Vier songs van dit concert verschenen in 2002 op The Bootleg Series vol. 5 - Live 1975: "Tonight I'll Be Staying Here With You", "A Hard Rain's A-Gonna Fall", "It's All Over Now, Baby Blue" en "Love Minus Zero / No Limit".
Verder zijn "Isis" en "Never Let Me Go" van dit concert te vinden op 4 Songs From Renaldo And Clara.
Er is veel positiefs te melden over Montreal. Ik kan het ook omdraaien: er is eigenlijk niks aan deze concertopname dat me niet bevalt. Er lijkt een uitgelaten stemming te zijn bij Dylan en band tijdens dit concert. Het is speelplezier wat ik hoor. Zo iets kan uitmonden in te veel gein, in balorigheid, maar dat blijft achterwege. Er is naast plezier ook concentratie, de gedrevenheid om iets goeds neer te zetten.
In vogelvlucht:
Ik hoor het spontane, maar ook de concentratie in opener "When I Paint My Masterpiece" waarin Neuwirth enkele zinnen zingt alsof hij Dylans echo is, waar Dylan de nadruk legt op de woorden "French police". Hij weet waar hij is - Montreal -, hij erkent het publiek door eerst de nadruk te leggen op het woord "French" in "Masterpiece" en later "Blowin' In The Wind" - samen met Baez - deels in het Frans te zingen.
"It Ain't Me, Babe", prima gezongen, "The Lonesome Death Of Hattie Carroll" zelfs briljant. Dit is, afgaande op Dylans zang, naar mijn smaak veruit de beste "Hattie Carroll" in The Rolling Thunder Revue; The 1975 Live Recordings.
"Tonight I'll Be Staying Here With You" spat en heeft een uitstekende gitaarsolo van Mick Ronson. De "A Hard Rain's A-Gonna Fall" van dit concert is de van Live 1975 bekende versie. Dit is in mijn oren hoe "Hard Rain" in 1975 behoort te klinken.
Na de openingsset van vijf songs, volgen de twee songs met Scarlet Rivera: "Romance In Durango" is tijdens alle 1975-concerten goed, Montreal is geen uitzondering. Idem "Isis", al moet gezegd worden dat deze Montreal-versie nog net een tikje beter is dan de versies tijdens de voorgaande vier concerten in de box. En zoals altijd wanneer een song er in positieve zin uitspringt: luister naar hoe Dylan dit zingt.
Na het Rivera-blokje volgen de duetten met Joan Baez, te beginnen met het deels in het Frans gezongen "Blowin' In The Wind". Daarna volgt een uitstekende "Dark As A Dungeon" (het aardige is dat Baez het publiek in het Frans toespreekt), een redelijke "Mama, You Been On My Mind" - er moet even naar de woorden gezocht worden - en de van de Renaldo And Clara-promo bekende "Never Let Me Go". Daarna volgen een zeer sterke "I Dreamed I Saw St. Augustine" en de vaste afsluiter van het Dylan-Baez-deel: "I Shall Be Released".
Deel 2 begint met maar liefst drie (!) solo-gespeelde songs "It's All Over Now, Baby Blue" en "Love Minus Zero / No Limit" zijn reeds bekend van Live 1975 en beide zijn uitstekend. De solosongs behoren naar mijn smaak samen met de Desire-songs tot het beste wat Bob Dylan tijdens Rolling Thunder Revue te bieden had. De derde solo-song, "Tangled Up In Blue", kom ik zo nog op terug.
Na de solo-set volgt, zoals op alle concertregistraties in The Rolling Thunder Revue; The 1975 Live Recordings, een Desire-blok van vier songs te beginnen met "Oh Sister". In Montreal is "Hurricane" uitermate scherp. Bob Dylan heeft een boodschap, een missie en dat is duidelijk te horen. De song start sterk. Vanaf het derde couplet zet Dylan-de-zanger er nog een tandje bij. Dat extra tandje weet Dylan vast te houden tijdens "One More Cup Of Coffee (Valley Below)".
Het Desire-blok sluit af met "Sara". Erna volgen een bijzonder mooie "Just Like A Woman" en de twee uitsmijters: "Knockin' On Heaven's Door" en "This Land Is Your Land".
Ziedaar, het hele concert in Montreal in vogelvlucht.
Ik zou nog terugkomen op "Tangled Up In Blue".
Het overgrote deel van Bob Dylans muziek spreekt me aan. Ik luister er graag naar, steeds weer. Dylans output staat naar mijn smaak op eenzame hoogte. Ik vertel niks nieuws.
In die enorme berg Dylan-muziek stuit men soms op een juweeltje, op een eenzame parel, op een song die - zonder dat ik daar altijd goed de vinger op weet te leggen - voor mij in positieve zin zover uitschiet boven wat ik redelijkerwijze van een muzikant kan verwachten, dat het beluisteren er van een ervaring is die de dag, het moment, het zijn op de kop zet.
