The 50th Anniversary Collection 1964 is een witte doos met negen elpees. Die negen elpees bevatten opnamen van Bob Dylan. Al die opnamen zijn gemaakt in 1964 en nooit eerder officieel uitgebracht.
Ik kan me voorstellen dat menig Dylan-liefhebber - starend naar de leegte in de portemonnee - zich eens achter zijn oor krabt en denkt: "Zo snel na de uitgave van The Basement Tapes Complete alweer een grote boxset met muziek van Bob Dylan. Dat is leuk, maar..." Hoewel die gedachte logisch lijkt, is het een verkeerde gedachte. 50th Anniversary Collection 1964 is een uitgave met een geheel ander doel dan The Basement Tapes Complete.
The Basement Tapes Complete is een boxset die past in het reguliere releaseprogramma van Dylans muziek. Het is een zorgvuldig samengestelde en van artwork voorziene uitgave waarvan de platenmaatschappij hoopt dat die box dusdanig in de smaak valt bij de Dylan-liefhebbers, dat er grote hoeveelheden van verkocht worden.
De reden om 50th Anniversary Collection 1964 op de markt te brengen is geheel anders. De uitgave van deze boxset is de enige manier voor de rechthebbenden om de copyrights op deze opnamen ook na 1 januari 2015 te behouden, dankzij een falende wetgeving.
Hoe zit dat nou? Ik ben geen deskundige op het gebied van wetgeving of copyrights, maar zoals ik het heb begrepen zit het als volgt: Het copyright op geluidsopnamen vervalt in een aantal Europese landen op 1 januari van het jaar aansluitend op het jaar waarin het 50 jaar geleden is dat de opnamen gemaakt zijn, tenzij de bewuste opnamen voor 1 januari van dat aansluitende jaar officieel uitgebracht zijn. Het komt kortom hier op neer: The 50th Anniversary Collection 1964 is alleen uitgebracht zodat de copyrights op deze opnamen ook na 1 januari 2015 in handen blijven van de huidige rechthebbenden.
De samenstellers van The 50th Anniversary Collection 1964 hadden dan ook maar één zorg: Alle niet eerder uitgebrachte opnamen van Bob Dylan uit 1964 moesten op deze boxset uitgebracht worden en deze boxset moest voor 1 januari 2015 verschijnen. Er hoeft geen artwork bij deze uitgave. Er hoeft geen reclamecampagne opgezet te worden. Er is maar één doel: Het behouden van de copyrights en daarvoor is het uitbrengen van de muziek (en alleen de muziek) afdoende.
Het moge duidelijk zijn dat The 50th Anniversary Collection 1964 voor de Dylan-liefhebber aan de ene kant een muzikale schatkamer is, maar dat diezelfde Dylan-liefhebber aan de andere kant niet moet verwachten dat The 50th Anniversary Collection 1964 een zorgvuldig samengesteld, uitgebalanceerd album is. De luisteraar krijgt alle muziek, zowel de goede als de minder goede opnamen, en alleen de muziek (zo zijn bij de concertopnamen de door Bob Dylan tussen nummers door gesproken stukken weggelaten).
Dat allemaal gezegd hebbende, is het inmiddels de hoogste tijd om de naald van de platenspeler voorzichtig te laten zakken op de eerste kant van de eerste elpee. Het is tijd om te luisteren.
CBC TV Studios, Toronto, Ontario, Canada February 1, 1964:
1. The Times They Are A-Changin' (2:36)
2. Talking World War III Blues (4:53)
3. The Lonesome Death Of Hattie Carroll (5:27)
4. A Hard Rain's A-Gonna Fall (6:02)
5. Restless Farewell (5:03)
Deze opnamen circuleren onder de naam Quest al een aantal jaren onder verzamelaars (audio en video). Deze opnamen zijn gemaakt op 1 februari 1964 voor een aflevering van het televisieprogramma Quest. De opnamen werden op 10 maart 1964 onder de titel The Times They Are A-Changin' door de Canadian Broadcasting Corporation uitgezonden. De oorspronkelijke uitzending bevatte zes nummers. De opname van "Girl From The North Country" is te vinden op de dvd No Direction Home, vandaar dat die opname hier ontbreekt (zie hier).
