The Basement Tapes Complete: disc 1

Oké, ik heb er even op moeten wachten, maar sinds vanmiddag kan ik me dan eindelijk de gelukkige eigenaar van The Basement Tapes Complete: The Bootleg Series vol. 11 noemen. Ik ben nog niet veel verder gekomen dan wat bladeren door de beide boeken en het beluisteren van de eerste cd. 
Ik had me voorgenomen om The Basement Tapes Complete hier cd voor cd te bespreken, de reden daarvoor is simpel: De complete 6 cd's tellende uitgave in één keer bespreken is een beetje te veel van 't goede. Nu ik de eerste cd heb gehoord, betwijfel ik of het wel zo'n goed plan was om deze boxset cd voor cd, nummer voor nummer te bespreken. In de aantekeningen die ik heb gemaakt tijdens het luisteren naar die eerste cd kom ik regelmatig mijn onvermogen om in woorden uit te drukken wat ik voel tijdens het luisteren tegen. Het zijn korte aantekeningen geworden. Niet meer dan eerste gedachten bij het voor het eerst luisteren naar die eerste cd van wat volgens mij beschouwd kan worden als het culturele evenement van deze herfst.

1. Edge of the Ocean
Eerst is er Dylans stem die zegt dat de tape stop gezet moet worden. Pas daarna begint de muziek. Het is de tijd achterstevoren, het is de wereld op zijn kop. En gek genoeg past dat. The Basement Tapes is de wereld op z'n kop. Is tegendraads en achterstevoren. Het is immers op deze tapes dat Bob Dylan muzikaal in het verleden dook om een stap voorwaarts te kunnen zetten.
"Edge of the Ocean" is een traag voorbij fladderende song, een song zonder hook line en daardoor makkelijk zal worden vergeten. Een song om steeds opnieuw te ontdekken.

2. My Bucket's Got a Hole in It (written by Clarence Williams)
"My Bucket's Got a Hole in It" is de Hank Williams-song die hier door Dylan en The Band op z'n kop wordt gezet tot een aangenaam probeersel. Een oorwurm.

3. Roll on Train
Wat zingt Dylan? Oké, de titel komt een aantal malen voorbij. Dat hoor ik. Maar wat zingt hij verder? Een nummer in het ritme van een trein, maar dat is - gezien de titel - geen verrassing.

4. Mr. Blue (written by Dewayne Blackwell)
"Mr. Blue" is wat mensen op het eerste gehoor een ballad noemen. Terwijl Dylan rustig verder zingt, noten lang vasthoudend, lijken de leden van The Band nog te zoeken naar een groove.

5. Belshazzar (written by Johnny Cash)
Twaalf seconden, dan stop het nummer om gelijk weer opgepakt te worden in een iets ander tempo, in een tweede versie. De eerste van enkele Cash-songs. Heerlijke samenzang. Dit klinkt als de Dylan en The Band-opnamen van het Woody Guthrie Memorial Concert. (Een foto van dat optreden staat op de achterzijde van de box.)

6. I Forgot to Remember to Forget (written by Charlie A Feathers and Stanley A Kesler)
Omschakelen naar een lager tempo. Country. Compleet nummer inclusief een instrumentale break.

7. You Win Again (written by Hank Williams)
Nogmaals Hank Williams. Dit nummer speelde Dylan niet zo lang geleden samen met Willie Nelson. Staat op een Nelson-dvd. Tape start na het begin van het nummer. Ik luister graag naar de muziek van Hank Williams, maar liever luister ik naar deze losse-pols-versies van Dylan en The Band.

8. Still in Town (written by Hank Cochran and Harlan Howard)
Country. Rustig. Heerlijk niemendalletje tussendoor.

9. Waltzing with Sin (written by Sonny Burns and Red Hayes)
Nog een ballad. "Let's try it again" zegt Dylan tijdens het instrumentale stuk om daarna 'gewoon' verder te gaan.

10. Big River (Take 1) (written by Johnny Cash)
Het tempo gaat weer iets omhoog. Wederom een Cash-song. Korte, incomplete versie.

