Open de deur, hoe je ook heet

Het kan gek lopen met namen. In 1975 werden een aantal songs die Bob Dylan en de leden van The Band in 1967 in Big Pink opnamen onder de titel The Basement Tapes door Bob Dylans platenmaatschappij uitgebracht. Een van de songs op dit album draagt de titel "Open The Door, Homer", maar wanneer je dit nummer beluistert, dan hoor je toch echt Bob Dylan "Open the door Richard" en niet Homer zingen.
Vreemd. Een Dylan-geintje misschien? Of zit er toch meer achter? Hier moest ik vanmiddag aan denken bij het beluisteren van aflevering 66 van Theme Time Radio Hour. In deze aflevering draait Bob Dylan een fragment van "Open The Door Richard" door Dusty Fletcher.*
De gedachte dat Dylans "Open The Door Homer" een zogenaamde answer song is ligt erg voor de hand, vooral omdat Bob Dylan in zijn song zingt:

Open the door, Richard
I’ve heard it said before

Hij heeft het allemaal al eerder gehoord, zingt hij. Natuurlijk heeft hij het eerder gehoord en wel bij Dusty Fletcher.
Zo zat ik een beetje te mijmeren over "Open The Door, Homer" terwijl ik naar huis reed en luisterde naar Theme Time Radio Hour.
Eenmaal thuis bij het opzoeken van de tekst van "Open The Door, Homer" op Bob Dylans website kwam ik voor de volgende verrassing te staan. Volgens de tekst op Dylans website is het:

Open the door, Homer
I’ve heard it said before

Heerlijke verwarrende onduidelijkheid.
Homer? Richard? Wat maakt het uit, het is een pracht nummer om het chagrijn mee uit het lijf te jagen.
Nog één keer dan:

Open the door, Richard / Homer
I’ve heard it said before






* Na de versie van Dusty Fletcher draait Bob Dylan in deze aflevering van Theme Time Radio Hour ook nog een uitvoering van "Open The Door Richard" door Jack McVea & His All Stars.

Deze tape moet je horen #1

Lezers van de blog hebben me meer dan eens gevraagd wat meer aandacht te schenken aan concertopnamen van Bob Dylan. Het is de bedoeling dat dit onder de titel "Deze tape moet je horen" zo nu en dan zal gaan gebeuren. Die titel - "Deze tape moet je horen" - is een bescheiden eerbetoon aan de fanzines van weleer, fanzines met artikelen als "You've got to hear this tape".
Lezers zijn meer dan welkom om een bijdrage aan "Deze tape moet je horen" te leveren. Stukken kunnen naar het gebruikelijke mailadres (zie rechter kolom).

Het is 24 juni 1988, de zogenaamde Never Ending Tour is nog niet uit de luiers. Die tour  begon op 7 juni in Concord, reisde langs steden als Denver, St. Louis en Salt Lake City om vanavond - voor het elfde concert - neer te strijken in Holmden, New Jersey. Bob Dylan, gitarist G.E. Smith, bassist Kenny Aaronson en drummer Christopher Parker staan samen op het podium van het Garden State Performing Arts Center. Bob Dylan heeft zijn mondharmonica thuisgelaten.

Het begint met een ranzige "Subterranean Homesick Blues", Bob Dylan hapt naar de woorden, naar lucht om al die woorden in die korte tijd uit zijn strot te krijgen. Het hakkelt voort. Aan het eind is het gelijk door, geen tijd voor het in ontvangst nemen van applaus of andere flauwekul. "It's All Over Now, Baby Blue" krijgt van Aaronson en Parker een strakke basis waaroverheen G.E. Smith gitaarwerk legt en Bob Dylan met de woorden kan doen wat hij wil: rekken, strekken, wegslikken en uitspugen.
Het concert is twee songs oud en beide songs zijn afkomstig van Bringing It All Back Home. Is dat de trend van deze avond?
Voor "Masters Of War" gaat het gas er weer op. De kracht van de herhaling: Dylan zingt een regel, G.E. Smith speelt een riff, Dylan zingt een regel, G.E. Smith speelt dezelfde riff, et cetera.
En dan mag het kippenvel komen. En het komt. "Simple Twist Of Fate". Is het nog zingen wat Dylan doet? Of is het vertellen? Ondergaan en verklanken? Van mij mag dit lang duren.
Er is geen tijd om te laten bezinken. Dylan en band gaan verder. Een (toen) recente song: "Driftin' Too Far From Shore" van het album Knocked Out Loaded (1986). Het contrast met voorganger "Simple Twist Of Fate" is groot. Waar "Fate" los en uniek voor het moment is, voor deze avond opnieuw uitgevonden werd, is "Driftin' Too Far From Shore" vanavond bijna gelijk aan de albumversie. En toch is deze "Driftin'" me bijna net zo lief als de "Simple Twist Of Fate" die ik net mocht horen.
En dan gaat het tempo weer flink omlaag voor het tweede nummer van Blood On The Tracks: "You're A Big Girl Now".
Net als in "Simple Twist Of Fate" neemt Bob Dylan de tijd, de moeite om zijn verhaal te zingen, te vertellen. Dit is mooi. Dit is een reden om ook morgen weer naar de opname van 24 juni 1988 te luisteren.

Kenny Aaronson en Christopher Parker mogen even pauze nemen. Bob Dylan en G.E. Smith blijven op het podium voor een korte set op akoestische gitaren:

1. "Lakes Of Pontchartrain"
2. "Boots Of Spanish Leather"
3. "A Hard Rain's A-Gonna Fall"

Dat dit mooi is, zal - denk ik - niemand verbazen. De traditional "Lakes Of Pontchartrain" heeft nog nooit anders dan goed geklonken, vanavond is geen uitzondering. Misschien zelfs wel een beetje meer dan goed vanavond.
"Boots Of Spanish Leather" komt wat minder goed uit de verf. Dylan lijkt te zoeken naar de nieuwe frasering, er tegenaan te schurken, maar 'm net niet helemaal te vinden.
Voor "A Hard Rain's A-Gonna Fall" heeft Dylan de frasering weer teruggevonden. Je hoort in de verte al de versie die Dylan opnam voor Expo Zaragoza in 2008 in deze "Hard Rain".
Hoe mooi deze akoestische set ook is, het is voor mij niet het hoogtepunt van deze avond. Vanavond legt Bob Dylan zijn donder in de songs die hij met de hele band op het podium speelt. Ik denk aan bijvoorbeeld "Driftin' Too Far From Shore" en "You're A Big Girl Now". De hele band, dat is Dylan + 3, meer niet.
De avond is nog niet voorbij, er komt nog meer.

De tweede set met de hele band begint met "Silvio" van het net een maand eerder verschenen album Down In The Groove. En net als bij "Driftin' Too Far From Shore", dat andere recente nummer op de setlist, is de tweede stem van G.E. Smith.
Dit is een garageband: twee gitaren, basgitaar en drums. Niks achtergrondzangeressen, synthesizers, tamboerijnen of blazers. Gewoon, vier jongens die spelen, rechttoe, rechtaan.
Voor "I Shall Be Released" gaat het tempo weer iets omlaag. Naarmate de song vordert gaat Dylan meer op zijn tenen staan, zo klinkt het, om iedere noot, iedere nuancering, ieder accent de microfoon in te spugen.
"Like A Rolling Stone", de laatste song voor de encores, lijkt aanvankelijk op de automatische piloot gedaan te worden, maar al snel wurmt Dylan zich uit het keurslijf van het verwachtingspatroon en laat hij de oude song rammelen. Vergelijken met andere grote versies van "Like A Rolling Stone" - zoals bijvoorbeeld tijdens tour 1966 - is onzin, dit is een unieke, een 1988-eigen "Like A Rolling Stone".
Kan "Like A Rolling Stone" anno 1988 nog een concerthoogtepunt zijn? Hell Yeah!

Voor de eerste encore verdwijnen bassist Kenny Aaronson en drummer Christopher Parker wederom van het podium: "The Times They Are A-Changin'" wordt in een hoog tempo gespeeld. Daarna volgt nog één uitsmijter, een derde song van Bringing It All Back Home, wederom met de hele band: een strakke, snoeiharde "Maggie's Farm".
En dan is het klaar. Veertien songs in ongeveer vijf kwartier.
Dylan en band razen voorbij en laten deze luisteraar helemaal klaar voor meer achter.
Ik luister gewoon nog een keer, kan mij het schelen.

