Statistiekliefhebbers kunnen hun hart onder andere ophalen bij de song index. Daar houdt Björner bij hoe vaak en waar Dylan zijn (en andermans) songs speelt, en voor de cijferfetisjisten administreert hij ook nog eens op een apart lijstje de songs die Dylan inmiddels meer dan vijfhonderd keer heeft gespeeld. In het voorjaar van 2018 staan daarop 32 liedjes en de top wordt gevormd door de usual suspects:
1. All Along The Watchtower (2257 keer)
2. Like A Rolling Stone (2029)
3. Highway 61 Revisited (1919)
4. Tangled Up In Blue (1700)
5. Blowin’ In The Wind (1542)
Je zou dus zeggen dat dit de vijf songs zijn waarop de meester het meest trots is, die hij zelf het liefst speelt, die hem nooit vervelen. Helemaal zuiver is die gevolgtrekking echter niet. “Like A Rolling Stone”, bijvoorbeeld, is tien jaar ouder dan “Tangled Up In Blue” en heeft dus een ‘oneerlijke voorsprong’. Zuiverder wordt de ranglijst als je het aantal uitvoeringen deelt door het aantal jaren sinds het lied tot Dylans repertoire behoort; zo krijg je een gemiddeld aantal uitvoeringen per jaar.
Dan ziet de top vijf er opeens radicaal anders uit:
1. Summer Days (51,8 keer per jaar, sinds de eerste uitvoering in 2001)
2. Things Have Changed (51,6)
3. All Along The Watchtower (43,4)
4. High Water (For Charley Patton) (42,1)
5. Love Sick (41,0)
Helemáál zuiver wordt de ranglijst als je het aantal uitvoeringen deelt door het aantal concerten dat Dylan sinds het debuut van de betreffende song heeft gegeven, maar laten we niet overdrijven. Voor de ranglijst zal dat niet wezenlijk uitmaken, de verrassing “Summer Days” blijft het relatief meestgespeelde lied van Dylan.
Verrassend, want “Summer Days” behoort beslist niet tot de canon. Het wordt nooit genoemd in lijstjes van Favoriete Dylansongs, is niet op single verschenen, covers zijn er nauwelijks en het wordt zelden geselecteerd voor de compilatiealbums die maar blijven verschijnen. Twee keer slechts; “Summer Days” is het laatste nummer op de Amerikaanse uitgave van The Best Of Bob Dylan, 2005, en het is een van de 87 geselecteerde songs voor de Japanse uitgave van de 5cd-box Dylan Revisited – All Time Best, 2016. Overigens is dit niet al te veelzeggend; voor de acht officiële Best Of en Greatest Hits verzamelalbums en overzichtsboxen die sinds “Summer Days” zijn uitgebracht, zijn maar liefst 127 verschillende songs geselecteerd – het is eerder een prestatie om niet gekozen te worden voor zo’n melkkoe.
Dylans passie voor “Summer Days” is moeilijk te doorgronden. Het is een aanstekelijke, stuwende twaalfmatenblues, heerlijk om te spelen voor de band en het jaagt een prettige, opwindende Schwung door het publiek, maar ja: in die categorie heeft Dylans catalogus tientallen songs. “It Takes A Lot To Laugh”, “New Pony”, “Lonesome Day Blues”… die lijst is lang. Onderscheidend, vergeleken met al die andere opwindende, publieksvriendelijke bluessongs, is dan misschien de tekst – iets doet Dylan immers zo significant veel vaker naar “Summer Days” grijpen.
