New Morning (1970) - door Jochen

New Morning (1970)

Het is een wonderlijk hoofdstuk, het hoofdstuk New Morning in Dylans autobiografie Chronicles Vol. 1. Niet eens zo zeer vanwege de inhoud, hoewel die ook opmerkelijk is en, net als de overige vier hoofdstukken, in grootse schrijfstijl verpakt, maar wonderlijk vooral vanwege de keuze voor juist deze plaat als een van de vijf zwaartepunten van het boek. Het is beslist een prettig album, een goed album zelfs, en dat het destijds als een comeback werd gevierd, is navoelbaar. Het gejuich van sommige recensenten doet terugblikkend wat al te extatisch aan (“superb”, vindt Rolling Stone bijvoorbeeld), maar vooruit: er staan een paar prachtige liedjes op.
De verwondering blijft, na het lezen van het hoofdstuk. De schrijver heeft weinig waardering voor zijn eigen songs, kijkt er met lauwwarme genegenheid op terug en laat blijken dat hij die onverschilligheid destijds al, tijdens de opnames voelde:
“Ik vond die liedjes zo vluchtig als sigarenrook, en dat kwam me prima uit. Dat mijn platen überhaupt nog gekocht werden, verbaasde zelfs mij. (…) Ik stond tegen de mengtafel geleund en luisterde de opnames terug. Het klonk okee.”
Dylan verklaart die liefdeloosheid vanuit zijn privéomstandigheden. De opdringerigheid van de fans die de terugkeer van de Prins van het Protest eisen. De activisten die hem oproepen om zijn verantwoordelijkheid te nemen en weer spreekbuis van de generatie te zijn. Bij de toekenning van het eredoctoraat door Princeton University wordt Dylan tot zijn afschuw gehuldigd als de authentieke spreekbuis van het verstoorde en verontruste geweten van Jong Amerika. Zelfs Joan Baez zingt op de radio dat hij weer de barricaden op moet (Dylan refereert aan het gruwelijke, dreinerige, goedkoop melodramatische “To Bobby”, maar onthoudt zich, heel galant, van enig waardeoordeel), en zo gaat het maar door.
Vandaar dus, claimt de kroniekschrijver, dat hij opzettelijk minderwaardige albums uitbrengt. Hij wil zijn rust en anonimiteit terug. Die claim is wel in lijn met eerdere uitspraken. Zoals in ’81, als hij bij een persconferentie in Travemünde naar Self Portrait wordt gevraagd.
“Dat was een grap, dat album werd uitgebracht in een periode dat ik genoeg had van de aandacht die ik kreeg. Ik heb nooit al die aandacht gewild. In die periode kreeg ik het verkeerd soort aandacht, voor dingen die ik helemaal niet had gedaan. Dus we brachten dat album uit zodat ze me met rust zouden laten, zodat ze me niet meer leuk zouden vinden, zodat ze mijn platen niet meer zouden kopen. En dat lukte (lacht).”
In dit hoofdstuk van Kronieken begrijpen we dat hetzelfde geldt voor de voorganger Nashville Skyline (1969) en de opvolger New Morning; allemaal bedoeld om zijn hinderlijke, stalkende discipelen af te schudden. De dichter zegt het hier alleen wat beeldender:
“Alles wat me maar te binnen schoot, smeet ik tegen de muur en wat bleef plakken, bracht ik uit. En dan keek ik nog een keer en alles wat niet was blijven plakken, schraapte ik weer bij elkaar en bracht ik ook uit.”

Ingebed is de hele episode rondom het Archibald MacLeish echec. De bejaarde, monumentale poet laureate heeft Dylan een brief geschreven waarin hij hem uitnodigt liedjes te schrijven bij de musical Scratch, zijn bewerking van de klassieker The Devil And Daniel Webster. Dylan vertelt innemend over zijn ongemakkelijke ontmoetingen met MacLeish en zijn onvermogen om de klik te maken met de door hem zo bewonderde man en met Scratch. Met veel moeite perst hij er dan uiteindelijk “Father Of Night”, (vermoedelijk) “Time Passes Slowly” en “New Morning” uit. Alle drie prachtige liedjes, maar MacLeish schijnt teleurgesteld te zijn en ook Dylan zelf wil het project niet doorzetten (“het was zo zwaar, zo duister”). Maar goed, als hij een paar maanden later die liedjes tegen een muur smijt, blijven ze kennelijk plakken en komen ze op New Morning terecht.

De MacLeish anekdote is prachtig verteld en geeft een onthullend inkijkje in Dylans zielenroerselen. Maar het is allemaal volstrekte flauwekul, vertelt producent Stuart Ostrow in zijn memoires Present at the Creation, Leaping in the Dark, and Going Against the Grain (2005). Hij maakt gehakt van Dylans versie, noemt het zelfs delusional en verklapt hoe het echt ging. MacLeish heeft Dylan nooit een brief geschreven en vindt het idee dat Dylan de muziek bij Scratch zal schrijven zelfs preposterous. De producent zet het idee door, heeft na enkele onvruchtbare ontmoetingen met Dylan ein-de-lijk “verscheidene songs” uit hem gepeuterd en arrangeert een ontmoeting van de Grote Dichter met de Muzikant in MacLeish’ woning in Massachussetts. Dat wordt een catastrofe. Dylan lijkt starstruck, spreekt geen woord, stelt en beantwoordt geen vragen, maar bezat zich in sneltreinvaart met de house brandy en valt in slaap.
Al Kooper, die bij die eenmalige ontmoeting aanwezig is (als Dylans “musical director”, volgens Ostrow), vertelt in zijn Backstage Passes And Backstabbing Bastards opmerkelijk genoeg niets over dit toch gedenkwaardige bezoekje. Wel dat hij met Dylan naar een afspraak met “some of these people” uptown gaat, maar dat Dylan al in de terugweg in de taxi beslist om die liedjes niet voor de musical, maar voor een nieuwe plaat te gebruiken.
Hoe dan ook: professor en blogger Edward Cook uit Washington heeft inmiddels aangetoond dat Dylans herinneringen aan zijn gesprekken met MacLeish vrijwel letterlijk zijn terug te vinden in het voorwoord van The Complete Poems Of Carl Sandburg (1970), waarvoor MacLeish de introductie heeft geschreven – we hebben dus weer eens met een van de meeslepende parafrases zonder bronvermelding van the thief of thoughts te maken.