Dylan kort #1251

Mavis!, de film over Mavis Staples (met een beetje Bob Dylan) kan hier bekeken worden. [met dank aan Alja]
Vinyl: de 2017-persingen van Oh Mercy, Good As I Been To You en Bob Dylan in Concert: Brandeis University 1963 zijn inmiddels verschenen. Ze kosten €25,- per stuk. Is er iemand die een of meerdere van deze elpees al gehoord heeft en iets kan zeggen over de (geluids-)kwaliteit?
De Slimste Mens van 28 augustus, Bob Dylan, Patti Smith en de Nobelprijs vanaf 31:20, zie hier. [met dank aan Hilda]

"Kun je een paar euro's missen?" (Trouble No More)

"Waarom gooi jij ineens kleingeld in die spaarpot? Dat heb ik jou nog nooit zien doen."
"Ik ben aan het sparen."
"Dat snap ik, maar waarvoor dan?"
"Ik ga in het najaar naar New York."
"New York, wat moet jij in New York?"
"Naar de film."
"Naar de film... Daarvoor reis je helemaal naar de andere kant van de wereld, voor de film. Dat moet dan wel een heel bijzondere film zijn."
"Trouble  No More van Jennifer Lebeau."
"En waarom moet je daarvoor naar New York?"
"Die film gaat in première tijdens het New York Film Festival."
"Ja, dus?"
"Ik wil daar dus bij zijn."
"Wat maakt die film zo bijzonder dat je daarvoor honderden euro's uitgeeft, uren in het vliegtuig gaat zitten?"
"Luister, ik zal een klein stukje van de beschrijving van die film van de website van het filmfestival voorlezen. Zit je er klaar voor? Komt het: This very special film consists of truly electrifying video footage, much of it thought to have been lost for years and all newly restored, shot at shows in Toronto and Buffalo on the last leg of the ’79-’80 tour. Snap je het nu?"
"Nee, eigenlijk niet. Waar gaat dit over?"
"BOB DYLAN! Wie anders? Een film over Bob Dylan met concertbeelden van Toronto en Buffalo. Dan hebben we het over april of mei 1980. Dat wil iedereen toch zien?"
"Jawel, maar om er nou voor naar New York te vliegen..."
"Het moet geweldig zijn om bij die première te zijn..."
"Ik bedoel, ik zie 'm wel hier in de bioscoop of als 'ie op dvd uitkomt. Maar New York? Nee, dat is mij te gek."
"Dus jij gaat niet naar New York?"
"Nee, absoluut niet."
"Als je dan toch niet hoeft te sparen, kun je dan een paar euro's missen. Mijn spaarpot is nog wat licht..."




Meer informatie over de film Trouble No More is te vinden op de website van het New York Film Festival, zie hier.

Dylan kort #1250

Opmerkelijke cover: Kate Tempest covert "It's Alright, Ma (I'm Only Bleeding)" als spoken word, zie hier (vanaf 27:41). Vanaf 25:22 praat Tempest over het ontdekken van Dylans muziek.
Voorlezen: John Mole leest "Early Roman Kings", zie hier.
Hans stuurde mij een link naar een door Don Hunstein gemaakte foto van Bob Dylan en Suze Rotolo en schrijft: "Ik zag deze foto en moest direct denken aan de back cover van Infidels, het verhoogde mijn waardering voor die tekening, waar ik voorheen mijn twijfels over had..." Voor de foto, zie hier. Ik moet bekennen dat ik nu ook anders naar de tekening op de achterzijde van Infidels kijk. [met dank aan Hans]
Bericht uit 2015: "Bob Dylan beter dan Lennon en McCartney", zie hier.

Blind Boys of Alabama - See By Faith



"See By Faith" is een niet eerder uitgebrachte compositie geschreven door Bob Dylan. Blind Boys of Alabama namen het op voor hun vorige week verschenen album Almost Home. Maar... er lijkt een addertje onder het gras te zitten. Op Amazon wordt Almost Home als download aangeboden. Deze download-versie van Almost Home telt dertien tracks waarvan de laatste track "See By Faith" is. De cd-versie van Almost Home, afgaande op de informatie hier, telt twaalf tracks en geen "See By Faith"...
Op Almost Home staat ook een cover van het door Bob Dylan geschreven nummer "I Shall Be Released".

Dylan kort #1249

The Nobel Lecture: Volgens een bericht op de website van Isis is de publicatie van het boek The Nobel Lecture van Bob Dylan uitgesteld tot lente 2018, zie hier. Volgens de informatie op de website van uitgeverij Simon & Schuster verschijnt het boek eind oktober, zie hier.
Cover: Shelby Lynne & Allison Moorer hebben net het album Not Dark Yet uitgebracht. Dit album bevat een cover van - hoe kan het ook anders - Dylans "Not Dark Yet". Een recensie van het album, inclusief de mogelijkheid om het nummer "Not Dark Yet" te kunnen beluisteren, staat hier.
Meer "Not Dark Yet": Volgens een bericht hier is het vandaag precies 20 jaar geleden dat de cd-single "Not Dark Yet" verscheen. Ik herinner mij dit anders. Volgens Searching for a gem verscheen deze cd-single in februari 1998, zie hier. Die datum komt beter overeen met mijn herinnering.

aanvullingen 17:30 uur:
The Silkscreen collection: The Beaten Path, zie hier.
1 november 1998: "The Times We've Known", zie hier.
Covers: 1 september verschijnt het album Take What You Need; UK Covers Of Bob Dylan Songs 1964-69, zie hier. Om een indruk van de cd (verpakking) te krijgen, zie het filmpje hier.

Drifter’s Escape (1967) - door Jochen

Drifter’s Escape (1967)
Als Jack Fate, het alter ego van Dylan, “Drifter’s Escape” inzet met zijn band, in de schemerige film Masked And Anonymous (2003), verzucht de schone Pagan Lace (Penelope Cruz), gezeten tussen de Paus en Gandhi: “Ik hou van zijn songs omdat ze niet duidelijk zijn – ze zijn helemaal open voor interpretatie.”
Dat weerhoudt Uncle Sweetheart (John Goodman) er niet van om klip en klaar, vrij van twijfels, uit te leggen waarover dit lied gaat. Zijn gesprekspartner Bobby Cupid (Luke Wilson) mag eerst even verklappen wat hij denkt (“Het gaat over proberen in de hemel te komen. Je moet de weg kennen voordat je op pad gaat,” zegt Bobby ferm), om dan hautain te worden afgeserveerd door de betweterige Sweetheart:

Nee, daar gaat het helemaal niet over. Wat jou zo raakt in dit lied, is het Jekyll-and-Hyde-karakter ervan. Het lied is geschreven vanuit Hyde’s perspectief. Dat trekt jou zo aan. Het gaat over het slechte doen en je geweten proberen te negeren, als je kunt. Het is niet zoals zijn andere liedjes, die songs over overspelige vrouwen en drank, bordelen en de wreedheid van de maatschappij. Daar lijkt dit lied niet op. Dit past helemaal in jouw straatje. Het gaat over het goede doen door de kwade krachten te manipuleren. Net zoals jij doet.

Goodman wijkt daarbij op details af van het script en de overbodige uitsmijter is zelfs helemaal weggeknipt (“Robert Louis Stevenson, it's everything he was saying and more”). Bovendien spreekt hij zichzelf tegen (eerst gaat het over “het slechte doen”, vier regels later opeens toch over “het goede doen”). Maar de kerngedachte blijft overeind, of het nu gaat over “het goede doen door het kwaad te manipuleren”(doing good by manipulating the forces of evil) of over “het slechte doen en je geweten proberen te negeren” (doing evil and killing your concience if you can), volgens Sweetheart gaat het in elk geval over de strijd tussen Goed en Kwaad. Voer voor Dylanologen, want Dylan heeft het script (mede) geschreven, dus de exegeten krijgen hier een zeldzaam geschenk: de meester zelf deelt een visie op een van zijn liederen. Geheel in stijl, gelukkig - veel duidelijker wordt het er niet van.

Sweethearts stelling dat het lied vanuit Hyde’s perspectief is geschreven, lijkt al weinig houdbaar. De tweede regel van het lied (I heard the drifter say) toont het vertelperspectief: een verder naamloze “ik” doet verslag. De ik-figuur heeft zo te zien ook geen sturende rol of überhaupt ook maar enige invloed op de handeling. Sterker nog: geen enkele acteur in “Drifter’s Escape” komt in aanmerking voor een vergelijking met het pure, gewetenloze kwaad dat door Mr. Hyde in Stevensons novelle (The Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde, 1886) wordt gepersonifieerd. Áls je al een parallel wilt zien, dan komt hoogstens Dr. Jekyll in aanmerking. De Drifter heeft immers geen idee wat hij verkeerd heeft gedaan (“I still do not know what it was that I’ve done wrong”), net zoals Dr. Jekyll zich niet bewust was van het kwaad dat hij als Mr. Hyde had uitgespookt. De overige tekstregels van de zwerver passen eveneens veel beter bij Dr. Jekyll. De gerespecteerde arts verwijt zichzelf zwakte (“in an hour of moral weakness, I once again compounded and swallowed the transforming draught”), weet dat hij niet veel tijd meer heeft en kijkt met afschuw terug op the trip die hij als Mr. Hyde heeft gemaakt. En ook de aforistische pointe van Sweetheart is dan verkeerd om. Dr. Jekyll moet juist de forces of good manipuleren om, als Mr Hyde, kwaad te kunnen doen. Sweetheart verwart beide hoofdpersonen, óf hij denkt aan een van de bekendste oneliners van de Duitse satiricus Wilhelm Busch: ”Das Gute, dieser Satz steht fest, ist stets das Böse was man läßt” (het Goede, zoveel is waar, is altijd het Kwaad dat men achterwege laat).

