4th Time Around (1966) - door Jochen

4th Time Around(1966)

De Fleet Foxes, een allercharmantst bandje uit Seattle, speelt sinds 2008 mee in de eredivisie. Peilers zijn vakmanschap, aanstekelijke melodieën en vooral muziekhistorisch bewustzijn: de vergelijkingen met de Beach Boys, Van Morrisson en Crosby, Stills & Nash snijden allemaal hout. Een kroon op de liefde voor hommages verschijnt in 2011; op het tweede album staat “Lorelai”, een wonderschone rip-off  van Dylan’s “4th Time Around”. Daarmee plaatsen de Foxes zich in een mooie traditie. Net als Dylan zelf zo vaak doet, hergebruiken zij een bestaande melodie (met kleine verschuivingen) en vooral bij dit lied is dat passend: “4th Time Around” is van zichzelf al een gerecyclede hommage aan een eerdere song: “Norwegian Wood” van The Beatles – dat weer Lennons poging was om een Dylansong te schrijven. “Everything’s stolen or borrowed,” zijn dan ook de toepasselijke slotwoorden van “Lorelai”.

Daarover, over die Beatles-connectie, is wel wat te doen geweest in de loop der jaren. Dát Dylan een sjabloon over Lennon’s “Norwegian Wood” heeft gelegd, daarover bestaat inmiddels wel overeenstemming. Open blijft vooralsnog de vraag welke motieven Dylan heeft. Is het als hommage bedoeld, of juist als parodie? Of, sterker nog: als een soort waarschuwing?  Lennon komt er zelf ook niet zo goed uit. In ’65 plagen de bandleden hem sowieso al vaker met zijn Dylan-fascinatie en in zijn meer paranoïde momenten meent hij dat Dylan hem nu cynisch terechtwijst (de slotregels duiden dan daarop: “probeer me niet te kopiëren,” zou je daaruit kunnen begrijpen), in andere interviews ziet hij het echter als een vriendelijke knipoog. Hoe dan ook: zijn Dylanpetje draagt Lennon nooit meer, na “4th Time Around”.

Dylan neemt het lied in ieder geval zeer serieus. Het is het eerste lied dat in Nashville wordt opgenomen, bij de doorstart voor Blonde On Blonde op 14 februari 1966, en hij gaat het maar liefst twintig keer achter elkaar te lijf. Die twintigste is dan de definitieve take (ter vergelijking: het daaropvolgende “Visions Of Johanna” staat er in vier keer op). De laatste opnamesessie, 16 juni, is ook al gewijd aan “4th Time Around”, maar de overdubs die dan worden opgenomen (klacecimbel en drums) zullen niet worden gebruikt. Vermoedelijk zag producer Bob Johnston tegen die tijd ook wel in dat hij er al was, met de vondst om dat lieflijke gitaartje te contrasteren met de sarcastische tekst.

Tekstueel is het ‘gewoner’ dan de meeste teksten op Blonde On Blonde. Net als in “Visions” bekent de protagonist hier met twee vrouwen te rommelen, maar daarmee houdt de vergelijking ook wel op. Dit is bijna een heus verhaal; een lineaire, epische tekst, vrijwel zonder ondoorgrondelijke, symbolistische beeldspraak.  Een man verlaat bitter ruziënd een ietwat hysterisch vrouwpersoon en keert terug bij een liefhebbende, vergevende dame. De dialoog is heel eventjes, hier en daar, wat surrealistisch, een duister, symboolgeladen beeld wringt zich soms nog binnen,  maar al met al: kop en staart. “That picture of you in your wheelchair,” bijvoorbeeld, is zo’n beeld dat de duiders nog bezig houdt – maar na de verwijzing naar Duchamps Mona Lisa in “Visions Of Johanna” (“the one with the moustache”) lijkt dit net zo’n, verder zinledig,  grapje: vermoedelijk kende Dylan behalve de besnorde Mona Lisa ook wel de picture of Duchamp and his wheelchair.
De tekst is echter overwegend, relatief dan toch, opmerkelijk transparant. Versierd met klassieke poëtische stijlmiddelen, ook nog ‘s. She threw me out staat netjes tegenover You took me in, we horen binnenrijm en alliteratie en repetitio, en zien zelfs een ouderwets enjambement (That leaned up against / / Her Jamaican rum). En dat draagt allemaal bij aan de contrastwerking van dit lied; de snerende botterik verpakt zijn hoon in klassieke poëzie en ondersteunt het met een lieflijk voortkabbelende melodie.

De weinige artiesten die zich aan een vertolking wagen blijven doorgaans dicht bij het origineel. Het walsritme, de barokke gitaarpartij – het valt moeilijk te verbeteren, blijkbaar. De mannen van Calexico, de Tex-Mex specialisten uit Arizona, kiezen voor een slepende slide en een melancholieke accordeon en geven het lied daarmee opeens een treurende, verloren-liefde dimensie. Snijdender blijft de jonggestorven Texaan Chris Whitley, de bijzondere gitarist die met zijn unieke overslaande hese stem prachtig kan sneren, op een live-opname uit 2003. De bekendste cover is beslist fraai; Yo La Tengo is ingetogen, broeierig en hypnotisch op de I’m Not There soundtrack (2007).  Het meest opmerkelijk en het aantrekkelijkst echter is de bewerking van The Young Relics, ook al uit Texas, op hun gelijknamige EP uit 2009. Springerig, neurotisch en aanstekelijk energiek, met als prettige verrassing een volslagen onverwachte omslag in ritme; halverwege daalt een vol orgel neer dat het nerveuze gitaartje kalmeert, alle onrust bedekt - als olie op de golven.

Fourth Time Around

When she said
“Don’t waste your words, they’re just lies”
I cried she was deaf
And she worked on my face until breaking my eyes
Then said, “What else you got left?”
It was then that I got up to leave
But she said, “Don’t forget
Everybody must give something back
For something they get”

I stood there and hummed
I tapped on her drum and asked her how come
And she buttoned her boot
And straightened her suit
Then she said, “Don’t get cute”
So I forced my hands in my pockets
And felt with my thumbs
And gallantly handed her
My very last piece of gum

She threw me outside
I stood in the dirt where ev’ryone walked
And after finding I’d
Forgotten my shirt
I went back and knocked
I waited in the hallway, she went to get it
And I tried to make sense
Out of that picture of you in your wheelchair
That leaned up against 

Her Jamaican rum
And when she did come, I asked her for some
She said, “No, dear”
I said, “Your words aren’t clear
You’d better spit out your gum”
She screamed till her face got so red
Then she fell on the floor
And I covered her up and then
Thought I’d go look through her drawer

And when I was through
I filled up my shoe
And brought it to you
And you, you took me in
You loved me then
You didn’t waste time
And I, I never took much
I never asked for your crutch
Now don’t ask for mine