The Groom’s Still Waiting at the Altar (1981) - door Jochen

The Groom’s Still Waiting at the Altar (1981)

Roy Orbison is stapelverliefd op de tiener Claudette Frady en schrijft het liedje “Claudette” voor haar. Sam Phillips van Sun Records ziet er wel wat in en laat de Everly Brothers erop los, die het uiteindelijk als B-kantje voor een van hun vele nr. 1-hits gebruiken: “All I Have To Do Is Dream” (1957). Met de royalty’s kan Orbison een aanbetaling doen voor zijn eerste, heuse echte Cadillac én met zijn Claudette trouwen. Lang en gelukkig is het huwelijk niet. The Big O is even later een ster, een eenzame Claudette gaat vreemd en ze scheiden in november ’64, als “Oh, Pretty Woman” aan beide kanten van de oceaan nog hoog in de hitlijsten staat. Maar ja, ze is nog steeds the greatest girl that I’ve ever met en als ze hem een paar maanden later in het ziekenhuis bezoekt, na een klein motorongeluk in Engeland, verzoenen ze zich weer en in augustus ’65 zijn ze alweer getrouwd. Nu duurt het hervonden geluk nog korter. Bij een gezamenlijk motortochtje, 6 juni 1966, klapt Claudette op een pick-up truck en ze overlijdt ter plekke. Dylan memoreert deze tragedie in 2007, nadat hij de originele demo-opname van Orbisons “Claudette” heeft gedraaid in zijn Theme Time Radio Hour (episode 35: Women’s Names).

Claudette is, kortom, niet een naam die je zomaar gebruikt. Een zelfverklaarde, doorgewinterde Orbisonfan als Dylan (“There wasn’t anything else on the radio like him. I’d listen and wait for another song, but next to Roy the playlist was strictly dullsville…gutless and flabby” - Chronicles) heeft zeker associaties bij de naam – en dan eerder met noodlot en rampspoed dan met rozengeur en maneschijn.
Rampspoed en noodlot genoeg dan ook, in de tekst van dat wonderlijke, fascinerende en meanderende “The Groom’s Still Waiting At The Altar”. Apocalyptische visioenen die rechtstreeks uit Openbaringen, een van Dylans geliefde Bijbelboeken, lijken geleend: het afslachten der onschuldigen, brandende steden en vermoorde nonnen… en om de horreur te vervolmaken kan hij het lichtknopje niet vinden en heeft hij Claudette al sinds januari niet meer gezien. Op zich is dit een doordeweeks rozen verwelken, schepen vergaan-scenario, het contrasteren van wereldschokkende catastrofes met intiem leed, maar Dylan verheft het cliché.

De beeldende kracht van de openingsregel Prayed in the ghetto with my face in the cement zet de toon voor de duistere, enigmatische inhoud van de verzen die zullen volgen. A Hard Rain deel 2, denk je zelfs, na de tweede regel (“Heard the last moan of a boxer, seen the massacre of the innocent”) – maar dit lied is veelvormiger. De liefde en het talent voor aforistische puntigheden, zoals we die vaker zullen tegenkomen in de hoogtepunten van de komende jaren ’80, ontbloeien hier. Drie van die parels plaatst de dichter hier, waarbij de elegante woordkeus (bestaan er songs met “aloofness” of “snobbery” in de tekst?) de eloquentie van de auteur demonstreert. De Bijbelse toon verraadt dat Dylan nog midden in zijn evangelische fase zit, hoewel er al wel aardse, ironische pointes bij geserveerd worden. “Try to be pure at heart…” parafraseert Jezus’ Bergrede (“Zalig zijn de reinen van hart; want zij zullen God zien” – Mat. 5:8), maar wordt geestig gebanaliseerd: “…they arrest you for robbery.” De satirische Joodse dichter Heinrich Heine (1797-1856) kan trots zijn op zijn opvolger, op zijn stamgenoot.

De Bijbel wordt wel vaker aangehaald, door de duiders van dit lied. De bruid/bruidegom-metafoor vinden we terug op de laatste bladzijde, aan het eind van Openbaringen, maar net even anders; het nieuwe Jeruzalem is de bruid, de vrouw des Lams, die opgepoetst en wel wacht op de komst van haar bruidegom, Jezus. En ja, west of the Jordan, dat kan niet missen natuurlijk. Opvallend is dan wel weer dat juist deze topografische hint pas in de latere tekstversie, die van de studioversie uit april ’81, erbij geschreven is. Het refrein van de oerversie, de versie die we onder andere kennen van de bevlogen live-optredens in het Warfield Theater in San Francisco, november 1980, heeft geen Jordaanreferentie, klinkt een stuk activistischer, missionarisachtig zelfs, en suggereert dat een religieus schisma heeft geleid tot de liefdesbreuk:

Oh, set my affections on things above,
Let nothing stand in the way of that love,
Not even the Rock of Gibraltar! 
Wel, if you see her on Fannin’ Street, 
Tell her I still think she’s neat, 
And that the groom’s still waiting at the altar

