Positively 4th street als schoenenverkoper

Journalist: In a lot of your songs you are hard on a lot of people... in Like A Rolling Stone you're hard on the girl and in Positively Fourth Street you're pretty hard on a supposed friend. Are you hard on them because you want to torment them or because you want to change their lives, to make them notice.
Bob Dylan: I want to needle them.

In 1965 perste de afdeling Columbia Special Product van Columbia Records de ep Step lively voor schoenenfabrikant Keds. Ik stel me zo voor dat de koper van een paar Hot Potatoes – een schoenenlijn van het merk Keds – bij zijn aanschaf in 1965 de ep Step lively kreeg. Niks mis mee, al is de songkeuze voor deze ep op zijn zachtst gezegd wat eigenaardig. Naast het geneuzel van The Dave Clark Five, The Roy Meriwether Trio en Bobby Vinton staat er één van Dylans hardste muzikale sneren op: Positively 4th street.
Positively 4th street is een muzikale afrekening met een oude vriend, of liever ex-vriend, die de ik in de song heeft laten vallen op een moment dat deze juist de steun van deze zogenaamde vriend goed kon gebruiken. De song begint met

You got a lot of nerve
To say you are my friend
When I was down
You just stood there grinning

en heeft niets met (de verkoop van) schoenen te maken, of het moeten de twee laatste coupletten zijn waarop de song geselecteerd is voor Step lively:

I wish that for just one time
You could stand inside my shoes
And just for that one moment
I could be you

Yes, I wish that for just one time
You could stand inside my shoes
You’d know what a drag it is
To see you

al lijkt mij dit nou niet direct de meest voor de hand liggende manier om schoenen aan te prijzen. Waarom er dan toch voor Positively 4th street is gekozen om deze e.p. af te sluiten is mij een raadsel. De enige reden die ik kan bedenken is dat Positively 4th street ten tijde van het selecteren van de tracklist of al een grote hit was, of op het punt stond een grote hit te worden. Positively 4th street verscheen in september 1965 op single en bereikte in Amerika de zevende plaats op de hitlijsten.
De e.p. zit in een fantastische, maar misleidende hoes. De foto op de voorzijde van Dylan is er niet een van de eigenzinnige rocker die Dylan in 1965 was, maar van de folkie die zijn tienerjaren net achter zich heeft gelaten,, gemaakt door Don Hunstein in februari 1963. In het verhaaltje op de achterzijde van de hoes geen woord over de rockmuziek op Dylans net verschenen albums Bringing it all back home[1] en Highway 61 revisited of de voorgaande single Like a rolling stone, laat staan over het Newport folk festival van 1965 waar Dylan – vier dagen voor het opnemen van Positively 4th street – menig folkie de schrik van zijn leven bezorgde door, bewapend met een elektrische gitaar – en gesteund door leden van the Paul Butterfield blues band, aangevuld met o.a. Al Kooper – een korte rockset te spelen.
Niets daarvan, slechts Young Bob Dylan – singer, composer and spokesman for his generation – is the most dynamic force in folk music today (...) His songs, like Positively 4th street, have been called ‘the most creative and influential folk music written since the great Woody Guthrie’.
Als Postively 4th street folk music is, ben ik een haring.
Blijkbaar is er sinds 1965 niet zo veel veranderd, ook toen al verkocht de leugen.
In Nederland verkocht de single redelijk goed, Positively 4th street kwam op 13 november 1965 de hitlijsten binnen en behaalde de 24ste plaats. Na het succes van voorganger Like a rolling stone (7de plaats) is dat natuurlijk wat mager, maar opvolger Can you please crawl out your window? kwam helemaal niet in de Nederlandse hitlijsten terecht.
De laatste twee singles van dit drietal, Positively 4th street en Can you please crawl out your window?, zijn in twee opzichten opmerkelijk in de Dylancatalogus. Ten eerste zijn beide nummers niet van een elpee afkomstig, maar voor een single-release opgenomen, en ten tweede herhaalt Can you please crawl out your window? een regel uit Positively 4th street. Positively 4th street begint met

You got a lot of nerve
To say you are my friend

en tegen het eind van Can you please crawl out your window? zingt Dylan:

You got a lotta nerve to say you are my friend
If you wanna crawl out your window

Ik ken slechts één ander voorbeeld waarin Dylan zichzelf citeert, in Trouble in mind (1979) zingt hij:

Here comes Satan, prince of the power of the air,
He’s gonna make you a law unto yourself, gonna build a bird’s nest in your hair.

En in Dead man, dead man (1981) zingt hij:

Satan got you by the heel, there’s a bird’s nest in your hair.
Do you have any faith at all? Do you have any love to share?

maar dan zijn we in tijd al een heel eind verwijderd van Positively 4th street.

[1] In Nederland verschenen onder de titel Subterranean homesick blues