Dylan kort #1248

Tournee: Bob Dylan en band gaan weer op tournee door Amerika. De eerste twee concerten staan inmiddels gepland: 13 oktober Valley Center en 14 oktober Las Vegas. Zie hier.
Soundtrack: De dubbel-cd The Vietnam War - The Soundtrack bevat keuze van 38 songs uit de ruim 120 songs die in de serie The Vietnam War te horen zijn. Van deze 38 songs zijn er drie van Bob Dylan: "A Hard Rain's A-Gonna Fall", "One Too Many Mornings" en "Don't Think Twice, It's All Right". Daarnaast staat op deze soundtrack "Masters Of War" door The Staple Singers. Ik ga er van uit dat het hier gaat om reeds bekende, eerder uitgebrachte versies van deze songs. Voor meer informatie, zie hier.
Sony Music gaat zelf weer elpees persen, waaronder Bob Dylan, zie hier.

Bob Dylan en Gerard Malanga #2

Ruim een week geleden, in het stuk "Bob Dylan en Gerard Melanga" schreef ik over het stuk Bob Dylan as poet van Gerard Malanga en mijn zoektocht naar dit stuk.
Bob Dylan as poet liet zich niet vinden.
Na plaatsing van het stuk "Bob Dylan en Gerard Malanga" kreeg ik enkele reacties en suggesties, waaronder een verwijzing naar een interview met Gerard Malanga [met dank aan Rob].
Wanneer Malanga door de interviewer wordt gevraagd naar Bob Dylans screen test, zegt Malanga:

"He just sat there in front of the camera. There wasn’t anything really exceptional about it. He’s smoking a cigarette. Barbara Rubin brought him over with his sort of sidekick roadie named Bobby Neuwirth, and Andy [Warhol] was thinking of the idea of getting Bob to be in a movie….Bob was a really hot item at that point already. And so Andy’s way of wooing Bob was giving him a “Double Elvis Presley” Painting.

And Bob was a bit of a punk in those days, nice, but real cocky. In the end Bob just carried this gigantic painting down the freight elevator. And I went to the window and watched them tie it to the roof of their station wagon. And they drove it back to Woodstock. Word got back at some point that Bob had traded the painting for a piece of furniture with his manager, Al Grossman.

So Bob, in essence, really didn’t take Andy that seriously, and he ended up not being in any major film of Andy’s. I don’t think they really liked each other. I think basically what happened, I think Bob found Andy to be pretentious, because Andy was behaving peculiarly. Maybe Bob felt a bit put off by that, he couldn’t take Andy seriously."

Verder zegt Gerard Malanga in dit interview enkele interessante dingen over de (vermeende) relatie tussen Bob Dylan en Edie Sedgwick (zie hier), maar helaas niks over het artikel Bob Dylan as poet.

Twee dagen geleden stuurde ik, als laatste redmiddel, een berichtje naar de mensen van de Facebookpagina Gerard Malanga official in de hoop dat achter deze pagina daadwerkelijk Gerard Malanga schuil zou gaan. Vannacht kreeg ik, via Patricia, antwoord van Gerard Malanga zelf:

"Please tell Tom Willems that the article was published in German translation in a collection of Mr. Malanga's poetry & prose, titled Gerard Malanga selbsportrait eines dichters (1970), Merz Verlag, publisher."

Na nog wat speurwerk kwam ik hier een blogbericht tegen over het boek Selbstporträt eines Dichters. Bij dit blogbericht is niet het hele artikel over Bob Dylan te lezen, maar het begin ervan. Dat begint met:

"Der erste und und wichtigste Punkt ist, sich darüber klarzuwerden, daβ Bob Dylan vom ersten Anfang seiner Karriere an vor allem ein Dichter ist; der zweite, daβ seine dramatische Begabung ihren natürlichen Ausdruck in einer Form gefunden hat, die ihm eigentümlich ist, in der die Rollen, die Text uns Musik spielen, auf gleicher Bedeutungsstufe stehen."

In het stuk "Bob Dylan en Gerard Malanga" haalde ik het artikel Dylan: Poet uit het tourbook van 1978 al aan. Dat artikel begint zo:

"The first and essential point is to realize that form the very outset of his carreer Bob Dylan is before all things a poet; the second, that his dramatic genius has found its natural expression in a specific form peculiar to himself, in which the parts played by words and music are on the same level of importance."

Afgaande op het begin van de artikelen Bob Dylan als Dichter und Wortschöpfer in Selbstporträt eines Dichters en Dylan: Poet in tourbook 1978 gaat het hier om hetzelfde artikel en is dus het artikel in het tourbook van 1978 wel degelijk het gezochte artikel Bob Dylan as poet dat Gerard Malanga in 1966 schreef, met dien verstande dat de verwijzing naar het boek Approximately Complete Works in het tourbook van 1978 later aan de tekst moet zijn toegevoegd.

Bob Dylan in de boeken van Cornelis Bastiaan Vaandrager (1935 - 1992)

In het stuk 'Deventer boekenmarkt' schreef ik:
"Soms komt het ook wel goed met een zoeklijstje. Zo vond ik gisteren - tot mijn stomme verbazing - De Hef van C.B. Vaandrager. De Hef zocht ik al tijden voor een redelijke prijs, tot gisteren zonder succes.
Wat heeft dit allemaal met Bob Dylan te maken?
Afgezien van het feit dat ik gefascineerd ben door het werk van C.B. Vaandrager, ben ik Bob Dylan in zowel Vaandragers De Reus van Rotterdam als Sleutels tegengekomen. Wie weet vind ik Bob Dylan ook in De Hef."

En ik kwam Bob Dylan tegen in De Hef. Hieronder een kort overzicht van Bob Dylan in het werk van Cornelis Bastiaan Vaandrager.


De Reus van Rotterdam (1971):
"'Eigeluk heb ik altijd kestraatzanger wille worde...' (Sjonny)
Meet is... vergelijk Kerry Peket... Union Gap... 1 van beste
remantiese zangers... vergelijk Kerry Broker (Broeker) (Booker)
Brooker (SIE und EHR!) vergelijk bob Delon... vergelijk hh
Hand-Riks... (reiks... rijks...) haakje sluiten..." (blz. 241)

De Hef (1975): 
"'Ausdauer', zei S. in de Leidsestraat, toen Dylan doorbrak met 'Subterranean Home Sick-blues' en 'Maggies farm', handelend over een hulpje in een hoerenkast, over een bijgoochem zogezegd. Bob Dylan, lieveling der vrouwen, maar voor souteneur kennelijk 'niet ruw genoeg', werd het idool van de huidige pop. Met sterkere gitaar en steeds betere teksten, met steeds meer toespelingen en expliziete uitlatingen over de Voornaamste Sleurverdrijver: marihuana, waarden en standpunten veranderend, nieuwer, 'hoger'." (blz. 92)

"Ik vroeg Hendrix homerisch:
'Do you only use your own songs?'
'Yes', zei hij, kort voor 'All along the Watchtower' zou uitkomen, met andermans, Dylans tekst. En hij besloot ons ultrakort treffen met de gevleugelde woorden
'Thanks anyway.'" (blz. 141)

Sleutels (1974 geschreven, 2012 gepubliceerd):
"'Van die klereherrie in de Doelen. Dat moeten de slokops ook voelen. De bedrading meneer, gaat woelen, als wormen.'
Volgt muziekje, met verstaanbare woorden:
'...leaders, watch the parkingmeters.'
In de Doelen zijn gastarbeiders bezig om de rotzooi van Alice Cooper en zijn publiek op te ruimen. Morgen is er weer een dag, met 's middags een reseptie, en 's avonds 'Neerlands Hoop in...'" (blz. 23)


Documents of Bob Dylan #1

Niet ver van het centrum van het dorp waar ik woon, aan de verkeerde kant van de gracht, staat een groot pand. De muren zitten vol graffiti, de ramen zijn vies of gebroken. Het pand staat al jaren leeg. Binnenkort gaat het tegen de vlakte.Voor het pand leeg kwam te staan zat er een Aldi in. Daarvoor zat er een winkel in met een wat wazig profiel. In die winkel werden naast tuinmeubelen, schoonmaakmiddelen, honden- en kattenvoer, kleding en gereedschap, cd's verkocht. Eén metalen rek met cd's stond er, niet ver van de kassa. De aangeboden cd's waren in het genre Hollandse hits, dubieuze country-sterren, easy listening en... Bob Dylan.
Het waren niet de reguliere albums van Bob Dylan, zoals Highway 61 Revisited of Oh Mercy, die te koop werden aangeboden in deze winkel, maar wazige, niet-geautoriseerde compilaties met titels als All I Really Want To Do en The Times They Are A-Changin'. Naast deze niet-interessante compilatiealbums met een wat vreemde bijsmaak, werd in deze winkel een serie van vier cd's verkocht: Documents Of Bob Dylan. Ik kocht ze alle vier en beluisterde ze als ware het de heilige graal.
Ik was, zo ontdekte ik al snel, niet de enige die verslingerd was geraakt aan Documents Of Bob Dylan. Met een leeftijdgenoot - hij bezat drie van de vier delen - besprak ik de schoonheid van de opnamen en voor niet één, maar twee stagedocenten moest ik exemplaren van Documents Of Bob Dylan aanschaffen. (Ik deed het. Helaas heeft het mijn stagebeoordeling niet geholpen...)
Dit speelde zich allemaal begin jaren negentig af.