Dit zijn wat vreemde opnamen. Ze zijn gemaakt voor een televisieprogramma, een programma waarin we Bob Dylan zijn nummers zien spelen terwijl hij omringd wordt door acteurs (foto). Luisterend naar deze opname, zonder de bijbehorende beelden te zien, klinken ze mat. De passie van de muzikant Dylan - zoals we die verderop in opnames op 50th Anniversary Collection 1964 nog wel zullen tegenkomen - ontbreekt hier. Het ontbreken van die passie heeft waarschijnlijk alles te maken de setting waarin deze opnamen gemaakt zijn.
De geluidskwaliteit van deze opnamen is wel beter dan de opnamen die eerder circuleerden.
NBC Studios 'Steve Allen Show' Los Angeles, California, February 25, 1964:
1. The Lonesome Death Of Hattie Carroll (6:04)
Wederom een opname van een televisieprogramma: Steve Allen Show van 25 februari. Ook deze opname circuleerde - zowel audio als video - al jaren onder verzamelaars, maar nog nooit in een zo'n goede geluidskwaliteit als op 50th Anniversary Collection 1964. Ondanks het ontbreken van de door Steve Allen gesproken introductie en het interview dat Allen Dylan afnam, is deze opname - met name door de geluidskwaliteit - een aanwinst. Mooie uitvoering.
Eric Von Schmidt's House, 532 Beach Road, Siesta Key, Sarasota, Florida May 1964:
1. Bob And Eric Blues #1 (6:35)
2. Black Betty (1:22)
3. Come All You Fair And Tender Ladies (4:48)
4. Florida Woman (2:58)
5. Johnny Cuckoo (3:47)
6. Money Honey (3:34)
7. More And More (4:00)
8. Mr. Tambourine Man (6:11)
9. Suzie Q (5:36)
10. Harmonica Duet (2:27)
11. Glory Glory (3:08)
12. Dr. Strangelove Blues (5:45)
13. Stoned On The Mountain (1:35)
14. Stoned On The Mountain (3:28)
15. Walkin Down The Line (3:00)
16. Joshua Gone Barbados (4:03)
Terwijl deze tape draait voel ik me bijna een indringer. Alsof ik met mijn oren tegen het raam gedrukt stiekem luister naar twee mannen die aan de andere kant van het glas, in de huiskamer samen musiceren.
Het is jammer, gezien de aard van deze tape, dat (bijna) alle gesprekken tussen Von Schmidt en Dylan tussen de nummers weggeknipt zijn, al is dit - gezien de reden dat 50th Anniversary Collection 1964 is uitgebracht - ook wel weer te begrijpen.
Een ware aanwinst, deze tape.
BBC Studios, London, England, May 1964:
1. With God On Our Side (2:00)
Opname van een (inge)korte versie van "With God On Our Side" van de Tonight show, voor het eerst door de BBC uitgezonden op 12 mei 1964. De geluidskwaliteit lijkt niet beter of slechter te zijn dan van de opname die al circuleerde.
Didsbury Studios, Manchester, England May 14, 1964:
1. Don't Think Twice, It's All Right (3:15)
Een aangename opname van "Don't Think Twice, It's All Right", volgens Olof's Files mogelijk opgenomen voor het tv-programma Hallelujah samen met "Blowin' In The Wind" en "Chimes Of Freedom". Niet heel opmerkelijk, maar wel leuk om te hebben.
Royal Festival Hall, London, England May 17, 1964:
1. The Times They Are A-Changin' (3:35)
2. Girl From The North Country (3:49)
3. Who Killed Davey Moore? (3:17)
4. Talkin' John Birch Paranoid Blues (3:28)
5. Ballad Of Hollis Brown (5:55)
6. It Ain't Me, Babe (4:29)
7. Walls Of Red Wing (4:00)
8. Chimes Of Freedom (7:32)
9. Mr. Tambourine Man (6:37)
10. Eternal Circle (2:59)
11. A Hard Rain's A-Gonna Fall (7:44)
12. Talkin' World War III Blues (5:41)
13. Don't Think Twice, It's All Right (5:08)
14. Only A Pawn In Their Game (5:47)
15. With God On Our Side (6:20)
16. The Lonesome Death Of Hattie Carroll (6:54)
17. Restless Farewell (7:13)
18. When The Ship Comes In (3:39)
Waar te beginnen? Misschien moet ik beginnen met: Wat ik ook schrijf, het zal altijd deze opnamen te kort doen.
