Openbare verborgen schatten #5

In openbare verborgen schatten zal ik - de ene keer kort, de andere keer wat langer - opnames waarop Dylan te horen is, maar die niet op Dylan's officieel uitgebrachte albums te vinden zijn, bespreken. Het kan gaan om een soundtrack of verzamelaar waarvoor Dylan een nummer heeft opgenomen, of om een opname van een andere artiest waar Dylan aan heeft meegewerkt. In deze aflevering The Grateful Dead en Dylan.

Inmiddels ben ik zo verstandig om iedere cd met een bijdrage van Dylan erop zo snel mogelijk te kopen. In 2000 was ik nog niet zo verstandig. In 2000 kwam de cd Stolen roses: Songs of the Grateful dead uit. Een verzamelcd met uiteenlopende artiesten zoals Elvis Costello, Henry Rollins, David Grisman quintet en Dylan dus. Dylan's bijdrage is Friend of the devil, misschien wel het beste nummer van the Grateful dead. In 2000, vlak nadat de cd uitkwam, dacht ik komt wel. Even wachten tot de prijs zakt. Maar die prijs zakte niet en uiteindelijk was de cd nergens meer te krijgen.
Pas onlangs wist ik een exemplaar van Stolen roses op de kop te tikken, een tweedehands exemplaar op ebay. Het viel niet mee om ruim een week te wachten tussen betalen en het eindelijk, eindelijk ontvangen van de cd.
Bij aankomst gelijk de cd in de speler geschoven, en... verbazing. Klopt dit wel? Draait de cd wel in het juiste tempo? Friend of the devil kabbelt net iets langzamer voort dan ik gewend ben.
Het klopt wel, ik moest er gewoon even aan wennen. Nu, na tientallen draaibeurten ben ik gewend.
En nu ik gewend ben kan ik volmondig zeggen dat deze Friend of the devil behoort tot de beste openbare verborgen schatten, tot de beste officieel uitgebrachte opnames van the Never Ending Tour. Met die laatste opmerking doel ik niet alleen op de kwaliteit van het nummer, de uitvoering, maar ook op de geluidskwaliteit. De opname klinkt helder, scherp, terwijl dit volgens mij geen soundboard is, maar 'gewoon' door een taper in het publiek is opgenomen.
Tijdens de opname is het publiek duidelijk hoorbaar, vandaar. Zo is aan het begin van de opname, nog voor Dylan een woord heeft gezongen, de volgende, hilarische conversatie te horen:
A: Friend of the devil? FRIEND OF THE DEVIL??
B: Oooaaahh, Get out!!
A: FRIEND OF THE DEVIL!!

Vrienden hebben onderling aan een half woord genoeg om elkaar te begrijpen. En iedere keer wanneer ik bovenstaande conversatie hoor, terwijl ik naar Friend of the devil luister over de koptelefoon, zie ik de gezichten van die twee vrienden voor me, roodaangelopen, opgetogen gezichten.
Het boekje behorende bij Stolen roses geeft helaas geen informatie over de opname. Mijn bewering dat het hier niet om een soundboard gaat, is dan ook een aanname. Het boekje vermeldt niet eens waar en wanneer de opname is gemaakt, of welke muzikanten Dylan begeleiden. Maar gelukkig zijn er altijd de fanatici die zo'n opname gaan vergelijken met circulerende opnames en altijd wel met een datum komen, zoals Carsten Baumann en Masato Kato, volgens deze twee - zo lees ik op Searching for a gem - is de opname gemaakt op 1 maart 1999 in Club Rio, Las Vegas. En dan is het niet moeilijk om de rest in te vullen. Even surfen naar Olof Björner's website. Het eerste dat opvalt is de volgende note: This was a private event sponsored by Lucky Brand Dungarees and not open to the general public with Dave Mason as opening act. Ondanks dat het een private event was, is er een stereo audience recording gemaakt. Friend of the devil was het negende nummer die avond, het vierde en laatste nummer van de akoestisch gespeelde set. Dylan werd die avond begeleid door Bucky Baxter (pedal steel, gitaar, electric slide gitaar), Larry Campbell (gitaar), Tony Garnier (basgitaar) en David Kemper (drums). De achtergrondvocalen tijdens Friend of the devil zijn van Baxter en Campbell.

Maar er is meer.
In mei 2002 verscheen Postcards of the hanging, een verzameling nummers van Dylan gespeeld door the Grateful dead. Op deze cd staan een aantal aardige - boven het gemiddelde uitstekende - covers van nummers van Dylan door the Grateful dead. Vooral de nummers gezongen door Jerry Garcia met zijn hoge, wat geknepen stem, behoren tot de betere coverversies van Dylan's muziek. Maar wat deze cd echt interessant maakt, is het laatste nummer, Man of peace.

Even terug. In 1989 verscheen de live-cd Dylan & the Dead, één van de meest gekraakte cd's uit Dylan's oeuvre. Deze cd bevat opnames van de tournee die Dylan en the Grateful dead in 1987 samen ondernamen. Vóór dat Dylan en the Grateful dead op tournee gingen, doken ze de oefenruimte in San Rafael in. Sla Dylan's Chronicles er maar op na, hij schrijft er uitvoerig over. De opname van Man of peace op Postcards from the hanging is gemaakt in die oefenruimte, in San Rafael op 9 juni 1987. Wat deze opname vooral laat horen, is dat de samenwerking tussen Dylan en the Grateful dead (nog) beter had kunnen werken dan Dylan & the Dead doet vermoeden.

O ja, wanneer je denkt dat Man of peace is afgelopen, wanneer de stilte is teruggekeerd, laat de cd dan nog even draaien. Na enkele seconden gaat de opname nog even verder, hoor je de heren nog even babbelen.