In de jaren daarna raakten Documents Of Bob Dylan enigszins in de vergetelheid, er doken zoveel andere cd's op met niet eerdere gehoorde opnamen, opnamen die om aandacht vroegen. De vier delen van Documents Of Bob Dylan verdween uit de platenkast in de kamer - ruimtegebrek - en werden op zolder opgeborgen. En hoewel de vier delen van Documents nooit helemaal door mij werden vergeten, dacht ik ook niet meer echt aan deze cd's. Vanochtend kwam daar verandering in.

Vanochtend las ik het uitstekende artikel "Beyond An Angel's Art" van Tara Zuk in Isis issue 193. Dit artikel gaat over Dylan-de-zanger. Eén van de door Zuk in dit artikel genoemde songs als voorbeeld van Bob Dylans kwaliteiten als zanger in "Black Cross".
Zuk: "'Black Cross (Hezekiah Jones)' was written by Joseph Simon Newman who was the uncle of the actor Paul Newman. It was most famously performed by Lord Buckley (who had a substantial effect on Bob Dylan's creative development). It is a harrowing moral tale of a southern lynching of a self-educated black man, and we can hear spoken vocal effects of Bob Dylan as he tells the story. The rhythm and prosody, the drawled voices, the bellow of the preacher, the croak of sarcasm in the white lynch mob, the volume and tone and different accents catching the true nature of the caracters in the tale."
Terwijl ik dit las, moest ik denken aan Documents Of Bob Dylan en vooral aan de werkelijk schitterende versie van "Black Cross (Hezekiah Jones)" op het eerste deel van Documents.
Luister bijvoorbeeld naar hoe Bob Dylan de vraag van de priester - "Hezekiah, you believe in the Lord?" - zing-zegt en je snapt wat Zuk bedoelt met "spoken vocal effects of Bob Dylan as he tells the story".
En dan het antwoord van Hezekiah Jones - "Well..." - de manier waarop Dylan dit brengt, hoe Dylan in de huid van Hezekiah Jones kruipt. Alsof hij (Hezekiah Jones) weet dat het het enige correcte antwoord is, maar dat dit antwoord hem tegelijkertijd in de grootst mogelijke problemen zal brengen.
Er zit meer schoonheid in hoe Bob Dylan "Black Cross" zingt, luister zelf maar, hier.

Tara Zuk bracht me met haar artikel terug bij Documents Of Bob Dylan, bij de eerste van vier cd's met deze titel. De speelduur van Documents Of Bob Dylan #1 is niet lang. Zeven nummers staan er op deze cd. Ik heb ze lang niet gehoord, maar vanochtend luister ik, keer op keer. Zoveel tijd kost dat niet, het zijn maar zeven songs, schitterende opnamen.
Zoals een bewogen "A Hard Rain's A-Gonna Fall" waar de cd mee begint en net als begin jaren negentig verrast het me ook vanochtend weer dat het publiek meezingt. Let wel, deze opname werd gemaakt voordat "A Hard Rain's A-Gonna Fall" in de studio opnam voor The Freewheelin' Bob Dylan. Hoe kan het publiek de tekst kennen?
Naast "Hard Rain" en "Black Cross" zijn voor mij de positieve uitschieters op deze cd "Rocks and Gravel" en "Barbara Allen". Verder bevat dit eerste deel van Documents nog opnamen van "No More Auction Block", "Don't Think Twice, It's All Right" en "Moonshiner".

De opname van "No More Auction Block" werd in 1991 uitgebracht op The Bootleg Series vol. 1 - 3.
De opnamen van alle andere songs op het eerste deel van Documents zijn te vinden op de in 2005 via Starbucks en Standaard Boekhandel verkochte cd Live At The Gaslight 1962, met uitzondering van "Black Cross (Hezekiah Jones)".
De opname van "Black Cross" werd eind 2012 uitgebracht op The 50th Anniversary Collection.


Dylan kort #1247

Roland Janes: Sinds gisteren staat op Dylans website een door Bob Dylan geschreven eerbetoon aan gitarist en producer Roland Janes (1933 - 2013). Ik vind het een mooi initiatief, zo'n door Dylan geschreven eerbetoon aan een van de vergeten helden van de moderne muziek. Wat ik me wel afvraag is waarom uitgerekend nu dit op Dylans website gepubliceerd wordt, wat is de aanleiding? Ik kan het niet bedenken. Misschien moet ik niks achter het moment van publicatie zoeken en het nemen zoals het is. Het door Bob Dylan geschreven eerbetoon aan Roland Janes staat hier. Een foto van Bob Dylan en Roland Janes in de studio staat hier.
Shot Of Love komt op 3 november opnieuw op vinyl uit. [met dank aan Hans voor de tip]. De grote vraag is of deze persing "The Groom's Still Waiting At The Altar" zal bevatten of niet. Zie ook "Dylan kort #1243" voor meer binnenkort op vinyl te verschijnen albums van Bob Dylan.
Time Out Of Mind: Op het forum van expecting rain wordt druk geschreven over een begin oktober te verschijnen 20th Anniversary Edition van Time Out Of Mind op vinyl. Volgens de ene webwinkel gaat het om een 3 elpee-versie (!), volgens een andere webwinkel is het 'gewoon' een 2 elpee-versie.
"In Memoriam Miel Swillens": "hij [Miel Swillens] was het die begonnen was met een ware exegese [in TLiedboek] van die moeilijke liederen van Bob Dylan, ‘Desolation Row’ voorop." Voor het hele verhaal, zie hier.
Recensie: Joan Osborne - Songs Of Bob Dylan, zie hier.
Meer Joan Osborne: In oktober 1998 namen Joan Osborne en Bob Dylan samen "Chimes Of Freedom" op voor de soundtrack van de film The '60s.Die versie van "Chimes Of Freedom" kan hier beluisterd worden.
Mark Oliver Everett van Eels (in 2013): "If you were to make a comparable contribution to music you ‘d have to be Bob Dylan or something, I don’t think I’m Bob Dylan. We’d all love to be Bob Dylan. Even Bob Dylan would like to be Bob Dylan.", voor het hele interview, zie hier.
MTV Unplugged komt terug op de buis, zie hier.
25 jaar Lowlands: "Ze [Bunk Bessels] noemde het 'A Campingflight To Lowlands Paradise', vernoemd naar het nummer 'Sad Eyed Lady of the Lowlands' van Bob Dylan." Nooit geweten. Het hele verhaal staat hier.
The 1966 Live Recordings: Soms vergeet ik dat de eind vorig jaar verschenen box The 1966 Live Recordings ook nog in de kast staat. Dat is vreemd, tournee 1966 behoort - naar mijn smaak - tot het beste / mooiste wat Bob Dylan ooit gedaan heeft. Ik luister te weinig naar de opnamen in The 1966 Live Recordings.
Gisteravond heb ik de deksel weer eens van die box gehaald en vrij willekeurig een cd gekozen. Het werd het concert in Dublin, het deel voor de pauze.
Het duurde maar even voor ik weer overtuigd was: dit is hemeltergend mooi. Pijnlijk mooi. Dit moet ik koesteren en draaien, meer dan ik nu doen.
Enfin, om een lang verhaal kort te houden: ik was weer terug bij tournee 1966.
Na het beluisteren van die cd zat ik om een geheel andere reden te bladeren door oude afleveringen van fanzine Look Back. In aflevering 10 (summer 1986) van dat blad kwam ik een aantal foto's uit 1966 tegen waarvan ik me niet kon herinneren ze eerder te hebben gezien (en ik moet ze eerder hebben gezien, ik heb de bewuste aflevering van Look Back immers ooit al gelezen.) een van de foto's, een foto van Bob Dylan en Richard Manuel op het vliegveld van Kopenhagen, wil ik niemand onthouden:




Bob Dylans tip

Bob Dylan: "I got a friend who wrote a book called One Hundred Dollar Misunderstanding. I don’t know if it’s been around Chicago, but it’s about this straight A college kid, y’know, fraternity guy and, er, a Negro prostitute and it’s got two dialogues in the same book. One dialogue in one chapter and the other chapter follows with, er... this is exactly what he’s thinking and what he does and the next chapter is her view of him, and then the whole book..."
Studs Terkel: "Yeah, I heard of this book..."
Bob Dylan: "This guy, Bob Gover wrote it and, er... that would explain a lot too... that’s one of the hip, more hip things nowadays, I guess, besides, I mean, it actually comes out and states something that’s actually true, you know, that everybody thinks about where, where, I don’t know if the feller that wrote in this letter was thinking about the crusades in, er... this guy who wrote it, you can’t label him, y’know, he’s unlabelable. He’s a, that’s the word, you understand what I mean."