De tekst bij het lied is, zoals bij veel songs van “Love And Theft” (2001), liefdevol bijeengestolen uit nogal onsamenhangende bronnen. Het meest curieus is en blijft de inmiddels genoegzaam bekende greep naar dat obscure Japanse werk, naar Confessions Of A Yakuza van Junichi Saga. Dylan citeert daaruit in enkele songs op “Love And Theft” (in “Lonesome Day Blues” en in “Floater”, vooral) en hier kopieert hij de old businessman- en de break in the roof-passages. Minstens zo obscuur is de herkomst van de regel I got eight carburetors, boys, I’m using ’em all; dat parafraseert bijna letterlijk It's got eight carburetors and it uses them all (en is vijf coupletten later eveneens short on gas) uit de surfrocker “Hopped-Up Mustang” van Arlen Sanders, een geflopte single uit 1964 die zo af en toe nog wel eens op compilatiealbums is te vinden. Verderop op het album gunt Dylan dat verstofte singletje een letterlijke name-check, in “High Water (For Charley Patton)”:
I got a cravin’ love for blazing speed
Got a hopped up Mustang Ford
Maar dan het zevende couplet, dat overvolle couplet met het leengoed uit The Great Gatsby (F. Scott Fitzgerald, 1925). Maar liefst tweeëntwintig lettergrepen propt de bard in die derde coupletregel (She says, “You can’t repeat the past.” I say, “You can’t? What do you mean, you can’t? Of course you can”) …kennelijk wil de dichter dit citaat héél erg graag erin hebben, waarvan de lengte zelfs voor een erkend Grootmeester van de Frasering als Dylan nogal een uitdaging is.
De inhoud van het citaat spoort met de verhalen die medewerkers en sessiemuzikanten over de opnames vertellen, illustreert Dylans expliciete bedoeling met “Love And Theft”: ‘to repeat the past’, om het verleden te reanimeren. Niet alleen hergebruikt Dylan oude melodieën en tekstfragmenten, hij neemt ook oude singletjes mee naar de studio om zijn band duidelijk te maken welke sound hij wil reproduceren, welke geschiedenis hij wil herhalen. Technicus Chris Shaw getuigt daarvan: “Bij “Love And Theft” en bij Modern Times kwam Bob soms aanzetten met referentienummers, met oude songs, en zei dan zo moet het nummer zijn.” En technicus Mark Howard vertelt dat die behoefte ontstaat in de aanloop naar Time Out Of Mind (1997):
Hij zocht dan een radiozender op die hij alleen tussen Point Dune en Oxnard kon ontvangen. Opeens was het er dan en daar draaiden ze allemaal van die ouwe bluesplaten, Little Walter en zo. En dan vroeg hij aan ons: ‘Waarom klinken die platen zo geweldig? Waarom heeft niemand meer zo’n sound? Kan ik dat niet krijgen?” Dus ik zeg, ja hoor die sound kun je nog steeds wel krijgen. “Nou,” zegt hij, “dat is de sound die ik voor deze plaat wil hebben.”
Daniel Lanois, de producer van Time Out Of Mind, beaamt dat, beaamt die speurtocht naar restauratie van het verleden: “We refereerden aan een paar oude platen uit de jaren 50 waarop Bob nogal dol is”, en ook studiomuzikanten als Duke Robillard bevestigen die werkwijze.
Op zich rijmt dat slecht met eveneens betrouwbare, uiteenlopende getuigenissen die verklaren dat Dylan ‘really, really hates to repeat himself’, het rijmt slecht met het herkenbare gegeven dat Dylan zo’n hekel heeft aan herhaling. Die weerzin zien we al decennia gedemonstreerd op de podia; Dylan blíjft zijn songs veranderen, vernieuwen, herinterpreteren, tot in het onherkenbare toe, zelfs. Een weerzin die alleen zijn eigen werk betreft, kennelijk. Eigenlijk al sinds Oh Mercy (1989), maar onmiskenbaar, expliciet sinds “Love And Theft” lijkt de oude meester het zijn missie te hebben gemaakt to repeat the past.
In het zevende couplet van “Summer Days” verwoordt hij dat dan ook met zoveel woorden, en sedertdien blijft hij het, in zijn Never Ending Tour, over de hele wereld herhalen – sinds de première van de song, 5 oktober 2001 in Spokane, Washington, heeft de bard zijn provocerende natuurlijk kun je het verleden wel herhalen al vanaf een kleine negenhonderd podia het publiek ingeslingerd. Hij meent het echt.