Historische waarde hebben die Warfieldoptredens natuurlijk niet alleen dankzij Dylans passie, en al helemaal niet vanwege de oerversie van Groom, maar vooral vanwege de zwanenzang van de onvergetelijke Mike Bloomfield. De begaafde en invloedrijke gitarist Bloomfield is een strijdmakker uit de midjaren ’60, aan wie een fors deel van de impact van Highway 61 mag worden toegeschreven. Zijn gastoptreden op de zesde avond, 15 november, is spetterend. Bloomfield schittert in “Like A Rolling Stone” en wordt door een duidelijk verrukte, opvallend praatgrage Dylan een uurtje later nogmaals op het podium geroepen om met Groom mee te doen. Een onvoorbereide Bloomfield struikelt de bühne op als de band al lang en breed begonnen is, en speelt wederom de sterren van de hemel. Zoals wel meer grote kunstenaars is hij echter ook getroubleerd en onmatig. Hij speelt deze avond zijn laatste publieke noten – drie maanden later wordt Michael Bernard Bloomfield, 37 jaar oud, na een overdosis heroïne dood in zijn auto gevonden.

Een paar weken daarna pakt Dylan “The Groom’s Still Waiting At The Altar” op in de studio. Behalve die Jordaan-toevoeging verandert de dichter nog wel meer aan de tekst. Claudette hangt oorspronkelijk rond op Fannin Street, een beruchte straat nabij de Bayou River in de hoerenbuurt van Shreveport, Louisiana, waar een fatsoenlijk man volgens Leadbelly’s moeder niet komt, want the Fannin Street women gonna kill you. In de definitieve versie neemt Dylan gas terug – misschien drijft ze een bordeel in Argentinië, maar Claudette kan inmiddels net zo goed een respectabele huisvrouw zijn. Verdere tekstwijzigingen zijn minder ingrijpend, of een verbetering. Locked into a time-zone, with a high-degree temperature wordt Put your hand on my head, baby, do I have a temperature?, bijvoorbeeld. Maar tevreden is hij toch niet. Dylan passeert het lied voor Shot Of Love en degradeert het tot een B-kantje (voor de “Heart Of Mine”-single). “Het klonk wel aardig,” aldus de meester in het Biograph-boekje, “maar het was niet echt zoals ik het wilde spelen.” Tot zijn verrassing draaien de meeste DJ’s dan toch vooral die B-kant. Daarop wordt Groom alsnog geplaatst op de heruitgave op CD – een unieke manoeuvre in Dylans discografie.

Een paar verdraaglijke covers zijn er slechts, maar verfrissend zijn ze geen van alle; de ijzeren, meeslepende basstomp van Tim Drummond neemt Dylan al mee naar de studio, en ook de collega’s nemen het klakkeloos over. Die van Rod Stewart, die al sinds de jaren ’60 onderscheidende Dylancovers produceert, is prachtig, maar ook Stewart laat de opname aanvankelijk liggen. Met gevoel voor traditie wordt het in ’95 alleen gebruikt als B-kantje voor een weinig succesvolle single (“This”). In 2009 duikt een alternatieve opname op, op de 4CD-set Sessions 1971-1998.
De versie van veterane Elkie Brooks is nog aantrekkelijker: een onderaards dreunende bas, scheurende sax, Brooks’ Engelse accent geeft dat gewisse Extra en het geheel echoot, gek genoeg, Dylans “Thunder On The Mountain”. Op de verder ook onderhoudende plaat Electric Lady uit 2005.

The Groom’s Still Waiting at the Altar 
Prayed in the ghetto with my face in the cement
Heard the last moan of a boxer, seen the massacre of the innocent
Felt around for the light switch, became nauseated
She was walking down the hallway while the walls deteriorated

West of the Jordan, east of the Rock of Gibraltar
I see the turning of the page
Curtain risin’ on a new age
See the groom still waitin’ at the altar

Try to be pure at heart, they arrest you for robbery
Mistake your shyness for aloofness, your silence for snobbery
Got the message this morning, the one that was sent to me
About the madness of becomin’ what one was never meant to be

West of the Jordan, east of the Rock of Gibraltar
I see the burning of the stage
Curtain risin’ on a new age
See the groom still waitin’ at the altar

Don’t know what I can say about Claudette that wouldn’t come back to haunt me
Finally had to give her up ’bout the time she began to want me
But I know God has mercy on them who are slandered and humiliated
I’d a-done anything for that woman if she didn’t make me feel so obligated

West of the Jordan, east of the Rock of Gibraltar
I see the burning of the cage
Curtain risin’ on a new stage
See the groom still waitin’ at the altar

Put your hand on my head, baby, do I have a temperature?
I see people who are supposed to know better standin’ around like furniture
There’s a wall between you and what you want and you got to leap it
Tonight you got the power to take it, tomorrow you won’t have the power to keep it

West of the Jordan, east of the Rock of Gibraltar
I see the burning of the stage
Curtain risin’ on a new age
See the groom still waitin’ at the altar

Cities on fire, phones out of order
They’re killing nuns and soldiers, there’s fighting on the border
What can I say about Claudette? Ain’t seen her since January
She could be respectfully married or running a whorehouse in Buenos Aires