Het interview met de bedaarde, milde en wijze Wexler is een hoogtepunt. Hij herinnert zich de eerste confrontatie met Dylans nieuwe repertoire en zijn verrassing:
Ik zei tegen Barry (Beckett, co-producer en toetsenist): “Het lijkt erop dat we van voor tot achter Jezus gaan krijgen.” Wat me helemaal niet afschrok, overigens. Dat kon me echt niet schelen. Want het was Bob. Al had hij de Gouden Gids willen doen: “Jawel, meneer. En waar wenst u te beginnen, bij de A of bij de Z?”
En nog steeds, ruim twintig jaar na de opnames, gloeit er trots na bij de man die toch ook bij legendes als Aretha Franklin, Dusty Springfield en Ray Charles achter de knoppen zat, de man die het begrip rhythm and blues bedacht om het hatelijke race music weg te poetsen.
Om bekend te staan als de producer van Bob Dylan… dat maakt het beeld helemaal af. Dus – aangezien ik over een gezonde behoefte tot zelfverheerlijking beschik – dat feit heeft me heel gelukkig gemaakt: ik heb met Bob Dylan gewerkt en ik ben niet afgegaan. (…) Heb je die uitzending met Sinéad O’Connor gezien, waarin ze zegt dat haar leven het meest is beïnvloed door die plaat?
De eerste song die Dylan voor zijn eerste religieuze plaat schrijft is geen religieus lied. “Slow Train” heeft wel die status, mede ook omdat Dylan kennelijk een bijzonder belang eraan hecht en zelfs het hele album ernaar noemt. Maar tekstueel valt het lied beslist buiten de boot, Dylan kiest een vlag die de lading absoluut niet dekt. “Slow Train” behoort gerubriceerd te worden in de kolom waarin ook “Mississippi”, “Chimes Of Freedom” en “Changing Of The Guards” staan; weidse, omvattende confettiregens van impressies door een Amerikaanse staatsburger die het particuliere met het universele verbindt, die slalomt tussen satire, verslaggeving, surrealisme, aforismen en poëzie.
Het lied is dan ook, althans in een oervorm, geschreven vóór Dylans radicale omslag naar religieuze muziek, vóór de Bijbelstudiesessies in Reseda. Die sessies bezoekt de dichter bijna elke ochtend in de eerste maanden van 1979, de eerste kennismaking met “Slow Train” vindt plaats in december 1978, tijdens een soundcheck in Nashville. Een nietsvermoedende getuige van dat eerste uur zou het lied waarderend als een bonustrack bij Street Legal plaatsen, waarschijnlijk. De openingsregel is een echo van de verzuchting op “We Better Talk This Over”:
I feel displaced, I got a low-down feeling - Sometimes I feel so low-down and disgusted
En uit datzelfde Street Legal-lied herkennen we ook de uitgesproken afkeer van schijnheiligheid en achterbaksheid: hier fulmineert de dichter tegen de companions die hun principes verzaken, de vijand die zich verbergt onder een ‘mantel van fatsoen’, blufkampioenen en ‘meesters van de suggestie’, in We Better veracht hij de opponent die two-faced en double-dealing is, leugenachtig en verraderlijk.
Daarbij blijft het niet, qua sfeer-, toon- en inhoudsgelijkenis. In “Changing Of The Guards” aanschouwt de protagonist spijtig de machtshongerige thieves and merchants, in “No Time To Think” oordeelt hij, net als in “Slow Train” dat winstbejag en commercie ons beheersen en ontmenselijken (“Mercury rules you,” bijvoorbeeld) en überhaupt herinnert de trein die hier traag om de bocht verschijnt aan de trein die in het slotlied van Street Legal vertrekt: There is a long-distance train, pulling through the rain.
Het is een mooi, sterk, gietijzeren beeld, het beeld van de trein die langzaam om de bocht verschijnt. In deze liedtekst dreigender, duisterder, apocalyptischer dan we kennen van Dylan. Aanvankelijk, in de eerste jaren 60, staat de trein ‘gewoon’ symbool voor romantische Wanderlust, de romantische drijfveer van de verteller die het geluk achter de volgende berg hoopt te vinden. “Poor Boy Blues”, “Gypsy Lou”, “Paths Of Victory”, om maar een paar te noemen. Gaandeweg verwordt het beeld van de trein langzaam tot decorstuk, om de onthechtheid van de protagonist te illustreren, bijvoorbeeld. Zoals in “It Takes A Lot To Laugh” en “Visions Of Johanna”. Onheilbrengend worden de treinen pas in de jaren 70. Nachtelijke hitte treft hem met de verwoestende kracht van een goederentrein in “Simple Twist Of Fate”. In “Señor” is het laatste dat de ontklede, knielende verteller ziet (overigens een kopie van de executiescène op de laatste bladzijde van Kafka’s Der Prozeß) a trainload of fools en in de podiumpraat waarmee Dylan in 1978 dit lied altijd aankondigt, verhaalt de zanger over een treinreis waarbij een oude Mexicaan met duivelse trekken in zijn coupé zit: “Hij was slechts gekleed in een deken en was minstens 150 jaar oud. Ik kon zien dat de vlammen uit zijn ogen sloegen. En er kwam rook uit zijn neus.”
Een medepassagier die vraagtekens oproept over de reisbestemming. Bepaald geen muizige forens op weg naar zijn werk op de afdeling debiteurenbeheer, in ieder geval – eerder een demon op weg naar het Armageddon.