Bovenstaande komt uit Studs Terkels interview met Bob Dylan van april 1963. Ik heb One Hundred Dollar Misunderstanding gelezen, al weer een tijdje geleden. Het is een schitterend boek. Een aanrader.

Bob Dylan in Zwolle: Face Value, David Rawlings, Jonathan Lethem en meer (chaos...)

Ik ben vandaag naar Zwolle ben gereden om de twaalf werken van Face Value voor een tweede keer te bekijken en hoewel daar genoeg over te schrijven is voor een bericht op deze blog, zal dit bericht veel meer bevatten dan de ooh's en aah's over een tweede bezoek aan Face Value. Ik moet nog iets kwijt over een boek van Jonathan Lethem en nog wat andere boeken, nu ik er over nadenk. Terwijl ik dit schrijf draait een cd van de Jerry Garcia Band, een cover van Dylans "Señor". Garcia is vooral bekend als een groot gitarist, vooral van The Grateful Dead, maar nooit hoor je iemand over Garcia's zangkwaliteiten. Ik luister naar Garcia-de- zanger.
Ik dwaal af, laat ik beginnen met Face Value.
Drie maanden geleden was ik al in de Fundatie om de twaalf portretten van Face Value te bewonderen (zie hier) en eigenlijk was het de bedoeling dat ik gisteren naar Zwolle zou rijden. Had ik dat gedaan, dan was ik mogelijk Frits tegen het lijf gelopen (zie hier), maar ik was er gisteren niet, ik was er vandaag.
Na vanmiddag de twaalf door Bob Dylan gemaakte portretten eerst vluchtig bekeken te hebben, de eerste kijkhonger gestild te hebben, ging ik nogmaals alle werken langs om wat langer te kijken. Er vielen me dingen op die me drie maanden geleden niet opgevallen zijn en als ze me in mei opgevallen waren, dan wist ik dat vanmiddag niet meer.
De twaalf werken van Face Value zijn niet door Bob Dylan gesigneerd. Naast ieder werk een bordje hangt met Bob Dylans naam er op, de werken zijn dus echt van Dylan. Op die bordjes staan ook de titels bij de werken. Iedere titel bevat het woord "face" en een (fictieve) naam. Die namen roepen associaties op. Bij Ray Bridges denk ik aan Jeff Bridges, bij Ivan Steinbeck aan John Steinbeck en bij Red Flanagan aan Bill Flanagan. Toeval? Lijkt me sterk.
Face Value bevat werken met twaalf krachtige koppen, twaalf karakters, zo je wilt.
En ook denk ik dat Bob Dylan mij als kijker in de maling neemt. Het enige portret van een lelijke dame draagt de titel "Face to Face; Ursula Belle". Inderdaad Belle...
Toen me dat eenmaal was opgevallen zag ik meer. Wat te denken van de alliteratie in de titel "Losing Face; Leon Leonhard", drie keer een "L", twee keer "Leon"...
En met die gedachte: "Face Facts; Ivan Steinbeck". Twee keer "F", en "Facts" en "Steinbeck"...
Het zijn maar een paar voorbeelden. Ik zag meer en of al dat zien al dan niet terecht is, of Bob Dylan al die fratsen met opzet in de werken van Face Value heeft gestopt, weet ik niet. Ik weet alleen wat ik zie.
En misschien ga ik nog een derde keer. Nu de tentoonstelling verlengd is tot 24 september moet dat lukken. (Kijk ook op de website van de Fundatie, zie hier.)

Tussendoor #1: op 24 augustus is de film Mavis! op NPO 2 te zien. Mocht je Mavis! nog niet gezien hebben, grijp dan je kans. Goede film met een beetje Bob Dylan, zie hier.

In de museumwinkel van de Fundatie moest ik na het bekijken van de twaalf werken van Face Value nog even struinen. De catalogus van Face Value hoefde ik niet meer te kopen. Dat had ik in mei al gedaan. Hetzelfde geldt voor de poster van de tentoonstelling.
Wat ik wel kocht is het boek Andy Warhols Roadtrip van Deborah Davis. Dat boek stond al een tijdje op mijn verlanglijstje. De Nederlandse vertaling van Andy Warhols Roadtrip is nu tijdelijk tegen een gereduceerde prijs te krijgen. Niet alleen komt volgen het namenregister Gerard Malanga (uiteraard) veelvuldig in dit boek voorbij, ook Bob Dylan is te vinden in Andy Warhols Roadtrip (zie ook hier).

Tussendoor #2: Begin augustus las ik een artikel over David Rawlings op de website van NRC. Dat artikel publiceerde NRC n.a.v. de toen aanstaande release van David Rawlings eerste album onder eigen naam: Poor David's Almanack. David Rawlings ken ik van de albums van Gillian Welch en de twee albums van Dave Rawlings Machine. Schitterende albums, maar dit terzijde.
Het genoemde artikel: "Volkswijsheden zijn een vruchtbare bron van inspiratie, zegt Rawlings. 'In zijn almanak verzamelde Franklin spreuken die hij al of niet zelf bedacht had. "Lost time is not found again" is er zo een. Die eigende Bob Dylan zich toe voor zijn song "Odds and Ends". Ik beschouw mezelf steeds vaker als een folkzanger in Dylans traditie. Het is de heilige plicht van elke songschrijver om takken toe te voegen aan de grote boom die er al is.'"
Vanmiddag heb ik Poor David's Almanack gekocht. Mag ik bij deze iedereen aanraden om naar dit album te luisteren? Oké, geen Bob Dylan op Poor David's Almanack, zoals in het artikel van NRC.
David Rawlings zorgde samen met Gillian Welch voor misschien wel de mooiste Dylan-cover ooit, een versie van "Billy", kijk en luister hier.
Met Dave Rawlings Machine speelde hij Dylans "Queen Jane Approximately", zie hier, en tijdens het Newport Folk Festival van 2015 speelde hij - vijftig jaar na Dylans optreden op het festival in 1965 - samen met Gillian Welch zowel "Mr. Tambourine Man" als "It's All over Now, Baby Blue", zie hier en hier.
Er is meer, ook Newport, zie hier en hier.
En er is vast nog meer, maar voor nu is het genoeg.

Terug naar Zwolle.
Na het de Fundatie volgde boekhandel Waanders in de Broeren. Een bezoek aan Zwolle is niet compleet zonder bij Waanders naar binnen te lopen. Enfin, voor de verandering niks bij Waanders gekocht, maar wel wat gespot: een nieuw boek met Bob Dylan op de cover. Het gaat om het boek Poppioniers van Tom Steenbergen (zie afbeelding) en eigenlijk heb ik nu al weer spijt dat ik alleen maar een foto van dat boek heb gemaakt, dat ik niet even in dat boek gekeken heb.
Na bezoeken aan een platenzaak - geen Dylan gekocht, wel David Rawling dus, en wat andere cd's - en de HEMA - nieuwe broodtrommels voor het nieuwe schooljaar van de kinderen - was het tijd om huiswaarts te keren.
Thuis wachtte nog wat.
Het knaagde en ik moest het uitzoeken.