Eén leuk weetje geeft Ostrow nog prijs: het lied “New Morning” is oorspronkelijk bedoeld als de opening voor die musical. Dat zou passen, inderdaad. De tekst van het lied heeft een – naar Dylanmaatstaven – hoog niets-aan-de-hand gehalte, sterker nog: er gebeurt echt helemaal niets. Lyrisch verwoordt het harmonie, de vredigheid van een idylle, zorgeloosheid en levensblijheid. Heel licht schuurt de vraag waarom de verliefde protagonist zijn gejubel in ontkenningen verpakt; “Do you feel the same” is verliefd, “Don’t you feel the same” is verontrust. Is er iets mis? Passend, kortom, als inleiding voor een drama waarin dadelijk donkere wolken de horizon zullen betrekken (Scratch is een Faustiaans drama, de hoofdpersoon zal zijn ziel aan de duivel verkopen). Afwijkend ook is de muzikale omlijsting, merkt de ijverige fan met zijn gitaar: elf akkoorden als je het netjes meespeelt, veertien als je heel precies de extensies (E11, bijvoorbeeld) erin wilt proppen – in beide gevallen een veelvoud van een ‘gewoon’ Dylanlied, in elk geval. Geforceerd klinkt het niet, “New Morning” is een prettig vloeiende song.

Beoogd producer Bob Johnston moet al na enkele sessies afhaken, waarna Al Kooper in het gat springt. Kooper is nogal druk geweest met het album, maar vertelt er opvallend weinig over in zijn boek (zo’n zeshonderd woorden, minder dan een bladzijde). En dat heeft veel met het schier traumatische verloop van zijn samenwerking met Dylan in deze dagen te maken. Dit nooit meer, weet Kooper, die uiteindelijk wegloopt als een wispelturige, besluiteloze Dylan ook nog dagenlang heen en weer schuift met de definitieve songkeuze en –volgorde voor de plaat.
Relatief commentaarloos stapt hij dan nog over de frustratie heen dat hij dagenlang voor de kat zijn viool heeft gewerkt aan arrangementen, strijkers- en blazerspartijen. Never released, schrijft hij dan droogjes (tussen haakjes). Dylan werkt sowieso al nauwelijks constructief mee met Koopers – vaak schitterende – ideeën en verwerpt de meeste van de verfraaiingen. Naar buiten toe laat Kooper in die dagen echter niets van zijn onmin blijken. In de Rolling Stone van 15 oktober 1970, vier dagen voor de verschijningsdatum, verklaart hij heel loyaal: “Het is de beste plaat die Dylan ooit heeft gemaakt. En al die mensen die hem al hadden afgeschreven, zullen flink voor schut staan.”
Op deel 10 van The Bootleg Series, Another Self Portrait staan tien van die alternatieve en afgekeurde takes en wordt Koopers frustratie helemaal inzichtelijk. Onder andere bij “New Morning”, dus.

‘With horn overdubs’ staat er bij, maar daarnaast is het ook een andere mix, heeft Kooper zo te horen (delen van) zijn orgelpartij opnieuw ingespeeld, stukjes van David Brombergs gitaar weggeknipt, maar vooral: een fantastische, rijke kopersectie naast, voor en over zijn eigen french horn geplaatst. De accenten naast de tel kennen we al van zijn werk bij Blood, Sweat and Tears (vreemd genoeg krijgen de blazers geen credits, maar ongetwijfeld horen we hier ook de mannen van BS&T), evenals de onorthodoxe bastrombone die een tuba-achtige partij speelt. Dave Bargeron vermoedelijk, die in ‘70 bij de band kwam. Koopers eigen hoorn is de enige weemoedige nuance in het arrangement, en ook de enige blazer die de definitieve versie haalt, maar kleurt tussen de andere koperinstrumenten veel dieper, weemoediger ook, dan in de schralere plaatversie.
Het is, al met al, een glorieuze versie die het toch al prachtige origineel nog weet op te pimpen.

Toch blijft het lied een eenzaam glanzend pareltje. Curieus genoeg wordt het nauwelijks opgepakt door de collega’s, maar die ene vermeldenswaardige cover is dan weer wel erg geslaagd. The Grease Band, de oude begeleidingsband van Joe Cocker, speelt in ’75 het tweede album Amazing Grease een schitterende, vrolijk pompende rockversie van “New Morning”.
Als openingsnummer, zoals het hoort.

New Morning

Can’t you hear that rooster crowin’?
Rabbit runnin’ down across the road
Underneath the bridge where the water flowed through
So happy just to see you smile
Underneath the sky of blue
On this new morning, new morning
On this new morning with you

Can’t you hear that motor turnin’?
Automobile comin’ into style
Comin’ down the road for a country mile or two
So happy just to see you smile
Underneath the sky of blue
On this new morning, new morning
On this new morning with you

The night passed away so quickly
It always does when you’re with me

Can’t you feel that sun a-shinin’?
Groundhog runnin’ by the country stream
This must be the day that all of my dreams come true
So happy just to be alive
Underneath the sky of blue
On this new morning, new morning
On this new morning with you