"Tangled Up In Blue" van 4 december 1975 is zo'n eenzame parel.
Dat een stuk muziek zó goed kan zijn, maakt me bang en toch luister ik keer op keer. Hoe kan dat nou? Als ik dat onder woorden zou kunnen brengen, heb ik goud in mijn pen.
Ik heb geen goud in mijn pen. Ik zal hooguit met woorden kunnen proberen te benaderen wat ik hoor, ik zal het nooit echt kunnen raken. Moet ik er dan maar niet aan beginnen? Misschien juist wel.
Daar gaat 'ie.
Het tempo van "Tangled Up In Blue" in Montreal ligt net iets lager dan mijn verwachtingspatroon dicteert. Die verwachting is ontstaan door het beluisteren van eerdere opnames van "Tangled Up In Blue" uit Dylans gehele carrière, maar vooral die andere concertopname uit 1975. En terwijl ik dit schrijf, vraag ik me af: is het tempo echt lager of bedriegen mijn oren mij? Dit net iets lagere tempo geeft ruimte aan de song. Alsof de song, het verhaal wat meer kan ademen.
Dan is er nog de manier waarop Dylan de snaren op zijn gitaar aanslaat. Het ritme, de accenten lijken net even anders te liggen dan ik gewend ben. Door dat andere tempo, door die licht afwijkende manier van de gitaar aanslaan klinkt deze "Tangled Up In Blue" anders dan ik 'm ooit gehoord heb en doordat dit anders klinkt dan ik ooit gehoord heb is het aan de ene kant net alsof ik de song voor de allereerste keer hoor terwijl ik aan de andere kant ieder woord kan meezingen als ik dat zou willen.
Ik zing niet mee, ik wil horen.
"Tangled Up In Blue", de song die ik al zo vaak gehoord heb, is in deze Montreal-uitvoering ineens weer nieuw, ineens weer een ontdekking, een reden om een Dylan-maat te bellen en in de hoorn te roepen "dit moet je horen!"
En het gekke is dat ik de Montreal-"Tangled" nu voor de tiende of elfde keer achter elkaar draai vandaag en nog steeds klinkt het nieuw, klinkt het alsof ik iets unieks hoor, iets wat nu is, wat ik nu moet beluisteren, waar ik me nu op moet concentreren, want als het voorbij is komt het nooit meer terug.
Ik heb alleen nog maar het tempo en het gitaarspel aangekaart, minstens net zo belangrijk - nee, belangrijker - is de manier waarop Dylan deze "Tangled" zingt. Allereerst is er het contrast, het botsende samensmelten van de stem en de gitaar. Het geluid van die gitaar, door de manier waarop Dylan die aanslaat, lijkt een constante verticale beweging te maken, een ritme. Tijdens de gehele song valt Dylans stem niet een keer samen met dat ritme van de gitaar. Het zit er af en toe tegenaan, maar nergens vallen stem en gitaar echt samen. Over het regelmatige patroon van de gitaar weeft Dylan zangpatronen die niet gedicteerd worden door regelmaat, door ritme, door logica. Die zanglijnen worden gedicteerd door de woorden. De woorden geven de zanger aan wat hij met zijn stem moet doen. Denk hierbij aan rekken en versnellen, maar ook aan volume en toonhoogte.
Zoals een verhalenverteller op dictie let tijdens het vertellen van zijn verhaal, zo zingt Bob Dylan. Niet de muziektheorie dicteert zijn zang, maar het verhaal dat hij vertelt.
Er is in de lange carrière van Bob Dylan geen "Tangled Up In Blue" die hetzelfde klinkt als de Montreal-"Tangled".
Er is geen zin in de Montreal-"Tangled" die op enig moment in Dylans carrière een echo heeft, precies hetzelfde klonk.
Omdat het een unieke manier van vertellen is, omdat het net even anders klinkt dan anders, of nog belangrijker: dan het verwachtingspatroon, word ik gedwongen te luisteren.
De Montreal-"Tangled" is er eentje die mij meeneemt naar 1975. Het is een opname die doet wat maar weinig muziek kan doen: het zet de tijd stil, het legt de vinger op de lippen van de echo. Als de Montreal-"Tangled" draait, ben ik er niet. Is mijn persoon verdwenen, ga ik op in de muziek. Het is het hoogst haalbare voor een stuk muziek: de luisteraar laten vergeten dat hij luistert, dat hij is.
Dat doet deze "Tangled" met mij.
Als deze "Tangled" niet een reden is om The Rolling Thunder Revue; The 1975 Live Recordings te kopen, te koesteren, dan weet ik het ook niet meer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten