Time out of mind is het tweede deel van Bells biografie over Bob Dylan. Het eerste deel, Once upon a time, verscheen vorig jaar. Over Once upon a time schreef ik na lezing: 'Ergens op het net las ik dat Once upon a time; the lives of Bob Dylan de beste biografie over Dylan ooit geschreven is. Dat vind ik zwaar overdreven. Maar dat Once upon a time een bovengemiddeld waardevolle aanwinst voor de Dylan-literatuur is, staat voor mij wel vast.' Met dit in het achterhoofd heb ik erg uitgekeken naar Time out of mind, maar Bell weet met zijn tweede boek over Bob Dylan de verwachting die bij mij was ontstaan na lezing van het eerste deel niet in te lossen.
Hoe kan dat nou?
Om die vraag te beantwoorden grijp ik nogmaals terug op mijn recensie van Once upon a time. Over dat boek schreef ik: 'Het uitgangspunt van Bells biografie is - zoals ik het lees - in de eerste plaats Dylans muziek zoals die is uitgebracht, in de tweede plaats de overbekende verhalen en mythen rond Dylan en in de derde plaats - en hierin schuilt de kracht van Once upon a time - Bells alles in twijfel trekkende onderzoekende geest en frisse blik op Dylans werk.' Het draait om het vet-gemaakte stuk.
De kracht van de schrijver Ian Bell is dat hij alles wat vast lijkt te staan over Dylan in twijfel trekt en er een nieuwe, frisse blik op werpt, althans in Once upon a time.
Deze frisse blik, het aspect dat Once upon a time zo sterk maakt, is nou net datgene wat in Time out of mind ontbreekt. Het is bijna alsof Bell al zijn krachten tijdens het schrijven van Once upon a time verspeeld heeft en niets meer over had voor Time out of mind.
Time out of mind - het boek pakt het verhaal op waar Once upon a time was gebleven, namelijk bij Blood on the tracks - staat bol van de algemeenheden en vooroordelen over Dylans werk.
Voorbeeld? Saved is niks, Infidels had beter gekund. Het is wat ik al tientallen malen elders heb gelezen, het is niet die frisse blik van Bell die mij vertelt waarom Saved niks is en Infidels beter had kunnen zijn. Althans niet op de Bell-manier zoals ik die in Once upon a time heb gevonden.
Na 100 bladzijden lezen probeerde ik het boek voor mezelf interessant te maken door te proberen te voorspellen wat Ian Bell op de volgende bladzijde zou schrijven. Dat bleek geen enkele probleem. Met twee vingers in mijn neus en één hand op mijn rug behaalde ik een score van 90% goed. Dat was me met Once upon a time nooit gelukt. Dat is waarom Once upon a time wel en Time out of mind niet goed is.
Natuurlijk probeert Bell ook in de bladzijden van Time out of mind wel die frisse blik te werpen, maar het lukt hem maar niet. En als hij in zijn pogingen de plank misslaat, slaat hij 'm ook goed mis. Bob Dylan de schuld geven van het politieke succes van Ronald Reagan en Margret Thatcher is al een brug te ver, maar de vanaf het podium prekende Bob Dylan in de jaren 1979 en 1980 vergelijken met Charles Manson is voor mij zo onvoorstelbaar buiten proporties te ver, dat ik er niet meer een aantal bruggen aan kan plakken om uit te drukken hoeveel te ver Bell hier gaat.
Ik begon dit stuk met: 'Van de 576 bladzijden in Ian Bells Time out of mind; the lives of Bob Dylan kunnen er zo'n 550 de kachel in.' Dat betekent dat er zo'n 25 bladzijden wel de moeite waard zijn. Dat zijn de bladzijden over Dylans vermeende plagiaat. In deze pagina's komt de frisse blik werpende Bell weer even om de hoek kijken en schrijft hij een zeer lezenswaardig stuk over plagiaat.
De vraag is of deze paar bladzijden voldoende te bieden hebben om Time out of mind te willen lezen. Het antwoord is 'nee'.
Het had zo mooi kunnen zijn: Once upon a time en Time out of mind, twee vuistdikke boeken over Bob Dylan die te samen de traditionele biografie een hak zetten en een frisse blik werpen Dylans leven en werk. Maar helaas, met de publicatie van Time out of mind is pijnlijk duidelijk geworden dat Bell de belofte niet waar heeft kunnen maken.
4 opmerkingen:
En weer dat pedante toontje. Beide boeken zijn fenomenaal, inderdaad de beste Dylan bio's tot dusver. Definitieve bio's, voeg ik daar aan toe. Onvoorstelbaar dat een Dylankenner de eerste 150 bladzijden van boek 1 nauwelijks door komt. Misschien toch zelf iets meer verdiepen in de grote contexten van de twintigste eeuw. Schei toch eens uit anderen (en zeker iemand als Bell) de maat te nemen alsof je een recensent bent, doen we bij jouw boekjes toch ook niet.
Beste anoniem,
Dank voor je reactie.
Dat ik Once Upon A Time goed vind en Time Out Of Mind niet is slechts mijn mening. Niet meer en niet minder. Dat jij daar anders over denkt is prima. Ieder zijn ding.
Dat de toon die ik gebruikt heb voor mijn stuk over Time Out Of Mind niet al te handig gekozen is, geef ik onmiddellijk toe. Als ik dat nu weer lees vind ik dat ik dat (deels) anders had moeten aanpakken. Maar ook bij een andere toon blijft mijn mening hetzelfde: Time Out Of Mind is naar mijn smaak onder de maat. De reden: Bells alles in twijfel trekkende frisse blik die ik zo sterk vind in Once Upon A Time ontbreekt in Time Out Of Mind.
Ik ben geen recensent, ik zal dat ook nooit zijn. Ik ben een Dylanliefhebber met een mening (in dat opzicht lijken wij niet zoveel van elkaar te verschillen).
Waar je echt de plank misslaat in je reactie is je aanname dat ik me moet verdiepen in de grote contexten van de twintigste eeuw. Daaruit blijkt dat je mij niet kent. Ik kan je niet kwalijk nemen dat je mij niet kent, wel dat je conclusies over mij trekt zonder over voldoende informatie te beschikken om die conclusies te kunnen trekken.
Nogmaals dank voor je reactie.
groet,
Tom
Beste Tom Willems, beetje late reactie maar beter laat dan nooit. Ik vond Time out of Mind van Ian Bell bij een tweedehands boekhandel (kennelijk geen tevreden lezer) en was met name benieuwd naar commentaar op Dylan vanaf het album uit de titel. Hoewel ik sommige stukken interessant vond - b.v. over Dylans 'christian period' - ging mij de stellige en negatieve toon van Bell over hoe het allemaal zat met Dylan steeds meer irriteren. Bell vindt het ws jammer dat mensen zich ontwikkelen en lijkt me niet erg geïnteresseerd hoe dat bij iemand als Dylan is verlopen. For better and for worse natuurlijk. Maar ik vind het altijd vreemd van mensen om zo veel tijd en energie aan iemand te besteden die ze kennelijk negatief beoordelen. Ik zou er dan voor kiezen iets beters te gaan doen met m'n tijd. Enfin Bell is inmiddels overleden, dus die valt dat niet meer te vragen. Ik deel dus jouw reactie grotendeels, al ken ik Bells eerste boek niet. Dit boek heeft mij ook niet nieuwsgierig gemaakt, wellicht ten onrechte. Wat mij ook hinderde bij Bell is dat hij om de haverklap trouwe fans wegzet als blind voor bepaalde zaken, die hij natuurlijk haarscherp ziet. Zijn kadering van Dylan tegen de achtergrond van zijn tijd is dan wel weer interessant, maar ook wel vanuit een Amerikaanse invalshoek geschreven (b.v. de Bill Clinton-tijd), en dat voor een Ier. Rest mij u te danken voor uw reactie, die mij in ieder geval afhielp van het gevoel dat mij al lezende bekroop: ben ik nou gek of die Bell? Vriendelijke groet, Thomas.
Beste Thomas,
Dank voor je uitvoerige reactie. Met name die verrassende kadering van Ian Bell komt in zijn eerste Dylan-boek beter tot z'n recht.
Je bent zeker niet gek :-)
Mogelijk is de meest recente uitgave van de Dylan-biografie van Clinton Heylin iets meer in de richting van wat je bij Bell zocht maar onvoldoende vond.
Met vriendelijke groet,
Tom
Een reactie posten