Deventer boekenmarkt

Gisteren was ik op de Deventer boekenmarkt. Ik ben daar naar toe gegaan met een zoeklijstje in mijn achterhoofd. Dat zoeklijstje zag er gisterochtend ongeveer zo uit:

1. Richard Brautigan: zowel proza als poëzie
2. C.B. Vaandrager - De Hef
3. Bob Dylan (boeken, tijdschriften etc.)
4. Lawrence Ferlinghetti, Allen Ginsberg en andere Beats

En eigenlijk zoals ieder jaar bepaalde niet het zoeklijstje, maar het toeval wat er uiteindelijk van de Deventer boekenmarkt in de tas mee naar huis ging. Zo vond ik op de markt helemaal niks van Lawrence Ferlinghetti en kwam ik slechts één boek van Richard Brautigan tegen, een Nederlandse vertaling van In Watermelon Sugar. Ik vind dat je Brautigan niet in vertaling moet lezen, maar in het Engels zodat je de taal van Brautigan tijdens het lezen kunt proeven. Ik ging dus zonder Brautigan of Ferlinghetti weer naar huis, zo dacht ik.
Echter, Allen Ginsberg redde mij. Bij thuiskomst zag ik dat het op de markt gekochte fotoboek The Late Great Allen Ginsberg een voorwoord van Lawrence Ferlinghetti heeft en dat in de tevens gekochte Evergreen met Allen Ginsberg op de cover het verhaal "The Menu" van Richard Brautigan staat.

Soms komt het ook wel goed met een zoeklijstje. Zo vond ik gisteren - tot mijn stomme verbazing - De Hef van C.B. Vaandrager. De Hef zocht ik al tijden voor een redelijke prijs, tot gisteren zonder succes.
Wat heeft dit allemaal met Bob Dylan te maken?
Afgezien van het feit dat ik gefascineerd ben door het werk van C.B. Vaandrager, ben ik Bob Dylan in zowel Vaandragers De Reus van Rotterdam als Sleutels tegengekomen. Wie weet vind ik Bob Dylan ook in De Hef.
De connectie tussen Bob Dylan en de Beats (Ferlinghetti, Ginsberg en Brautigan) is - denk ik - overduidelijk.

Goed, terug naar de zoeklijst.
Dan stond - zoals altijd - Bob Dylan nog op mijn zoeklijst. Ik ben genoeg boeken over Bob Dylan op de markt tegengekomen, maar niet een boek dat ik nog niet heb. Tijdschriften met (grote) artikelen over Bob Dylan heb ik niet gezien. Wel kwam ik Bob Dylan tegen in een ingezonden brief in (wederom) de Evergreen met Allen Ginsberg op de cover. Aangezien ik de eerdere aflevering van Evergreen waar deze brief naar verwijst niet ken, heeft deze ingezonden brief een bijna surrealistische kwaliteit:

To the editors:

Nat Henthoff is right. He just doesn't go far enough. Ralph Gleason is profound. Bob Dylan is profound. Ralph Gleason said recently that Bob Dylan is the greatest defender of human freedom since Thomas Paine.
As my old Welsh grandmother used to say, oy va!

Martin Williams 
New York, New York


Al met al zat er aan het eind van de boekenmarkt toch wel wat Dylan in de tas. Zo kocht ik het boek All The Rage van Ian 'Mac' McLagan. McLagan was de toetsenist in Bob Dylans band tijdens de Europese tournee van 1984 en uiteraard schrijft McLagan over deze tournee in All The Rage. Daarnaast kocht ik voor een habbekrats het boek List of the Lost van Morrissey omdat ik bij het doorbladeren van het boek Dylans naam tegenkwam. Ik verwacht niet dat Morrissey heel positief over Dylan zal schrijven, waarom weet ik ook niet, maar daar kom ik nog wel achter als ik List of the Lost lees.

De mooiste papieren Dylan-vondst is een dichtbundel. Het gaat om de bundel Lees mij tussen de regels van Anneke Korporaal. Een paar jaar geleden tipte Anneke mij al over die bundel, maar aangezien die bundel 25 jaar geleden in een oplage van 200 stuks verscheen, had ik de hoop om Lees mij tussen de regels te vinden een tijdje geleden al opgegeven.
Dat ik een vreugdedansje maakte na het ruilen van €3,- voor Lees mij tussen de regels werd door de verkopers achter de kraam niet begrepen en druk besproken.
Lees mij tussen de regels bevat gedichten met titels als "meet me in the morning", "I shall be free #10", "too much of nothing" en "when the ship comes in". Het laatste, titelloze gedicht in deze bundel is opgedragen aan Bob Dylan en gaat zo:

time is a jet-plane
it moves too fast

als hij heel kalm begint 
wil ik hem wel geloven
ik geef me graag gewonnen
aan zijn fluwelen stem
van tederheid
en ingehouden haat

gisteren nog heb ik hem
hardop horen dromen
en morgen wordt zijn lied
in zijn metalen keel
ook nog niet gestaakt
het kan nog jaren duren

wat telt is nu, vandaag
in zijn bescheiden gestalte
staat hij eenzaam, verbeten
zijn repertoire op een kladje

