Let Me Die In My Footsteps (1962) - door Jochen

Let Me Die In My Footsteps (1962)

Er is een factie van Dylanologen die “Let Me Die In My Footsteps” de eerste “echte” Dylansong vindt. Het zou de eerste compositie zijn waarvoor hij de melodie helemaal zelf verzonnen heeft, en niet uit bijvoorbeeld een Guthriesong of een traditional geleend heeft, vandaar.
Zelf ziet Dylan dat anders, blijkt uit Kronieken:
“Ik componeerde een licht ironisch liedje dat “Let Me Die in My Footsteps” heette. Ik baseerde het op een oude ballade van Roy Acuff.”
Akkoord, het eenvoudige G-C-D akkoordenschema is terug te vinden. Sterker nog, dat kun je over vrijwel elke Acuffsong leggen. Maar ja: dat geldt ook voor nog een miljoen andere liedjes. In het oeuvre van Acuff is echter geen ballade te vinden met een vergelijkbare melodie.
Boeiender is dan de opmerking die Dylan aan het eind van die passage maakt:
“Toen ik het ging uitvoeren, zei ik er niet eens bij dat ik het had geschreven. Ik stopte het gewoon ergens tussen, zei dat het een liedje van The Weavers was.”
Opmerkelijk is allereerst natuurlijk de bescheidenheid, de gêne zelfs die een jonge Dylan ervan weerhoudt om te zeggen dat hij een liedje geschreven heeft. Maar vooral: die Weavers-referentie komt niet uit de lucht vallen.

Dylan denkt aan een vroege song van het veelzijdige talent Shel Silverstein (Sheldon Allan Silverstein, 1930-1999), die een paar realistische kansen op onsterfelijkheid heeft. Zijn destijds erg populaire cartoons voor Playboy (van 1957 tot 1975) doorstaan de tand des tijds niet, doen tegenwoordig wat oubollig en zouteloos aan, maar op andere fronten heeft hij tijdloze voltreffers geproduceerd. Hele generaties Amerikanen groeiden en groeien op met zijn kinderboeken. Het best verkochte en meest vertaalde is The Giving Tree (prachtig vertaald door Arthur Japin als De Gulle Boom) en het ontregelende, licht anarchistische Uncle Shelby’s ABZ is en blijft een meesterwerk. Zijn toneelstukken vervagen inmiddels wel wat, evenals zijn poëzie. Monumentaal echter blijven zijn beste songs.
Voorop zijn grootste hit: “A Boy Named Sue”, dat de hele wereld zal blijven meezingen in de versie van Johnny Cash. Daarnaast is hij vaste songschrijver voor Dr. Hook (”Sylvia’s Mother”, “The Cover Of The Rolling Stone”) en Marianne Faithfull is hem dankbaar voor het prachtige “The Ballad Of Lucy Jordan”.
Zelf maakt hij ook platen. Minder succesvol, maar gevuld met prachtige songs en soms hilarische teksten. Inside Folk Songs is zo’n plaat, en daarvan pikken The Weavers het lied waaraan Dylan denkt als hij “Let Me Die In My Footsteps” aankondigt als een Weaverssong: het cabareteske “Standing On The Outside Of Your Shelter”.
Dylans associatie ligt voor de hand. Silversteins song is, net als Footsteps, geïnspireerd door het half-hysterische verschijnsel dat hele hordes Amerikanen uit angst voor de nucleaire Apocalyps atoomvrije schuilbunkers in de achtertuin graven. “Standing Outside Your Shelter” verwerkt dat treurige verschijnsel zwart humoristisch:

I'm standing on the outside of your shelter, lookin' in,
While the bombs are here a-droppin' everywhere.
Through the glass, you look so sweet and warm,
And safe and cosy -- Have I ever told you that I care?



Humor is in Dylans lied niet te vinden, hoewel hij het dus zelf in Kronieken als “slightly ironic” waardeert. De liedtekst is gedragen, patriottisch, doordrenkt van Woody Guthrie, soms poëtisch, hier en daar wat naïef-pacifistisch (het I’d buy the whole world couplet, bijvoorbeeld) en sommige one-liners hebben een ongemakkelijk hoog tegeltjeswijsheidsgehalte. “Men dient leren te leven, niet leren te sterven”, dat werk – waarbij de jonge dichter overigens doorgewinterde filosofen als Plato, Seneca en Cato tot aan Thomas à Kempis en Erasmus zal bruuskeren; die kunnen allemaal goed uitleggen dat leren sterven juist een hoger levensdoel is voor de mens.

Los van die iets minder glanzende momentjes is en blijft het lied natuurlijk wel een van de vele meesterwerken uit het repertoire van de jonge Dylan. Prachtige melodie, hypnotiserende cadans en een pakkend getoonzette stokregel als refrein. Dylan is er ook wel content mee, aanvankelijk. In maart ’62 speelt hij Footsteps trots voor aan zijn mentor Izzy Young, het staat lang op de tracklist voor The Freewheelin’, de opname, 25 april 1962, staat er in één keer op en hoestekstschrijver Nat Hentoff heeft de achtergrondinformatie bij het lied al geschreven. Folktijdschrift Broadside mag de liedtekst publiceren (april ’62, met een andere titel overigens: “I Will Not Go Down Under The Ground”) en in juli staat het op zijn speellijst.
Een paar maanden later echter is hij erop uitgekeken. Een Witmark-opname breekt hij halverwege af en even later is “Let Me Die In My Footsteps” ook geschrapt van de tracklist voor The Freewheelin’ – het wordt vervangen door “Master Of War”.

