hard rain

Zo nu en dan ga ik eens rustig zitten om wat te bladeren door de archieven, knipsels uit kranten en tijdschriften glijden dan door mijn vingers, soms blijven mijn ogen ergens aan haken wat ik vervolgens 'even' lees om daarna bewust artikel of tijdschrift weer op te bergen in het daarvoor bestemde mapje. Uit één van die mapjes trok ik eerder vandaag een oude aflevering van Veronica met - niet schrikken - Anita Meyer op de cover. Een aflevering uit 1976, nummer 49. Waarom deze aflevering van Veronica al sinds jaar en dag zorgvuldig door mij bewaard wordt? Een artikel van Evert Wilbrink met de titel Bob Dylan: Terug in het land der levenden. Het is niet zo'n lang artikel, het is meer foto. Een schitterende foto van Dylan op de bühne, ergens in 1974. De tekst mag dan bescheiden zijn, de inhoud is - voor degene die geïnteresseerd zijn in wat ik gemakshalve maar Bob Dylan in Nederland noem - des te interessanter: Zaterdagavond is Bob Dylan op de vaderlandse beeldbuis te zien tijdens één van de optredens van zijn Rolling Thunder Revue. Een primeur, want Bob Dylan is nog nooit in een special op de Nederlandse televisie geweest. Deze 'special' - uitgezonden op zaterdag 4 december 1976 op Nederland 1 tussen 22:30 uur en 23:20 uur - zou dus de eerste 'special' over Dylan op de Nederlandse televisie moeten zijn.
Is Dont look back nooit daarvoor op de Nederlandse televisie getoond, zo vraag ik me af, of valt deze film niet onder de noemer 'special'?
Maar voor ik verder ga over het artikel van Evert Wilbrink, blader ik even naar de bladzijde met de programmainformatie van zaterdag 4 december 1976. Jahoor, daar staat het: De Bob Dylan special begint om 22:30 uur. Daaronder de volgende informatie over dit programma: Samen met Joan Baez en de Rolling Thunder Revue gaf Bob Dylan een show op de Colorado State University
Er worden o.a. de volgende songs ten gehore gebracht: "A hard rain's gonna fall" [sic], "Blowing in the wind" [sic], "Railroad boy", Desportees" [sic], "I pity the poor immigrant", "Shelter from the storm", "Maggie's Farm"
Wacht even, dit is toch 'gewoon' de tv-special Hard rain? Waarom staat er in de gids dan De Bob Dylan special en niet, zoals het hoort, Hard rain?
Hard rain is dus op de Nederlandse televisie uitgezonden! Iemand ruim 33 jaar na dato nog herinneringen aan deze uitzending? Laat het me weten!
Goed, terug naar het artikel van Evert Wilbrink. De eerste vraag is natuurlijk: waarom een foto uit 1974 en niet een foto uit 1976, of nog toepasselijker een 'still' uit Hard rain? Na een algemene inleiding schrijft Wilbrink: Nog eens vijf jaar later [in 1975], als de inflatie zo sterk de popbis in haar greep heeft gekregen dat een flinke tournee miljoenenzaak is geworden, komt Dylan ineens met een "low-budget" toer, die aan de ene kant de economie van de pop op zijn kop zet en aan de andere kant de aftrap geeft voor een nieuwe stortvloed aan vernieuwingsprojecten in de pop. Dat was dus de Rolling Thunder Revue.
En iets verder: Toen [begin 1976] begonnen ook de eerste Dylan-komt-naar Europa-geruchten. Het ziet er naar uit, dat binnenkort de contracten voor de Europese concerten getekend gaan worden. [inmiddels weten we natuurlijk dat Dylan pas in de zomer van 1978 naar Europa zou komen] Net op het moment, dat de Dylan-koorts haar hevigste vormen gaat aannemen. Want hoe onopvallend ook de live-elpee van de Rolling Thunders, "Hard Rain" dus, aan ons voorbij gegaan is, de TV-uitzending op 4 december van het openluchtconcert op de campus van de Colorado State University zal ongetwijfeld ernstige gevolgen hebben. Als programma stelt het weinig voor; iedere amateur video-enthousiast [...] had zoiets op kunnen nemen.
Maar desondanks is "Hard Rain" het meest aangrijpende pop-TV-gebeuren, dat ik ooit gezien heb. [...] Waar iedere andere muzikant zich met een theedoek op het hoofd belachelijk zou maken, komen Dylan-Baez-McGuinn c.s. zo geloofwaardig over als maar mogelijk is. En waar alle andere azen der pop hun concerten als verplichte nummers afwerken, bruist de Rolling Thunder-troep van enthousiasme. [...] Die "Hard Rain" elpee, daarvan dacht ik de eerste keer, dat het meteen wel de laatste keer zou zijn. Maar na het zien van de video heb ik 'm toch weer uit de kast gehaald. De hoogtepunten uit de uitzending ontbreken echter op de elpee.
Terwijl ik bovenstaande tik, draait Hard rain. Ik vond Hard rain de eerste keer dat ik het album hoorde, in tegenstelling tot Evert Wilbrink, zeker geen tegenvaller, sterker dit album is misschien wel Dylan's beste live-album. Luister naar Shelter from the storm of Idiot wind. Als je het hebt over vuur en passie in een optreden leggen, dan is het op dit album te vinden. Hard rain ligt niet makkelijk in het oor, maar wie een beetje moeite doet tijdens het luisteren naar dit album, zal mogelijk meer schoonheid ontdekken dan hem lief is.
De cd-versie van Hard rain kan ik niemand aanraden, deze vind ik - in verhouding tot de lp - barslecht klinken. Als er nou één album van Dylan is die hard toe is aan een geremasterde cd-uitgave, dan is het wel Hard rain.
4 december 1976 wordt het nooit meer, maar wie een beetje moeite doet hoeft ook niet door de tijd te reizen om Hard rain te kunnen zien. Zorg wel dat je voor het kijken je gordel omdoet en je helm opzet, maar dan zie je ook wat.

Via de e-mail ontving ik onderstaande aanvulling, met dank aan Arie!

Hoi Tom,

Ik heb nog ergens een video opname van de NL uitzending van Hard Rain. Mijn tante had een van de eerste Philips video recorders. De aankondiging werd gedaan door een in Zwarte Piet pak gestoken Hans van der Togt. Hij verbasterde de naam in Joan Beets. Waarop een mede fan zei: “Ja de dochter van Nicolaas” Kort hiervoor is nog eens Hurricane uitgezonden met ondertitels.
Renaldo and Clara en Don’t Look Back kwamen later op de Duitse tv.

Groet,

Arie.