Señor (Tales of Yankee Power) (1978) door Jochen

Señor (Tales of Yankee Power) (1978)

Over de plaat Street Legal wordt sinds het verschijnen (1978) moeilijk gedaan. Gezaghebbend criticus Greil Marcus maakt er gehakt van. Dead air noemt hij het, de zang is nep, doods en irritant, de liedjes zijn slecht. De meeste Amerikaanse recensenten zijn het daarmee wel eens en het album verkoopt matig. In Europa is men stukken positiever, krijgt de plaat zelfs juichende recensies en bereikt hij ook de top van de hitlijsten. Over één ding is iedereen het echter wel eens: de geluidskwaliteit is belabberd. Dof, rommelig, onaf. Ook de meester zelf is terugblikkend niet al te trots en verontschuldigt zich met tijdnood en stress. Los daarvan lijkt hij ook niet al te content met de liedjes: Van de negen songs speelt hij er acht nooit meer na 1978. Alleen ‘Señor’ overleeft de twintigste eeuw – tot nu toe heeft Dylan dat lied 271 keer gespeeld. Terecht natuurlijk (het is een prachtig liedje), maar het negeren van die andere acht is toch wel merkwaardig. ‘Is Your Love In Vain?’, ‘Changing Of The Guards’ en ‘Where Are You Tonight?’ hebben de ongewone kwaliteiten van een gewone Dylan-klassieker en met de overige nummers is ook weinig mis. In 1999 komt er overigens een opgepoetste, geremasterde heruitgave uit en dat scheelt behoorlijk, inderdaad: er wordt wel een gordijn weggetrokken.
 
Muzikaal wijkt ‘Señor’ lichtjes af van de overige songs op Street Legal. Dylan werkt voor het eerst met een grote band en propt de songs nogal vol met blazers, achtergrondkoortje, percussie en toetsen. In ‘Señor’ beheerst hij zich. Hoewel ook hier de dames, de bongo’s, de toeters en zelfs een mandoline voorbijkomen, zit er in ieder geval ook nog lucht, nog ruimte tussen de noten.
Over de tekst zijn de meningen net zo verdeeld als over het hele album. De een ziet er een slechte imitatie van een quasi-diepzinnige Dylantekst in, anderen zien dat Dylan nog maar één stapje verwijderd is van zijn bekering tot christen. De Señor is dan de Heer, vandaar. Voor die interpretatie zijn nog wat hints te vinden – er zitten genoeg bijbelse verwijzingen in de tekst (Jezus die de tafels omvergooit, Armageddon, het kruisje aan haar hals) en op de hoes wordt Mary Alice Artes bedankt (met de mysterieuze functie-aanduiding “Queen Bee”), de dame die hem introduceerde bij de Vineyard Christian Fellowship. Überhaupt is Street Legal de brug tussen Sara en Jezus; de drie albums hierna zijn de gospelplaten Slow Train Coming, Saved en Shot Of Love.

Tijdens concerten in 1978 heeft Dylan een weinig verhelderend introductiepraatje bij de Tales Of Yankee Power. Een praatje dat naarmate het jaar vordert meer en meer uitwaaiert. Aanvankelijk verklapt Dylan slechts dat hij het in de trein schreef, op weg naar Mexico. De avonden daarna is het de trein van Monterrey naar San Diego, dan weer vertelt hij het in Chihuahua geschreven te hebben en allengs wordt het verhaal woester. In november vertelt hij dat hij onlangs ’s nachts in de trein naar Mexico zat. Bij een tussenstop in Monterrey stapt een oude Mexicaan in. “Hij was slechts gekleed in een deken en was minstens 150 jaar oud. Ik kon zien dat de vlammen uit zijn ogen sloegen. En er kwam rook uit zijn neus. Nou, dít was nou ‘s een man waarmee ik wel een praatje zou willen maken.” En dan begint Dylan te zingen. Tja.