Het is een van de eerste keren, maar zeker niet de laatste keer dat Dylan een prachtsong toch maar niet op de plaat zet en harteloos degradeert tot een afdankertje. Vaak zijn de hem moverende redenen volstrekt onnavolgbaar, verwijtbaar zelfs. “Mama, You Been On My Mind”, bijvoorbeeld, en “I’ll Keep It With Mine”, “Blind Willie McTell”, “Series Of Dreams” en tientallen meer, waarvan we dankzij illegale bootlegs en later de Bootleg Series uiteindelijk dan toch wel mogen genieten. Maar in dit geval is het in elk geval enigszins te begrijpen. De jonge dichter/zanger heeft inmiddels songs als “Blowin’ In The Wind” en Hard Rain geschreven en onderkent het kwaliteitsverschil: deze songs zijn universeel, vaag, poëtisch en meerduidig genoeg om een tijdloze, trendoverstijgende waarde te hebben.

“Let Me Die In My Footsteps” daarentegen is topical, opgehangen aan een voorbijgaande, tijdgebonden gekte. In 1959 zijn atoomkelders al in zoverre gemeengoed geworden dat damesbladen fotoreportages met interieurtips publiceren, in het tijdschrift Life schrijft president Kennedy in september ’61 een open brief aan alle Amerikanen waarin hij adviseert om fallout shelters te bouwen en even later zijn ze als Doe-Het-Zelfpakketten bij de bouwmarkt te koop. Na de Cuba Crisis, oktober ’62, begint de hysterie echter weg te ebben en dat ontgaat Dylan niet – zijn song ruikt sowieso al vaagjes naar een slogan song, maar begint nu ook wat ouderwetserig te klinken. “Ik heb het veel te vaak gezongen,” zegt hij zelf als hij het lied afdankt – maar dat klinkt nou weer niet al te geloofwaardig uit de mond van de man die een “Blowin’ In The Wind” meer dan duizend keer zal zingen, een “Like A Rolling Stone” meer dan tweeduizend keer.

De geestelijke vader verstoot zijn lied dus, maar het overleeft – uiteraard – wel. Op Broadside Ballads Vol. 1, het eerste folkcompilatie-album van het gelijknamige folktijdschrift verschijnt al in 1963 een eerste officiële, best aardige opname, gespeeld door Happy Traum – met vriend Dylan op de achtergrond. Daarna blijft het toch een tijdje stil rond de song, tot in ’72 het vrolijke kwartetje rasmuzikanten Coulson, Dean, McGuinnes en Flint onder leiding van producer Manfred Mann een excentrieke, prachtige cover presenteert. De geest van het hippiedom waart nog rond, het Tibetaanse Dodenboek ligt op menig salontafel en de Britten kiezen voor een George Harrison/Ravi Shankar insteek met Indiase tabla’s en mantra-achtige unisonozang. Dat werkt wonderwel erg goed; plotseling wint het lied aan diepgang, krijgt het een (quasi-) Oosters-filosofische meerwaarde. Schitterend, maar resoneren doet het niet.
Pas de uitgave van het origineel, op The Bootleg Series 1-3 (1991), leidt echt tot een tweede leven. De countryversie van Alastair Moock (op Bad Moock Rising, ’99) heeft weliswaar de leeghoofdige schoonheid van een dom blondje, maar is toch wel erg prachtig gemusiceerd. Jason Bennet uit Colorado Springs maakt wel vaker geslaagde Dylancovers (“Abandoned Love”, “Shooting Star”) en zijn Footsteps is misschien wat conservatief, maar wel ontroerend fraai (op de verzamelaar Positively Pikes Peak - The Pikes Peak Region Sings Bob Dylan, 2011).

De mooiste cover is allesbehalve conservatief. Voor een toneeladaptatie van Orwells 1984 (2015) zingt ene Liz Mistele met David Kaye en het verder weinig fameuze bandje Electric Mustache een gothische, dramatische versie van “Let Me Die In My Footsteps”. Het arrangement knipoogt naar Dylans “Love Sick”, de sound grijpt terug op de industriële New Wave uit pak ‘m beet 1984, een tweede gitaar doedelt als in een symfonische rockband uit de jaren ‘70 en de zangeres houdt een aantrekkelijke spanning tussen dedain en pathos in stand – en zo overbrugt deze versie van een liedje dat Dylan in 1961 schreef een halve eeuw populaire muziek.

Let Me Die In My Footsteps
I will not go down under the ground
’Cause somebody tells me that death’s comin’ ’round
An’ I will not carry myself down to die
When I go to my grave my head will be high
Let me die in my footsteps
Before I go down under the ground

There’s been rumors of war and wars that have been
The meaning of life has been lost in the wind
And some people thinkin’ that the end is close by
’Stead of learnin’ to live they are learnin’ to die
Let me die in my footsteps
Before I go down under the ground

I don’t know if I’m smart but I think I can see
When someone is pullin’ the wool over me
And if this war comes and death’s all around
Let me die on this land ’fore I die underground
Let me die in my footsteps
Before I go down under the ground

There’s always been people that have to cause fear
They’ve been talking of the war now for many long years
I have read all their statements and I’ve not said a word
But now Lawd God, let my poor voice be heard
Let me die in my footsteps
Before I go down under the ground

If I had rubies and riches and crowns
I’d buy the whole world and change things around
I’d throw all the guns and the tanks in the sea
For they are mistakes of a past history
Let me die in my footsteps
Before I go down under the ground

Let me drink from the waters where the mountain streams flood
Let the smell of wildflowers flow free through my blood
Let me sleep in your meadows with the green grassy leaves
Let me walk down the highway with my brother in peace
Let me die in my footsteps
Before I go down under the ground

Go out in your country where the land meets the sun
See the craters and the canyons where the waterfalls run
Nevada, New Mexico, Arizona, Idaho
Let every state in this union seep down deep in your souls
And you’ll die in your footsteps
Before you go down under the ground