Gisteren ging ik dus niet naar de Fundatie, maar ik ging wel voor een kort bezoek naar de lokale boekwinkel - de beste boekwinkel in de wijde omtrek. Veruit.
Enfin, in die boekwinkel viel mijn oog op een boek van Jonathan Lethem. Lethem is in de Dylan-wereld natuurlijk vooral bekend als de man die in 2006 Bob Dylan mocht interviewen voor Rolling Stone. Dat interview is opgenomen in het boek The Ecstasy of Influence van Jonathan Lethem, een boek dat ik onlangs bij een kringloopwinkel vond, maar over dat boek wil ik het nu helemaal niet hebben.
Ik wil het hebben over de roman Dissident Gardens. Dat boek had ik gisteren in mijn handen. Op de achterkant van dat boek staat: "Jonathan Lethem, winner of the National Book Critics Circle Award for Fiction and a MacArthur Fellowship, whose writing has been called 'as ambitious as [Norman] Mailer, as funny as Philip Roth, and as stinging as Bob Dylan' (Los Angeles Times), returns wth an epic yet intimate family saga."
Ik kocht het boek niet.
Maar dat citaat uit Los Angeles Times bleef knagen en dus ging ik na thuiskomst uit Zwolle op zoek. Het duurde niet lang of ik vond het bewuste citaat, het komt uit een recensie uit 2013 van Dissident Gardens geschreven door J. Hoberman. Hobermans stuk eindigt zo: "To list his evident heroes, Lethem is as ambitious as Mailer, as funny as Philip Roth and as stinging as Bob Dylan — not least when he describes the effect of 'Like a Rolling Stone' on Miriam's poor Tommy: 'For two weeks now the new Dylan had poured from every radio in Greenwich Village, from parlor windows thrust wide as if to draw the last shreds of oxygen from the suffocated sidewalks, the track's sound mercurial and seasick, its scorning inquiry forcing each lonely person to give account, if only to themselves: how does it feel?'" (zie hier)
Het zal waarschijnlijk niemand verbazen dat ik vanmiddag terug ben gegaan naar de lokale boekwinkel - ik liep net voor sluitingstijd binnen - om Dissident Gardens alsnog te kopen.
En dus kan ik nu concluderen dat ik vandaag meer geld heb uitgegeven dan de bedoeling was, maar dat ik nergens spijt van heb.

Morgen maar een dagje thuis blijven.
Veel lezen.

Dylan kort #1246

"Bob Dylan beschuldigd van plagiaat", de Nobel-speech, zie hier.
16 september: een Dylan-tribute waarbij de nadruk ligt op de Basement Tapes in Luxor Zutphen. Zie hier (agenda, tabblad: verwacht) en hier.
Pé Hawinkels: In september is er een expositie rond Hawinkels in de Openbare Bibliotheek Gelderland Zuid in Nijmegen. "De expositie bestaat uit 12 panelen met jazzgedichten van Hawinkels zelf, (...) tekeningen van jazzmusicus John Coltrane en Bob Dylan, en diverse biografieën." Hawinkels schreef het gedicht "Litanie van Bob Dylan". Zie hier.

Droomland Amerika

Ik viel er bij toeval in: de aflevering van Droomland Amerika over het diepe zuiden van de Verenigde Staten. Een indrukwekkende uitzending, zeker wanneer het gaat over de moord op Emmett Till in 1955 en de nog steeds voelbare impact van deze moord in het heden.
Het fragment over Emmett Till (vanaf 35:20) begint met Bob Dylans "The Death Of Emmett Till". De bewuste uitzending van Droomland Amerika kan hier bekeken worden.

Bob Dylan en Gerard Malanga

Terwijl ik informatie zocht over de relatie tussen Bob Dylan en Allen Ginsberg voor mijn boek over Bob Dylan en de schrijvers van de Beat Generation stuitte ik per toeval op een lijst met artikelen die ooit in het bezit van Allen Ginsberg waren. Een van de artikelen op die lijst is Bob Dylan as poet van Gerard Malanga. Dat artikel is gedateerd: 27 februari 1966.
Vaag kwam het me bekend voor, een artikel over Bob Dylan geschreven door Gerard Malanga, maar waar had ik dat gelezen? En had ik het artikel ooit gelezen of alleen over het artikel gelezen?
En hoe kwam Allen Ginsberg aan dit artikel? Had hij het ongepubliceerde(?) artikel van Gerard Malanga gekregen of was het wel gepubliceerd en door Ginsberg bijvoorbeeld uit een tijdschrift gescheurd?

Dichter, fotograaf en filmmaker Gerard Malanga is vooral bekend als medewerker van popart kunstenaar Andy Warhol. Hij was tussen 1963 en 1970 veelvuldig in Warhols Factory te vinden. Hij was er ook toen Bob Dylan The Factory binnenliep om zijn screen test te ondergaan om vervolgens met een kunstwerk van Warhol (een Elvis) The Factory weer uit te lopen. Dat was eind 1965 of begin 1966.
Het eerder genoemde artikel over Bob Dylan moet Malanga dus vlak na of rond de tijd van Dylans bezoek aan The Factory hebben geschreven, maar hoe ik ook zoek, nergens kan ik het artikel Bob Dylan as poet van Gerard Malanga vinden.

In het tourboek uit 1978 staat een artikel met de titel Dylan: Poet van Gerard Malanga. Het artikel is niet gedateerd. In het artikel noemt Malanga onder andere de songtitels "Visions Of Johanna" en "Your Brand New Leopard Skin Pill Box Hat". Op 27 februari 1966 kon Malanga het album Blonde On Blonde - waar deze twee songs op te vinden zijn - nog niet gehoord hebben, maar wel is het mogelijk dat Malanga bij bijvoorbeeld Bob Dylans concert van 26 februari 1966 in Hempstead, New York was om een dag later zijn artikel Bob Dylan as a poet te schrijven. Tijdens het concert in Hempstead speelde Bob Dylan zowel "Visions Of Johanna" als "Leopard-Skin Pill-Box Hat".
Zou Dylan: Poet in het tourboek uit 1978 dan het artikel zijn dat Malanga in februari 1966 schreef en dat onder de titel Bob Dylan as poet in de Ginsberg-archieven opgenomen is?
Even denk is dat het zo is, maar als ik verder lees ontdek ik dat het niet kan kloppen. Malanga schrijft dat Bob Dylan "I'll Keep It With Mine" voor de zangeres Nico schreef om vervolgens de songtekst van dit nummer te citeren. Onder aan die songtekst staat tussen haakjes: "Quoted from bob dylan approximately complete works - pirate ed. Amsterdam".
(apporximately) Complete works werd door uitgever Thomas Rap in oktober 1969 uitgebracht. Het is dus onmogelijk dat Gerard Malanga in februari 1966 uit dit boek kon citeren.
En dus ben ik weer terug bij af: wat is precies Bob Dylan as poet dat Gerard Malanga in 1966 schreef en waar kan ik dit artikel lezen?

Hulp en tips zijn welkom.

Bob Dylan, H.H. ter Balkt en dat ene concert uit 2002

I

Iedere keer als ik bij een antiquariaat of op een boekenmarkt een dichtbundel van H.H. ter Balkt zie denk ik aan die paar zinnen uit het door Piet Gerbrandy geschreven stuk over de verzamelde gedichten van Ter Balkt in NRC Handelsblad van 25 april 2014:

Deze dichter heeft de complete literaire traditie in zich opgezogen, van de bijbelse profeten tot Majakovski, van Oud-Engelse raadsels tot de elegieën van Rilke, van de Occitaanse troubadours tot de blues van Bob Dylan.

Nooit las ik een gedicht van H.H. ter Balkt voor ik deze regels van Gerbrandy in de krant tegenkwam. En ook na het lezen van deze regels duurde het lang voor ik ook maar iets van Ter Balkt las.
En toch bleven die regels van Gerbrandy over de poëzie van Ter Balkt in mijn achterhoofd knagen.

II

Het was afgelopen mei vijftien jaar geleden dat ik mijn hand op de zwangere buik van 'mevrouw Tom' legde en voor het eerst onze zoon voelde schoppen. Ik stond niet ver van het mengpanel, halverwege Ahoy. Op het podium speelde Bob Dylan "Solid Rock" en mijn zoon schopte. Daar moest ik vanmiddag aan denken.
Vijftien jaar zijn inmiddels verstreken. Er is veel uit mijn geheugen weg gegleden. Om het geheugen opnieuw te vullen met herinneringen aan dat concert van 2 mei 2002 las ik wat ik eerder over dat concert schreef op deze blog. 
In 2008 schreef ik hier onder andere: "Een goed concert waar ik, zes jaar later, nog steeds beelden van op mijn netvlies heb staan." 
En in 2010 schreef ik: "De NET is vooral herinnering, herinnering aan de concerten waarbij ik aanwezig ben geweest. Zoals het concert op 2 mei 2002, vandaag op de dag af acht jaar geleden. Er is geen concert waar ik betere herinneringen aan heb. Het begon al met een magistrale 'Wait For The Light To Shine' om een beetje in de sfeer te komen en nog voordat ik daarvan was bekomen, volgde het live-debuut van een akoestisch gespeelde 'I Threw It All Away', na de eerste tonen leek de Ahoy' uit haar voegen te barsten. Langzaam drong het tot steeds meer toeschouwers door waar ze getuigen van waren en het leek wel of een ieder bij wie de realisatie was doorgekomen, dat bezegelde met een oerkreet."
In 2008 en in 2010, zes en acht jaar na het concert, wist ik me nog veel te herinneren. Nu is dat anders. Met het lezen van de stukken die ik eerder schreef komen er beelden en geluiden terug, al blijft het bij flarden.