Dan is zijn commentaar in het boekje bij de verzamelaar Biograph (1985) beter te volgen. Daaruit blijkt dat hij een soort ‘Just Like Tom Thumb’s Blues’ deel 2 voor ogen heeft. Het lied is weer zo’n border type thing, zegt hij. “Nuevo Laredo, Rio Bravo, Brownsville, Juarez, je weet wel, soort van een verloren yankee op een sombere zondagmiddag-carnaval-ambassade-achtig iets,” en nog meer beelden die we al kennen van Tom Thumb en diens inspiratiebron, Lowry’s Under The Volcano. Veel meer hoeven we er niet achter te zoeken, troost Dylan. “In een bepaald opzicht zie ik het als de nasleep van twee mensen die op elkaar leunden omdat geen van beiden het lef had om op eigen benen te staan, en die dan plotseling toch uit elkaar gaan… ik geloof dat ik me zo voelde toen ik het schreef.” Kan kloppen – Dylan schrijft de tekst in het najaar van 1977, kort na de scheiding van Sara (juli 1977).

De dichter kiest een ietwat exotisch, maar bekend decor en poëtische beeldspraak om dit gevoel te verwoorden, het rijmt lekker en zinnen als “Lincoln County Road or Armageddon” zijn krachtig en suggestief zonder al te veel te vertellen. Duiders vinden daarin, in Lincoln County, verwijzingen naar Dylan’s filmervaringen met Peckinpah, omdat Billy The Kid zijn naam vestigde in de zogeheten Lincoln County War van 1881. Het geografische feitje dat de roemruchte UFO-vindplaats Area 51 in Lincoln County gelegen is plaatst voor anderen het ondoorgrondelijke magnetic field in een betekenisvolle context en nog oppervlakkiger is de interpretatie dat Lincoln een metafoor is voor ‘iets goeds‘ (tegenover Armageddon als ‘iets slechts’). In de oer-versie is het overigens nog Portobello Road, en dat relativeert dan wel weer. Toch lijkt de Pat Garrett & Billy The Kid connectie de beste kandidaat; vóórdat Dylan met die treinreis en de vurige bejaarde Mexicaan op de proppen komt, kondigt hij het lied één keer aan met de woorden: “This song is inspired by a man named Harry Dean Stanton,” de acteur met wie hij op de set van Peckinpah’s film bevriend raakt – en met wie hij een driedaagse road-trip van Guadalajara naar Kansas City onderneemt (2563 km).

Wijlen Jerry Garcia is altijd een devote fan geweest, heeft vele geslaagde Dylan-covers gemaakt, ook en vooral met zijn Grateful Dead, waarmee hij ook nog ’s Dylan mocht begeleiden op een tournee (1987). Garcia’s versie van ‘Señor’ op de soundtrack van Masked And Anonymous (2003) is prima. Een andere voltreffer is te vinden op wederom een soundtrack: Willie Nelson & Calexico op I’m Not There (2007). Hoewel het border-gevoel bij Willie Nelson en Jerry Garcia natuurlijk sterker is, komt er in 2011 nog een mooie cover uit Slovenië, of all places. Ene Chris Eckman & The Frictions schurken gevaarlijk dicht tegen power-pop aan, maar scoren veel punten met rafelige gitaren en holle, spookachtige achtergrondzang.
 

Señor (Tales Of Yankee Power)

Señor, señor, do you know where we're headin'? 
Lincoln County Road or Armageddon? 
Seems like I been down this way before. 
Is there any truth in that, señor? 

Señor, señor, do you know where she is hidin'? 
How long are we gonna be ridin'? 
How long must I keep my eyes glued to the door? 
Will there be any comfort there, señor? 

There's a wicked wind still blowin' on that upper deck, 
There's an iron cross still hanging down from around her neck. 
There's a marchin' band still playin' in that vacant lot 
Where she held me in her arms one time and said, "Forget me not." 

Señor, señor, I can see that painted wagon, 
I can smell the tail of the dragon. 
Can't stand the suspense anymore. 
Can you tell me who to contact here, señor? 

Well, the last thing I remember before I stripped and kneeled 
Was that trainload of fools bogged down in a magnetic field. 
A gypsy with a broken flag and a flashing ring 
Said, "Son, this ain't a dream no more, it's the real thing." 

Señor, señor, you know their hearts is as hard as leather. 
Well, give me a minute, let me get it together. 
I just gotta pick myself up off the floor. 
I'm ready when you are, señor. 

Señor, señor, let's disconnect these cables, 
Overturn these tables. 
This place don't make sense to me no more. 
Can you tell me what we're waiting for, señor?