Summer Days
Summer days, summer nights are gone
Summer days and the summer nights are gone
I know a place where there’s still somethin’ going on
I got a house on a hill, I got hogs all out in the mud
I got a house on a hill, I got hogs out lying in the mud
Got a long haired woman, she got royal Indian blood
Everybody get ready—lift up your glasses and sing
Everybody get ready to lift up your glasses and sing
Well, I’m standin’ on the table, I’m proposing a toast to the King
Well, I’m drivin’ in the flats in a Cadillac car
The girls all say, “You’re a worn out star.”
My pockets are loaded and I’m spending every dime
How can you say you love someone else when you know it’s me all the time?
Well, the fog’s so thick you can’t spy the land
The fog is so thick that you can’t even spy the land
What good are you anyway, if you can’t stand up to some old business man?
Wedding bells ringin’, the choir is beginning to sing
Yes, the wedding bells are ringing and the choir is beginning to sing
What looks good in the day, at night is another thing
She’s looking into my eyes, she’s holding my hand
She’s looking into my eyes, she’s holding my hand
She says, “You can’t repeat the past.” I say, “You can’t? What do you mean, you can’t?
Of course you can.”
Where do you come from? Where do you go?
Sorry that’s nothin’ you would need to know
Well, my back has been to the wall for so long, it seems like it’s stuck
Why don’t you break my heart one more time just for good luck
I got eight carburetors, boys, I’m using ’em all
Well, I got eight carburetors and boys, I’m using ’em all
I’m short on gas, my motor’s starting to stall
My dogs are barking, there must be someone around
My dogs are barking, there must be someone around
I got my hammer ringin’, pretty baby, but the nails ain’t goin’ down
You got something to say, speak or hold your peace
Well, you got something to say, speak now or hold your peace
If it’s information you want you can go get it from the police
Politician got on his jogging shoes
He must be running for office, got no time to lose
You been suckin’ the blood out of the genius of generosity
You been rolling your eyes—you been teasing me
Standing by God’s river, my soul is beginnin’ to shake
Standing by God’s river, my soul is beginnin’ to shake
I’m countin’ on you love, to give me a break
Well, I’m leaving in the morning as soon as the dark clouds lift
Yes, I’m leaving in the morning just as soon as the dark clouds lift
Gonna break in the roof—set fire to the place as a parting gift
Summer days, summer nights are gone
Summer days, summer nights are gone
I know a place where there’s still somethin’ going on
3 opmerkingen:
Iemand die ik kende die deed aan rock & roll dansen vertelde me ooit dat ze daar nu ook dansten op Dylan. Ik riep meteen: Summer Days! Maar nee, het bleek Subterranean Home Sick Blues. Weinig Dylan fans op die dansclub dus, wat jammer is, want dit is het ultieme Dylan rock & roll nummer. En wie houdt er nou niet van mooie zomerdagen? Verbaast me niks dat hij het zo vaak speelt. Verbaast me wel dat die meneer Björner ongeveer even oud is als Bob, dat had ik niet gedacht.
En even over die lijstjes: tussen 1966 en 1974 tourde Dylan maar weinig, dus dat maakt ook de aanname dat Like a Rolling Stone tien jaar voorsprong heeft op Tangled Up In Blue weer relatief.
Dank je, Frans. Klopt: relatief is het lijstje sowieso. Het is, zoals gezegd, écht 'eerlijk' als je gaat delen door het aantal concerten sinds de betreffende song op de setlist verschijnt, maar dat vereist een lust tot precisie waarover een monnik als Björner wel beschikt, maar ik niet. Het zal voor de uiteindelijke ranglijst ook nauwelijks wat uitmaken; het zijn immers allemaal songs die (veel) meer dan 500 keer zijn gespeeld - in een lijst met dergelijke aantallen verdampt zo een verfijning wel.
Een reactie posten