11. Big River (Take 2) (written by Johnny Cash)
Nogmaals "Big River". Klinkt minder als een Cash-cover en meer als een eigen interpretatie dan de eerste (korte) versie van dit nummer. Breekt na ruim twee minuten af. Heerlijk.

12. Folsom Prison Blues (written by Johnny Cash)
De derde Cash-compositie. Stuwende song, inclusief mooie samenzang. Wederom een naar zichzelf toegetrokken bewerking. De opgenomen covers klinken veel meer als gidsen in een zoektocht naar een eigen geluid dan naar een eerbetoon aan illustere voorgangers.

13. Bells of Rhymney (written by Idris Davies and Peter Seeger)
Dylans stem lijkt zoekende. Al zoekende lijkt Dylan dit nummer naar zich toe te willen trekken. Gedurende de song wordt Dylans stem steeds zekerder, steeds overtuigender waardoor de song steeds meer kracht krijgt.

14. Spanish is the Loving Tongue
Iets mindere geluidskwaliteit. Wie de de versies van dit nummer kent zoals die te vinden zijn op de B-kant van de "Watching The River Flow"-single, op Dylan en op Another Self Portrait, zal waarschijnlijk eerst even moeten wennen aan deze opname. Wederom lijkt Dylan te zoeken naar de toon.

15. Under Control
Andere, hardere stem dan op het vorige nummer. Is dit Rock 'n Roll? Basement Noise? Wat het ook is, het schudt en tiert.

16. Ol' Roison the Beau (Traditional, arranged by Bob Dylan)
Het nummer  begint met harmonica. Dat instrument hebben we nog niet eerder gehoord op deze cd. Een worstelend walsje. Geen dans, geen ballad, geen rock. Puur Basement-geluid. De schoonheid van 't toeval.

17. I'm Guilty of Loving You
Pianonummer. Gebruik van een andere Dylan-stem. Klinkt als zoeken. Kort.

18. Cool Water (written by Bob Nolan)
Wederom Hank Williams. Zoeken en vaak vinden.

19. The Auld Triangle (written by Brendan Francis Behan)
Wat ooit klonk als Folk, Iers, weten Dylan en The Band al zoekende om te buigen naar wat we nu Americana zijn gaan noemen. Schitterend. Gedurende de opname vallen steeds meer delen op hun plaats.

20. Po' Lazarus (Traditional, arranged by Bob Dylan)
Van chain gang (zoals ik het nummer al kende) naar blues. Kort, helaas.

21. I'm a Fool for You (Take 1)
Kort. Dit had zo in de jaren '50 op de radio voorbij kunnen komen. Zo klinkt 't.

22. I'm a Fool for You (Take 2)

Een iets verder uitgewerkte versie van "I'm a Fool for You", mooi, maar met iets minder bite dan de eerste versie van dit nummer.

Op deze eerste cd lijken Bob Dylan en The Band vooral op zoek te zijn, vaak door covers te spelen. In die covers proberen ze hun eigen geluid te vinden. Het geluid dat we inmiddels kennen als het unieke Basement-geluid. Vaak worden The Basement Tapes gezien als het begin van de Americana. Daar zit natuurlijk wat in, maar dat neemt niet weg dat de muziek op The Basement Tapes zich maar moeilijk laat vangen in het hokje van een genre. The Basement Tapes zijn een genre op zich. 

Bovenstaande zijn niet meer dan eerste indrukken. Eerste indrukken na één keer luisteren. The Basement Tapes verdienen meer dan slechts één keer luisteren. Dit is muziek om je in onder te dompelen. Muziek om bij weg te dromen. Muziek die alle kanten opschiet en niet aan tijd of periode in de geschiedenis lijkt te zijn gebonden.

Ik heb niet de illusie dat ik met bovenstaande de muziek op de eerste cd van The Basement Tapes Complete in woorden heb gevangen, verre van zelfs. Maar dan, ik geloof niet dat het ooit mogelijk is The Basement Tapes daadwerkelijk in woorden te vangen. Wie muziek in woorden probeert te vangen moet al snel grijpen naar vergelijkingen. The Basement Tapes zijn dusdanig uniek dat ze zich moeilijk laten vergelijken met wat dan ook.