Historisch gezien is dit een belangrijke opname. Deze opnamen vangen Bob Dylan tijdens een overgangsperiode, de periode van de overgang van Freewheelin' / Times richting Another Side. Daarnaast bevat deze opname nogal wat (zeer) vroege versies van bekende nummers, zoals "Mr. Tambourine Man", "Chimes Of Freedom" en "It Ain't Me, Babe".
Maar belangrijker dan het historisch belang is de luisterervaring.
Toen ik voor het eerst hoorde van de uitgave van 50th Anniversary Collection 1964 was mijn eerste gedachte: "Als Festival Hall er maar helemaal op staat." Bij het zien van de tracklist wist ik dus dat dit concert er helemaal op staat, maar... zo hoorde ik al snel, alleen de muziek. Dylans geklets tussen de nummers zou grotendeels weggeknipt zijn. Toen ik dat hoorde, schrok ik. Bang dat de concertopname 'tam' gemaakt zou zijn door al dat geknip.
Nu ik de opname gehoord heb, weet ik dat het ontbreken van Dylans geklets tussen de nummers jammer is, maar dat de opname ondanks dat gemis tot de beste vroege concertopnamen van Bob Dylan behoort.
Twee opnames van dit concert - "Mr. Tambourine Man" en "Eternal Circle" - circuleerden al onder verzamelaars, met dank aan de zogenaamde Fantasy / In Concert-acetates. Opvallend is dat op de eerder circulerende opname van "Mr. Tambourine Man" Dylans harmonica-intro ontbreekt. Dit intro krijgen we wel te horen op 50th Anniversary Collection 1964. Bij "Eternal Circle" is het precies andersom. De eerder circulerende opname bevat een gesproken introductie die op 50th Anniversary Collection 1964 ontbreekt.
Dylans introductie tot "Eternal Circle": "This here is a song for aah... for anybody that plays an instrument. [gitaar, harmonica] It's not so easy. [gelach]"
Ik heb bijna medelijden met het publiek dat er bij was op 17 mei 1964. Wat Bob Dylan op die dag in Royal Festival Hall bracht is dusdanig intens, dat de aanwezigen aan het eind van de avond gedrogeerd door emoties de hal verlaten moeten hebben om nog dagen, zo niet weken van hun padje te zijn. Ik weet dat ik, luisterend door een koptelefoon, aan het eind van de opname dusdanig geraakt was dat ik twee dagen lang nauwelijks een hele zin uit mijn mond kreeg, of ook maar de behoefte had om ook nog maar iets anders te doen dan in een stoel te hangen en voor mij uit te staren. Eigenlijk zou er een sticker op de doos van 50th Anniversary Collection 1964 moet zitten met de tekst: "Let op! Kan de rijvaardigheid beïnvloeden".
Luister bijvoorbeeld naar achtereenvolgens het komische "Talkin' John Birch Paranoid Blues", het intense "Ballad Of Hollis Brown" en daarna de schitterende, langzame versie van "It Ain't Me, Babe". Die drie nummers achter elkaar zijn al genoeg om me volledig te vangen. Om me op te pakken uit het heden en terug te smijten naar vijftig jaar geleden. Intens is misschien wel het beste woord om dit concert te beschrijven.
En dan heb ik het nog niet over de hartverscheurende versie van "The Lonesome Death Of Hattie Carroll", de misschien wel beste versie ooit van "Restless Farewell" of het komische "Talkin' World War III Blues".
Het lijkt wel alsof er geen zwak moment in dit concert zit. Zelfs "Who Killed Davey Moore?" is goed. "Don't Think Twice, It's All Right"? Briljant. "Only A Pawn In Their Game"? Nog briljanter.
Al die schoonheid samengepakt op twee elpees, opgenomen op één avond.
Ik luister veel naar Dylans muziek. Ik luister naar die muziek omdat ik het mooi vind, omdat het me raakt. Het beluisteren van de derde en vierde elpee van 50th Anniversary Collection 1964 is als een mokerslag. Een aangename mokerslag, welteverstaan, die in volle vaart doel treft.
In deel 2 - binnenkort hier op de blog - zal het draaien om de elpees 5 t/m 9 van 50th Anniversary Collection 1964.
3 opmerkingen:
zo te horen heb ik weer ongelijk gehad... mooi hoe je ons hier lekker maakt voor het schier onbereikbare haha
Heb je hem gevonden in een platenwinkel in Duitsland? Of circuleren er dit keer ook exemplaren van deze box in Nederlandse winkels?
Ik heb geen exemplaren in winkels in Nederland gezien, Johan.
Een reactie posten