de woorden dringen dieper in de huid
vandaag
en niet alleen bij mij

oh, but what a shame 
if all we've shared can't last


Op de Deventer boekenmarkt worden door menig handelaar naast boeken ook elpees en - in iets mindere mate - cd's verkocht. Nou is het zo dat het gros van die handelaren meer verstand van boeken dan van elpees heeft. Dat betekent dat veel handelaren geen flauw idee hebben van wat een redelijke prijs voor een elpee is. Daarnaast heeft, waarschijnlijk mede door de huidige vinyl-gekte, menig boekhandelaar de neiging om de prijzen voor de elpees wat te hoog in te schatten. €15,- voor een veelvuldig gedraaide Nederlandse persing van Desire in een beschreven hoes waarbij het inlegvel ontbreekt, is veel te veel. En toch heb ik het bij twee verschillende handelaren gisteren gezien.
Dat boekhandelaren wat minder verstand hebben van de prijzen van elpees kan ook in het voordeel van de koper zijn en bij de twee, drie handelaren op boekenmarkt die (te) kleine prijsjes op de elpees plakken is het goed kopen. Zo kocht ik voor een zacht prijsje een Italiaanse persing van Another Side Of Bob Dylan en - voor mij de klapper van de markt - een Canadese persing van Bob Dylan's Greatest Hits vol. II. Deze elpee moet geperst zijn in de tijd dat Columbia overstapte van 360-labels naar round the edges-labels. De eerste elpee van de gisteren gevonden persing van Bob Dylan's Greatest Hits vol. II heeft namelijk round the edges-labels terwijl de tweede elpee 360-labels heeft.
Nou wist ik al wel dat er Canadese persingen van Bob Dylan's Greatest Hits vol. II met 360-labels moeten zijn, maar ik had er nog nooit eentje in het echt gezien, laat staan een exemplaar met 'gemixte' labels...

2 opmerkingen:

Frans zei

Vertel mij wat. Ik zag zaterdag bij een kringloopwinkel een LP van Lou Reed's Transformer voor... even veel als de nieuwprijs!
Overigens, sorry, nix persoonlijks, maar ik heb altijd een beetje mijn twijfels als mensen zeggen dat je een schrijver in zijn of haar eigen taal moet lezen. Niemand spreekt tenslotte alle talen. Richard Burton sprak er 29, hij kon de Koran lezen in het Arabisch en de Kamasoetra in het Sanskriet, maar helaas, zo'n talenknobbel is slechts enkelen gegeven. Dylan heeft Rimbaud niet in het Frans gelezen, maar toch heeft Rimbaud z'n invloed gehad op Dylan.
Ik heb ooit de Spaanse versie van Don Quijote doorgeneusd, maar mijn Spaans is echt niet goed genoeg om het origineel te lezen, dus ik ben Barber van der Pol heel dankbaar voor haar fantastische vertaling! Sorry als ik een beetje afdwaal, maar bij een bericht over een boekenmarkt vind ik dat ik wel een beetje mag ouwehoeren over boeken.
Groetjes, Frans.

tom zei

Niemand spreekt alle talen en vertalers blijven nodig om alle boeken te kunnen lezen, natuurlijk heb je daarin gelijk, Frans. Maar... dat neemt niet weg dat in vertaling er vaak veel verloren gaat, zeker wanneer bij een boek de vorm net zo belangrijk is als de inhoud. Indien ik de mogelijkheid heb lees ik in veel gevallen liever het origineel dan de vertaling. Brautigan is een schrijver waarbij in vertaling (te) veel verloren gaat, naar mijn smaak. Omdat ik genoeg Engels beheers om Brautigan in de taal te lezen waarin zijn boeken zijn geschreven, grijp ik die kans.

Ik merk dat mijn voorkeur voor het lezen van boeken in de taal waarin ze geschreven zijn er langzaam maar zeker voor gezorgd heeft dat ik mij bij het kopen van boeken vooral richt op boeken die in het Nederlands of het Engels geschreven zijn. Je zou kunnen zeggen dat ik daardoor veel mooie boeken niet lees, simpelweg omdat ze niet in het Nederlands of het Engels zijn geschreven. Dat is zeker waar. Aan de andere kant is er in het Nederlands en Engels zoveel moois gepubliceerd dat ik de rest van mijn leven vooruit kan met dagelijks enkele uren lezen.

Tsja, en dan zijn er natuurlijk de boeken die ik wel wil lezen, maar die zijn geschreven in een taal die ik niet beheers. Zoals De Goddelijke Komedie van Dante en de werken van Rimbaud. Zowel Dante als Rimbaud heb ik in meer dan één vertaling gelezen (Dante ongeveer 5 vertalingen, Rimbaud 2 Nederlandse vertalingen en enkele Engelse vertalingen) en bij het lezen van iedere vertaling heb ik toch de indruk iets te missen...

En dan zijn er natuurlijk altijd de absurditeiten. Mijn zoon leest Manga. Dat is een Japanse strip, maar... aldus mijn zoon, Manga moet in het Engels gelezen worden. Waarom weet ik niet, maar ik snapte wat hij bedoelde, die paar keer dat ik Manga las.

Dank voor je reactie, Frans. Je zet me aan het denken.
Tom