III

Begin 2017, ik koop mijn eerste dichtbundel van H.H. ter Balkt. Het is een goede bundel, al is de poëzie van Ter Balkt niet altijd makkelijk te volgen. Bob Dylan is in geen velden of wegen te bekennen.

IV

Aanvankelijk denk ik oude herinneringen uit de vergetelheid te moeten opvissen. Het beluisteren van een opname van het concert van 2 mei 2002 moet de truc doen. 
Uiteindelijk besluit ik nieuwe herinneringen aan te maken. Dat doe ik door het beluisteren van een opname van een concert waar ik niet bij was. Dat komt mede door wat ik in 2010 schreef. Ik schreef: "Een concert is niet meer dan een moment waarop het aanwezige publiek voor de duur van het concert uit de dagelijkse realiteit wordt getild."
Als ik nu naar 2 mei 2002 ga luisteren zoek ik herinneringen. Dat heeft niks te maken met het uit de dagelijkse realiteit getild willen worden.
Goed, niet de opname van 2 mei 2002 dus, maar een ander concert. 
Keuze genoeg.
Het wordt het concert van 21 mei 2000, Horsens Ny Teater, Horsens, Denemarken.

V

Augustus 2017. Uit het stapeltje van de vier aangeboden dichtbundels van H.H. ter Balkt kies ik er willekeurig een. Aardes deuren heet die bundel. Het wordt de tweede bundel van de dichter die ik ga lezen. 

VI

Bij het horen van de eerste paar nummers van het concert in Horsens Ny Teater verlang ik terug naar de concerten van 2000. De refreinen van opener "Hallelujah, I'm Ready To Go" worden door Bob Dylan, Larry Campbell en Charlie Sexton bijna a capella gezongen.
"My Back Pages" heeft een viool (of iets wat er op lijkt) en Dylans frasering in "The Lonesome Death Of Hattie Carroll" is scherp als een scheermes.
Terwijl ik dit schrijf beginnen Dylan en band net aan de elektrische set met "Gotta Serve Somebody". Ik weet nu al dat ik voorlopig nog niet klaar ben met Horsens Ny Teater, mei 2000. Dit ga ik in de komende tijd vaker beluisteren, veel vaker.

VII

In een door en door koud vliegtuig 3

Wij vliegen onder het gat in de ozonlaag boven Wenen.
Op de paleizen druppelen graffiti. Mummies zitten aan
een lange tafel en eten goud- en zilverstof. Hun
amuletten leggen zijn af; hun windselen wikkelen zij lang-
zaam los en winden die om een roerloze gestalte die zij
hazeoren hebben opgezet. Je kunt alles heel goed zien
door de glazen vloer en door een gat in het dak. De
mummies drinken egyptische wijn. Zijn zijn herstellende;
ze kleumen; ze hebben drie rijen tanden. Boven het
vliegveld, grauw als een dorpsstationnetje, vliegen
heksen. Snauwende werksters keren de stoelen in de
wachtruimte om en om en stoffen de pandabeer af van
het Wereldnatuurfonds. Achter het loket dommelt een 
asfaltman. Uit de asfaltzwarte taxi stijgt de tombstone 
blues van bob dylan op. Koude ether stroomt uit het gat
in de ozonlaag. Het verkeer bevriest. De stad versteent.

H.H. ter Balkt

VIII

Voorlopig wordt het niet meer stil in mijn oren. Kippenvel tijdens "Tryin' To Get To Heaven". Horsens Ny Teater, 2000 is het beste concert dat ik deze dag voor beluistering had kunnen kiezen.


Mijn stuk uit 2010 over het concert van 2 mei 2002 staat hier.
Mijn stuk uit 2008 over het concert van 2 mei 2002 staat hier.

Dylan kort #1245

Sheila Atim zingt "Tight Connection To My Heart", uit Girl From The North Country, zie hier.
Joan Osborne brengt Songs Of Bob Dylan uit, zie hier.
Crimesong van de dag (het bestaat echt...) van 10 augustus: "Joey" van Bob Dylan, zie hier.
De Laatste vuurtorenwachter: "Guthrie, Whitman, Dylan, Bragg, Wilco, Claus en… ik", zie hier. [met dank aan Flor]

Is Your Love In Vain? (1978) - door Jochen

Is Your Love In Vain? (1978)

“Wat je een vrouw ook geeft, ze zal het grootser maken. Geef haar zaad, en ze geeft je een baby. Geef haar een huis, ze maakt er een thuis van. Geef haar de boodschappen en ze geeft je een maaltijd. Schenk haar een glimlach en ze geeft je haar hart. Ze vermenigvuldigt en vergroot wat haar wordt gegeven.”

Erick S. Gray is een bijzonder succesvol en vruchtbaar auteur uit Queens, New York, die sinds 2003 met bewonderenswaardige regelmaat een boek per jaar schrijft. Zijn werken worden – niet helemaal terecht – in het hokje hip hop literatuur gezet. De hoofdpersonen komen doorgaans uit de zwarte getto’s, spreken straattaal, klooien met drugs en seks, en jagen op geld en macht, wat ze meestal gelijk stellen met “respect”. De meeste vrouwen hebben een vergelijkbare rol als de dames in de videoclips van rap-artiesten: ze worden veelal met bitches of met sista aangeduid en de omvang van bips en borsten is vele malen belangrijker dan hetgeen de dame eventueel heeft te melden. Je zou Gray, kortom, niet gauw van vrouwvriendelijkheid of politieke correctheid verdenken. Maar: hij heeft zijn p.r. op orde. Bovenstaand citaat is al jaren een hit op Facebookpagina’s, blogs, in “inspirational quotes”-verzamelingen en zelfs bij zelfverklaarde feministen. In de helft van de gevallen wordt het overigens foutief toegeschreven aan de eerbiedwaardige Nobelprijswinnaar William Golding, voorafgegaan door twintig woorden die inderdaad van Golding zijn (“I think women are foolish to pretend they are equal to men. They are far superior and always have been”).

Enigszins frappant is de populariteit wel. Ze maken baby’s, kunnen goed poetsen en zo lekker koken… sec beschouwd zegt Erick S. Gray dat vrouwen zulke geweldige huismoedertjes zijn. Hetzelfde dus als Dylan zoekt in “Is Your Love In Vain?”- een keukensloofje, handig met naald en draad en houdt de voortuin goed op orde (“Can you cook and sew, make flowers grow”). Maar Dylan krijgt ten tijde van verschijnen (1978) niet zo’n applaus als Erick S. Gray. Integendeel zelfs. Recensenten en journalisten beschuldigen hem van misogynie, van een Archie Bunkermentaliteit en van seksisme. Greil Marcus construeert een wat moeizame metafoor: “Hij praat tegen die vrouw als een sultan die een veelbelovende dienstmeid op een geslachtsziekte onderzoekt.”
Ook in interviews wordt hij ter verantwoording geroepen, zoals, met een laf omweggetje, door Jonathan Cott in Rolling Stone (november 1978):

JC: Moeten we Is Your Love In Vain letterlijk nemen? Je bent ervan beschuldigd seksistisch te zijn in dat lied, vooral door die regel “Can you cook and sew make flowers grow?
BD: Die kritiek komt van mensen die vinden dat vrouwen karate-instructeur of vliegtuigpiloot moeten zijn. Ik wil daar niet op afgeven – iedere vrouw moet kunnen worden wat ze worden wil – maar als een man een vrouw zoekt, zoekt hij niet een vliegtuigpilote. Hij wil een vrouw die hem helpt en ondersteunt, die haar deel doet terwijl hij zijn deel doet.
JC: Is dat het type vrouw dat jij zoekt?
BD: Waarom denk je dat ik een vrouw zoek?

