nul en de woorden inzuigen.
In Zweden verscheen in 1999 een tweetalige editie van Tarantula, inclusief een nawoord van Peter Glas met de titel The Art of Reading Tarantula. Dit boek, alleen al vanwege het nawoord, zou je nog eens kunnen opsporen, het is zeker de moeite waard. Glas begint met: Dylan's novel Tarantula has a reputation for being hard to read, difficult to grasp.
In fact, it is not. The book is a sheer feast to read, it enters straight into your brain and goes straight into your heart - once you have learned the trick, once you have discovered The Art of Reading Tarantula.
Verder zijn er natuurlijk de boeken van Robin Witting over Tarantula, pittiger om te lezen dan het stuk van Glas, maar de moeite waard.

Even terug naar de fouten - mijn associatieve geest speelt mij parten, ik zat na het typen van bovenstaande regels over Tarantula buiten een shaggie te roken, toen het volgende in mijn kop schoot - fouten die per ongeluk gemaakt worden, die er tussendoor slippen, zijn tot daar aan toe, maar wanneer ik het gevoel heb belazerd te worden, word ik pislink. Dat geldt zowel voor fouten in artikelen en boeken, als voor het volgende voorval. Een aantal maanden geleden (of is het alweer jaren geleden?) plukte ik uit een bak op een platenbeurs de lp Another side of Bob Dylan. De handelaar, die zag wat ik uit de bak pakte, zei gelijk: da's een heel bijzondere plaat. Die komt uit mijn eigen collectie, heb ik zelf gekocht toen die net uit kwam in 1964. Toen ik de plaat beter bekeek, bleek het om een Nederlandse persing te gaan. Nou moet je weten dat de eerste Nederlandse persing van Another side of Bob Dylan pas in 1967 uitkwam. De hoes was daadwerkelijk de hoes van de eerste (of in ieder geval een vroege) Nederlandse persing. Vervolgens haalde ik de plaat uit de hoes en zag tot mijn stomme verbazing dat de plaat zogenaamde twotone (oranje / geel) labels had. Deze labels werden pas in de jaren zeventig gebruikt! Kortom, zijn verhaal van zelfgekocht in 1964 was een regelrechte leugen en hoes en plaat hoorden niet eens bij elkaar. In vriendelijke bewoordingen heb ik de handelaar duidelijk gemaakt dat hij de kluit belazerde. De handelaar speelde de vermoorde onschuld, haalde de plaat uit de bak, want die was - volgens hemzelf - onverkoopbaar aangezien hoes en plaat niet bij elkaar pasten.
Ik was nog geen twee kramen verder toen ik vanuit mijn ooghoeken een andere potentiële koper dezelfde Another side of Bob Dylan uit de bak zag halen. En weer begon de handelaar: da's een heel bijzondere plaat, die heb ik zelf... enz.

Er gebeuren vreemde dingen hier in huis. Mijn zoon, zeven jaar - of, zoals hij zelf zegt: bijna acht - zit achter de andere computer filmpjes te kijken op YouTube. Na de geluiden van monstertrucks, hoor ik iets wat klinkt als een coverversie van Make you feel my love. Mijn zoon van 'bijna acht' luisterend naar Dylan? Dat intrigeert me en dus kijk ik even met hem mee. Hij zegt gelijk: dit kwam er zomaar op, ik heb nergens op geklikt! Boven het filmpje staat de titel: cover van Make you feel my love van Adele. De twee pubers die op het filmpje Make you feel my love vakkundig om zeep helpen, kennen blijkbaar niet de bron.

Gisteravond zat ik naar wat opnames van The Basement tapes te luisteren. Deze opnames moet ik inmiddels honderden keren gehoord hebben. Gisteravond grepen de klanken, de tonen, de stem me weer bij mijn keel. Alsof ik het voor het eerst hoorde. Weggeblazen door de schoonheid. De Dylanrammel. Dat steeds weer opnieuw ontdekken, gegrepen worden is reden dat de Dylanafwijking nooit zal doodbloeden, dat het alleen maar erger wordt. Dat ik alleen maar verder gezogen word in de muziek, in de afwijking, in Dylan's kunst.

Als altijd,
Met vriendelijke groet,

Tom