Voor gisteren had ik nog nooit van Van Kalmthout of zijn bundel Het land achter de spiegel gehoord. Gisteren was ik in Bredevoort, een dorpje niet ver van de Duitse grens. Een boekenstadje met enkele antiquariaten - niet zoveel meer als tien jaar geleden, maar er zijn nog steeds bovengemiddeld veel verkopers van tweedehands boeken. In een van die boekwinkeltjes vond ik Het land achter de spiegel van Van Kalmthout. Bij het doorbladeren van die bundel stuitte ik op citaten van Frank Zappa en Mick Jagger. Voeg daarbij het jaar van uitgave (1969) en mijn interesse is gewekt. Want hoewel ik tijdens het bladeren geen verwijzing naar Bob Dylan in de pagina's van Het land achter de spiegel vond, zei mijn herinnering mij dat deze bundel alles in zich had om "een beetje Dylan" te bevatten. Meer dan eens kocht ik dichtbundels, eind jaren zestig, begin jaren zeventig uitgegeven, met citaten van popmuzikanten er in om bij thuiskomst Bob Dylan in de pagina's te vinden. Toen ik bij een tweede inspectie zag dat de vorige eigenaar in dit boek een plaats en datum had geschreven en dat die datum zaterdag 24 mei 1969 is - de dag waarop Bob Dylan 28 werd - kon ik dat niet anders zien dan als een omen, een voorteken dat ik Het land achter de spiegel moest kopen.
De bundel bevat één gedicht, zo merkte ik bij de eerste keer lezen, dat voor mij met kop en schouders boven de rest uitsteekt. "antwoord" heet dat gedicht. Het wordt vooraf gegaan door een citaat van ene W. Borchert.
Dat gedicht gaat zo:
vergeet wat je nodig hebt
om ooit de laatste te zijn
(- de enige overlevende - )
en weet; weeskinderen
hebben geen wapens nodig
maar huilen zonder ooit
de magie van de zon te zien
en heiligen & namen op muren
blijven niet onvergankelijk
zoals de snelweg voor dichters
maar ook voor toeristen is
(en de lucht die je toedekt
tekent sterren op de slaapzak)
alle geslaagde studenten
komen gelukkig thuis
je liefde verliet het huis
en nam verwijten mee
laat gesprekken wat ze zijn
iets roept naar jou
de nacht en de kou
die je frekwent zullen volgen
en wie ontsteekt een haard
opent een deur voor jou
niemand geeft immers antwoord
Na het uitlezen van Het land achter de spiegel bladerde ik weer terug naar dit gedicht om het nogmaals te kunnen lezen en bij de tweede keer lezen drong het pas echt tot mij door: in dit gedicht is Bob Dylan te vinden. Of liever gezegd: het gedicht "antwoord" van Kees van Kalmthout is een antwoord op Bob Dylans "It's All Over Now, Baby Blue".
Lees maar mee.
Van Kalmthout: vergeet wat je nodig hebt
Dylan: take what you need
Van Klamthout: om ooit de laatste te zijn
Dylan: you think will last ["last" foutief gelezen als "laatste"]
Van Kalmthout: weeskinderen / hebben geen wapens nodig
Dylan: Yonder stands your orphan with his gun
Van Kalmthout: maar huilen zonder ooit / de magie van de zon te zien
Dylan: Crying like a fire in the sun
Van Kalmthout: en heiligen & namen op muren
Dylan: Look out the saints are comin’ through
Van Kalmthout: zoals de snelweg voor dichters
Dylan: The highway is for gamblers, better use your sense
Van Kalmthout: (en de lucht die je toedekt / tekent sterren op de slaapzak)
Dylan: The empty-handed painter from your streets / Is drawing crazy patterns on your sheets
Van Kalmthout: alle geslaagde studenten / komen gelukkig thuis
Dylan: All your seasick sailors, they are rowing home / All your reindeer armies, are all going home
Van Kalmthout: je liefde verliet het huis / en nam verwijten mee
Dylan: The lover who just walked out your door / Has taken all his blankets from the floor
Van Kalmthout: laat gesprekken wat ze zijn / iets roept naar jou
Dylan: Leave your stepping stones behind, something calls for you
Van Kalmthout: en wie ontsteekt een haard
Dylan: Strike another match
Van Kalmthout: opent een deur voor jou
Dylan: The vagabond who’s rapping at your door
Het is overduidelijk: Van Kalmthouts "antwoord" had niet geschreven kunnen worden zonder Bob Dylans "It's All Over Now, Baby Blue". Het gedicht van Van Kalmthout is een antwoord op, een bewerking van Bob Dylans "It's All Over Now, Baby Blue".
Moet ik nu heel hard "plagiaat" of "dief" roepen?
Nee, Van Kalmthout heeft elementen uit "It's All Over Now, Baby Blue" genomen om er een nieuw gedicht van te maken. Een goed gedicht.
5 opmerkingen:
W.Borchert...
Ik heb op de middelbare school het toneelstuk Draussen vor der Tur gelezen èn gezien, gespeeld door een Duits gezelschhap dat een voorstelling op onze school gaf.
De schrijver?
Wolfgang Borchert
Ene W. Borchert, dat moet Wolfgang Borchert zijn:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Wolfgang_Borchert
mooi gevonden, tom!
dag Tom, onze goede vriend Kees van Kalmthout heeft in de 80er jaren een cassette uitgebracht met daarop door hem zelf gezingzegde gedichten. hij had daartoe een ietwat Dylaneske vrij primitieve zangstijl ontwikkeld. als je mij je email adres toestuurt kan ik je daar wel een voorbeeld van mailen. mijn adres is tpjamerica@gmail.com nog mijn compliment voor de heldere tekstvergelijking tussen Kees en Bob in je analyse. met groet, Tom www.tomamerica.nl
dag Tom, onze goede vriend Kees van Kalmthout heeft in de 80er jaren een cassette uitgebracht met daarop door hem zelf gezingzegde gedichten. hij had daartoe een ietwat Dylaneske vrij primitieve zangstijl ontwikkeld. als je mij je email adres toestuurt kan ik je daar wel een voorbeeld van mailen. mijn adres is tpjamerica@gmail.com nog mijn compliment voor de heldere tekstvergelijking tussen Kees en Bob in je analyse. met groet, Tom www.tomamerica.nl
Een reactie posten