Gisteren schreef ik hier over het magistrale 'Angelina' dat op het derde deel van The Bootleg series te vinden is. Daarmee is voor mij de kous niet af. De naam 'Angelina' duikt niet één, maar twee keer op in een songtitel van Bob Dylan. Die andere songtitel is 'Farewell Angelina', een nummer dat me net zo dierbaar is als 'Angelina'. (Je zou bijna denken dat de liefde voor de muziek in de naam van de dame zit. Niet dus.)
'Farewell Angelina' is een outtake van de opnamen voor het album Bringing it all back home. Jarenlang is gedacht dat Bob Dylan dit nummer nooit zelf had opgenomen. Daar kwam verandering in met de uitgave van The Bootleg series volumes 1 - 3 [rare & unreleased] 1961 - 1991. 'Farewell Angelina' is te vinden op de tweede cd van deze boxset ('Angelina' op de derde cd.... toeval?)
Ik vraag me sinds de uitgave van die boxset al af of de Angelina in 'Farewell Angelina' dezelfde vrouw is als in 'Angelina'. Ik denk het niet. Ik denk niet dat Bob Dylan bij het componeren van deze twee nummers aan dezelfde vrouw dacht.
Dat ik denk dat ik dat wel doe (lees: denken dat het twee keer dezelfde Angelina is), zal waarschijnlijk niemand verbazen. Ik schrijf met opzet 'dat ik denk...' Sinds gisteren weet ik dat ik mezelf al die jaren bij de neus heb genomen.
Gisteren, bij het horen van 'Angelina' dwaalden de gedachten af naar die jonge vrouw op de hoes van die Duitse ep, maar er is geen moment geweest dat ik bij het zien van die foto van die jonge vrouw dacht aan 'Farewell Angelina'. Blijkbaar heeft mijn geeft zich een ander beeld bij 'Farewell Angelina' dan bij 'Angelina' gevormd.
Ik begrijp mezelf niet eens, hoe kan ik dan ooit Dylan begrijpen?
En toch zijn er ondanks de verschillen overeenkomsten tussen de Angelina-songs. Gisteren schreef ik over 'Angelina': Het valt niet mee om de schoonheid van 'Angelina' in woorden te vangen, vooral ook omdat ik die schoonheid helemaal niet wil vangen. Het is een schoonheid die ondergaan moet worden.
Ik ben er dan ook van overtuigd dat een poging om de schoonheid van 'Angelina' in woorden te vangen meer kapot maakt dan toevoegt aan enig begrip van dit nummer.
Natuurlijk is de tekst van 'Angelina' uit elkaar te pluizen, natuurlijk zijn er beelden, interpretaties en associaties aan de gezongen woorden op te hangen, maar het zal mij niet verder helpen.
De schoonheid van 'Angelina' is veel meer dan de betekenis van de tekst gecombineerd met een aangename melodie. De schoonheid van 'Angelina' is eerder het onbegrip van de tekst gecombineerd met de aan de woorden betekenis gevende stem van Bob Dylan. Het is een van die nummers waar je honderden keer als voor de eerste keer naar kan luisteren. En iedere keer luisteren houd je jezelf de illusie voor dat je meer dan alle vorige keren hebt begrepen.
Vervang in deze regels 'Angelina' door 'Farewell Angelina' en het snijdt voor mij nog steeds hout. Ik wil het niet begrijpen, ik wil het ondergaan.
Natuurlijk kan ik wijzen op hoe de lucht aan het eind van ieder couplet van 'Farewell Angelina' dreigender wordt, maar wat dan nog? Voegt zo'n constatering iets aan het luisteren toe? Ik weet het niet. ik durf het vandaag te betwijfelen. Morgen misschien niet meer, maar vandaag ben ik eigenwijs genoeg om te zeggen: 'nee, het voegt niks toe.'
En dus zit ik hier met een mateloze bewondering voor twee nummers: 'Farewell Angelina' en 'Angelina'. Die twee nummers lijken bijna uit elkaar te spatten van de overeenkomst. De naam Angelina, het zijn beide outtakes, ze staan beide op The Bootleg series volumes 1 - 3 [rare & unreleased] 1961 - 1991, ik wil beide nummers niet zozeer begrijpen als wel ondergaan, voor beide nummers mag je mij midden in de nacht wakker maken.
Maar ondanks de overeenkomsten schuilt er een hele wereld van verschil tussen 'Farewell Angelina' en 'Angelina'. Dat verschil is vooral ontstaan doordat de nummers tijdens het ondergaan totaal verschillende werelden in mijn geest oproepen.
Tijdens het luisteren zijn er geen overeenkomsten tussen deze twee nummers. Die overeenkomsten zijn er alleen tijdens het denken.
Soms denk ik wel eens nooit meer te moeten denken over muziek. Vooral om een gelukkige luisteraar te worden.
2 opmerkingen:
Je hebt twee van de godbetert nooit in een samenhangend verband (legaal album)bijeengebrachte, mooiste nummers van Dylan oplaten draven in een blog, dank je...Maar al onderschrijf ik je woorden over het voelen in plaats van denken, de songs zijn toch vermoed ik op een bewust vlak met elkaar verbonden, al delen ze hun onderbewuste drijfveren en aan de logica ontsnappende lyriek. Bovendien is er misschien een geldige reden dat Dylan ze niet uit bracht, waar bijvoorbeeld Gates of Eden (een zusje of eerder nog broertje van Farewell Angelina) ondanks de duistere beelden je opzadelt met duidelijke vragen en zelfs een zij het bedrieglijke notie van een verhaal,is Farewell Angelina een apocalyptisch en melancholisch vaarwel aan alle mogelijke verbanden, en draagt het een al te persoonlijke onderstroom die het wegdrijft van een lied voor het publiek. Ook Angelina bezingt een eind der tijden en zindert van een diep gevoelde breuk, maar hier is juist teveel geprobeerd het lied in de tekst boven dat uit te tillen, het ingewikkelde rijmschema heeft Dylan in bochten gedwongen die te uitgedacht zijn om de ongrijpbaarheid te belichamen van de inspiratiebron die beide Angelina liederen met elkaar gemeen hebben. Oftewel,ze lijken beide te liggen aan het uiterste van het spectrum van een verlichte maar duistere ervaring die Dylan gehad heeft, waar een Gates of Eden of Desolation Row evenwichtiger naar verwijzen. Toch delen ze een intensiteit en een melodische rijkdom, en grijpen ze je bij de strot op een onzegbare manier en zijn ze me zeer lief, lief zoals niet te plaatsen kinderen...
Een van de leuke dingen aan je blog is dat ik erdoor ga luisteren naar nummers die ik al een tijd niet meer gehoord heb. Laat ik er ook eens een theorie-tje tegenaan gooien: Angelina komt uit dezelfde tijd als The Groom's Still Waiting at the Altar waar het laatste woord rijmt op Gibraltar. En even verderop zit een verwijzing naar Buenos Aires. Dus misschien zocht Bob in Angelina gewoon naar iets dat rijmde op Argentina!
Alle gekheid op een stokkie, je hebt natuurlijk gelijk: niet te veel denken, gewoon genieten. Nu alleen Dylan & The Dead nog 'n keer luisteren.
Groetjes, Frans
Een reactie posten