“Voor de moderne wereld had ik weinig interesse,” schrijft Dylan in Chronicles, terugblikkend op zijn beginjaren in New York. “Wat voor mij actueel was, waren zaken als de ondergang van de Titanic en de overstroming van Galveston.”
Die overstroming in Galveston vindt plaats in september 1900, en is the meanest flood that anybody’s seen. Schattingen lopen op tot twaalfduizend mensenlevens en zelfs met de meest voorzichtige schatting (zesduizend doden) is het de meest dodelijke storm in de geschiedenis van de Verenigde Staten.
Overvloedig water, stormweer, verdrinkingen en overstromingen blijven Dylan tot op de dag van vandaag fascineren. Al vóór de eerste plaat staat het lied over de verdronken Naomi Wise op zijn repetoire, evenals “Backwater Blues”, daarna regent het een Hard Rain, een live-album heet Before The Flood, een tour Rolling Thunder, Dylan gebruikt het beeld van een flood in songs als “Wedding Song” en “In The Summertime” en bezingt nog in de 21ste eeuw daadwerkelijke overstromingen in “The Levee’s Gonna Break” en “High Water”.
“Down In The Flood” ontstaat al klooiend (“goofing around,” volgens Robbie Robertson) in de kelder van de Big Pink. Vlak daarvoor hebben Dylan en The Band met een gouwe ouwe van John Lee Hooker gefiedeld: “Tupelo Blues”, een lied uit 1959 over een watersnoodramp in Mississippi, 1927. Kennelijk triggert dat bij Dylan de herinneringen aan een lied dat in zijn beginjaren op het repertoire stond, en dat we kennen van The Minneapolis Party Tape: de “James Alley Blues” uit 1927 van Richard “Rabbit” Brown. De melodie leunt ertegenaan, maar vooral het hergebruik van de woorden sugar for sugar, salt for salt bewijst de connectie. Dylan bladert in die dagen veel in de Bijbel. Kris kras, maar bij het Evangelie van Marcus in het Nieuwe Testament blijft hij vaker hangen, getuige ook de twee referenties op John Wesley Harding, dat in diezelfde dagen geschreven wordt – en hij zal een aha-erlebnis bij Marcus 9:49 gehad hebben (“every sacrifice shall be salted with salt”).
Inhoudelijk valt er echter weinig te puzzelen; Dylan heeft vooral associatief gedicht. Vanuit Galveston kun je train on down naar de overkant van de Galveston Bay, naar Virginia Point – niet naar Williams Point dus. Überhaupt is Williams Point een geografische hint die dood loopt. In Canada, op een uurtje rijden van Robertson’s geboorteplaats Toronto, is er eentje te vinden, een straat ergens in Pennsylvania heet zo, in het barre Nova Scotia is het de naam van een stukje onherbergzaam leegland en nog ongastvrijer is de Williams Point op de Zuidpool. Er is geen Williams Point in de buurt van een vloedcatastrofe, in ieder geval.
Wat overblijft is dan de betekenis achter de woorden. En dan komen we uit bij een ‘gewoner’ blues-cliché: man dumpt vrouw. De gebroken dam, het overstromende water, de stijgende moerasspiegel – de maat is vol, blijkbaar. Meid, je zult een ander moeten zoeken. Het is echt over, vertelt hij licht cynisch, met fraaie understatements, in de twee volgende coupletten. “You’ve been refused,” pak je koffer en je biezen: hier lijkt flood een metafoor te worden voor de ingehouden woede die zal uitbarsten als mama nog één woord durft te zeggen.
“Crash On The Levee”, zoals het lied vaker genoemd wordt, houdt Dylan nog wel even bezig, na die eerste Spielereien met The Band. Al vroeg wordt het opgepikt door artiesten als Sandy Denny en Flat & Scruggs. Mede daarom vindt Dylan het een Grote Hit en besluit hij tot een heropname (zonder band; alleen een overhaast opgetrommelde Happy Traum op tweede gitaar) voor Greatest Hits Vol. II. Die opname is heel aardig, maar lijkt ook een slotakkoord: het lied verdwijnt voor 23 jaar in een la. Onverwacht trekt Dylan hem daaruit tevoorschijn in 1995, als openingsnummer voor de Never Ending Tour, en speelt het dan in een aanstekelijk swampbluesrock-arrangement, met gierende gitaarsolo. Dat bevalt. De jaren daarna blijft het op de setlist staan, met een tweede, scherpe, heropname voor Masked & Anonymous (2002) als bekroning.
Ondertussen blijft “Down In The Flood” inspireren. Blood, Sweat & Tears (1972) maakt er jazzfunk van, de Beau Brummels produceren een licht-psychedelische versie, Sandy Denny’s cover wordt gedragen door een vaudeville-piano, er zijn folkvarianten, met banjo en al, Fairport Convention kiest voor de blues en The Black Crowes spelen een stomende, uitgesponnen en zweterige rock ‘n’ roll-song.
De beste cover brengt het lied weer thuis: diep in de broeierige moerassen van Louisiana. The Derek Trucks Band opent in 2009 het album Already Free als de soundtrack van een thriller. Een akoestische gitaar legt een vervaarlijk dalende melodielijn neer, een electrische slide plaatst sinistere accentjes en een derde gitaar imiteert op de achtergrond het gekwaak van een paddenkoor. Krekels tikken droog tegen de rand van de snare en stuwen de eerste minuut naar het tweede couplet, waar bas, drum en scheurende gitaar binnenstorten als een vloedgolf door een doorgebroken dam. Na het tweede couplet mag Trucks zijn onomstreden meesterschap op de slide voor het eerst demonstreren (nogmaals in de finale). Eng wordt het pas echt in de laatste minuten, in die finale. Onherkenbare, onaardse blazers rollen traag en donker binnen - duister dreigend als een stijgende waterspiegel, inderdaad.
“Down In The Flood” is een hoogtepunt in Dylans songbook, en Derek Trucks weet dat nog ’s te verheffen.
Down in the Flood
Crash on the levee, mama
Water’s gonna overflow
Swamp’s gonna rise
No boat’s gonna row
Now, you can train on down
To Williams Point
You can bust your feet
You can rock this joint
But oh mama, ain’t you gonna miss your best friend now?
You’re gonna have to find yourself
Another best friend, somehow
Now, don’t you try an’ move me
You’re just gonna lose
There’s a crash on the levee
And, mama, you’ve been refused
Well, it’s sugar for sugar
And salt for salt
If you go down in the flood
It’s gonna be your own fault
Oh mama, ain’t you gonna miss your best friend now?
You’re gonna have to find yourself
Another best friend, somehow
Well, that high tide’s risin’
Mama, don’t you let me down
Pack up your suitcase
Mama, don’t you make a sound
Now, it’s king for king
Queen for queen
It’s gonna be the meanest flood
That anybody’s seen
Oh mama, ain’t you gonna miss your best friend now?
Yes, you’re gonna have to find yourself
Another best friend, somehow
1 opmerking:
Man dumpt vrouw?
Hij zingt ‘ you’re gonna miss your best friend’, zij is weggegaan.
Een reactie posten