Met die wedervraag zegt de vermoeide dichter feitelijk wat hij al tientallen keren heeft uitgelegd: mijn songs zijn niet per se autobiografisch. Je est un autre, “ik” is iemand anders, zegt hij, met Rimbaud. We vragen immers ook niet met welke koningen Dylan heeft gedineerd, of waar en hoe hij vleugels kreeg aangeboden (“I have dined with kings, I’ve been offered wings”). Er druppelen heus wel particuliere opvattingen of werkelijk doorleefde impressies zo’n lied in, zoals Paul McCartney ook toegeeft: “Als ik schrijf, schrijf ik alleen maar een song, maar ik denk wel dat er thema’s omhoog borrelen. Daar doe je niets tegen. Wat je belangrijk vindt, komt er op de een of andere manier toch wel in” (Conversations met Paul du Noyer, 2015). En dat wordt weer bevestigd in het interview dat Dylan in januari 1978 heeft met Barbara Kerr, voor de Boston Herald, waarin hij minder omfloerst dan gebruikelijk over zijn gestrande huwelijk en vrouwen in het algemeen uitweidt:

Deventer boekenmarkt

Gisteren was ik op de Deventer boekenmarkt. Ik ben daar naar toe gegaan met een zoeklijstje in mijn achterhoofd. Dat zoeklijstje zag er gisterochtend ongeveer zo uit:

1. Richard Brautigan: zowel proza als poëzie
2. C.B. Vaandrager - De Hef
3. Bob Dylan (boeken, tijdschriften etc.)
4. Lawrence Ferlinghetti, Allen Ginsberg en andere Beats

En eigenlijk zoals ieder jaar bepaalde niet het zoeklijstje, maar het toeval wat er uiteindelijk van de Deventer boekenmarkt in de tas mee naar huis ging. Zo vond ik op de markt helemaal niks van Lawrence Ferlinghetti en kwam ik slechts één boek van Richard Brautigan tegen, een Nederlandse vertaling van In Watermelon Sugar. Ik vind dat je Brautigan niet in vertaling moet lezen, maar in het Engels zodat je de taal van Brautigan tijdens het lezen kunt proeven. Ik ging dus zonder Brautigan of Ferlinghetti weer naar huis, zo dacht ik.
Echter, Allen Ginsberg redde mij. Bij thuiskomst zag ik dat het op de markt gekochte fotoboek The Late Great Allen Ginsberg een voorwoord van Lawrence Ferlinghetti heeft en dat in de tevens gekochte Evergreen met Allen Ginsberg op de cover het verhaal "The Menu" van Richard Brautigan staat.

Soms komt het ook wel goed met een zoeklijstje. Zo vond ik gisteren - tot mijn stomme verbazing - De Hef van C.B. Vaandrager. De Hef zocht ik al tijden voor een redelijke prijs, tot gisteren zonder succes.
Wat heeft dit allemaal met Bob Dylan te maken?
Afgezien van het feit dat ik gefascineerd ben door het werk van C.B. Vaandrager, ben ik Bob Dylan in zowel Vaandragers De Reus van Rotterdam als Sleutels tegengekomen. Wie weet vind ik Bob Dylan ook in De Hef.
De connectie tussen Bob Dylan en de Beats (Ferlinghetti, Ginsberg en Brautigan) is - denk ik - overduidelijk.

Goed, terug naar de zoeklijst.
Dan stond - zoals altijd - Bob Dylan nog op mijn zoeklijst. Ik ben genoeg boeken over Bob Dylan op de markt tegengekomen, maar niet een boek dat ik nog niet heb. Tijdschriften met (grote) artikelen over Bob Dylan heb ik niet gezien. Wel kwam ik Bob Dylan tegen in een ingezonden brief in (wederom) de Evergreen met Allen Ginsberg op de cover. Aangezien ik de eerdere aflevering van Evergreen waar deze brief naar verwijst niet ken, heeft deze ingezonden brief een bijna surrealistische kwaliteit:

To the editors:

Nat Henthoff is right. He just doesn't go far enough. Ralph Gleason is profound. Bob Dylan is profound. Ralph Gleason said recently that Bob Dylan is the greatest defender of human freedom since Thomas Paine.
As my old Welsh grandmother used to say, oy va!

Martin Williams 
New York, New York


Al met al zat er aan het eind van de boekenmarkt toch wel wat Dylan in de tas. Zo kocht ik het boek All The Rage van Ian 'Mac' McLagan. McLagan was de toetsenist in Bob Dylans band tijdens de Europese tournee van 1984 en uiteraard schrijft McLagan over deze tournee in All The Rage. Daarnaast kocht ik voor een habbekrats het boek List of the Lost van Morrissey omdat ik bij het doorbladeren van het boek Dylans naam tegenkwam. Ik verwacht niet dat Morrissey heel positief over Dylan zal schrijven, waarom weet ik ook niet, maar daar kom ik nog wel achter als ik List of the Lost lees.

De mooiste papieren Dylan-vondst is een dichtbundel. Het gaat om de bundel Lees mij tussen de regels van Anneke Korporaal. Een paar jaar geleden tipte Anneke mij al over die bundel, maar aangezien die bundel 25 jaar geleden in een oplage van 200 stuks verscheen, had ik de hoop om Lees mij tussen de regels te vinden een tijdje geleden al opgegeven.
Dat ik een vreugdedansje maakte na het ruilen van €3,- voor Lees mij tussen de regels werd door de verkopers achter de kraam niet begrepen en druk besproken.
Lees mij tussen de regels bevat gedichten met titels als "meet me in the morning", "I shall be free #10", "too much of nothing" en "when the ship comes in". Het laatste, titelloze gedicht in deze bundel is opgedragen aan Bob Dylan en gaat zo:

time is a jet-plane
it moves too fast

als hij heel kalm begint 
wil ik hem wel geloven
ik geef me graag gewonnen
aan zijn fluwelen stem
van tederheid
en ingehouden haat

gisteren nog heb ik hem
hardop horen dromen
en morgen wordt zijn lied
in zijn metalen keel
ook nog niet gestaakt
het kan nog jaren duren

wat telt is nu, vandaag
in zijn bescheiden gestalte
staat hij eenzaam, verbeten
zijn repertoire op een kladje

de woorden dringen dieper in de huid
vandaag
en niet alleen bij mij

oh, but what a shame 
if all we've shared can't last


Op de Deventer boekenmarkt worden door menig handelaar naast boeken ook elpees en - in iets mindere mate - cd's verkocht. Nou is het zo dat het gros van die handelaren meer verstand van boeken dan van elpees heeft. Dat betekent dat veel handelaren geen flauw idee hebben van wat een redelijke prijs voor een elpee is. Daarnaast heeft, waarschijnlijk mede door de huidige vinyl-gekte, menig boekhandelaar de neiging om de prijzen voor de elpees wat te hoog in te schatten. €15,- voor een veelvuldig gedraaide Nederlandse persing van Desire in een beschreven hoes waarbij het inlegvel ontbreekt, is veel te veel. En toch heb ik het bij twee verschillende handelaren gisteren gezien.
Dat boekhandelaren wat minder verstand hebben van de prijzen van elpees kan ook in het voordeel van de koper zijn en bij de twee, drie handelaren op boekenmarkt die (te) kleine prijsjes op de elpees plakken is het goed kopen. Zo kocht ik voor een zacht prijsje een Italiaanse persing van Another Side Of Bob Dylan en - voor mij de klapper van de markt - een Canadese persing van Bob Dylan's Greatest Hits vol. II. Deze elpee moet geperst zijn in de tijd dat Columbia overstapte van 360-labels naar round the edges-labels. De eerste elpee van de gisteren gevonden persing van Bob Dylan's Greatest Hits vol. II heeft namelijk round the edges-labels terwijl de tweede elpee 360-labels heeft.
Nou wist ik al wel dat er Canadese persingen van Bob Dylan's Greatest Hits vol. II met 360-labels moeten zijn, maar ik had er nog nooit eentje in het echt gezien, laat staan een exemplaar met 'gemixte' labels...

Dylan kort #1244

Bob Dylan concert San Francisco, 11 december 1965, opname gemaakt door Allen Ginsberg, luister hier.
The Waterboys spelen "Like A Rolling Stone", zie hier.
Willie Nile – Positively Bob, een recensie, zie hier.
Zweedse voetballegende en Bob Dylan, zie hier.
"Aldus Bob Dylan", zie hier.
Podcast: Dylan & The Beatles (deel 1), luister hier. Deel 2, luister hier.
Ad Duijm - "Wachttoren", zie hier.
Muizenest: Bob Dylan, zie hier.

Philip Huff - 'Zij'

Soms loop ik door het landschap van mijn herinneringen en eindig ik bij de voordeur van mijn oude huis in de Pijp. Ik ga naar binnen en in de woonkamer zit ze weer achter de piano, in een strakke broek, een los shirt, de schemering van de leeslamp op haar schouder. Haar vingers zoeken de juiste toetsen, ze neuriet de noten, zoekt de akkoorden.
Ik ga op de bank liggen.
'Ja,' zegt ze. 'Sorry. Dit is hem.' En ze begint weer: 'When you're lost in the rain in Juarez, and it's Eastertime too, and your gravity fails, and negativity don't pull you through.'
de pianoklanken vullen de ruimte als zonlicht, haar stem hangt in de muziek als stof in de lucht, glinsterend, zacht, overal.
'Don't put on any airs, when you're down on Rue Morgue Avenue, they got some hungry women there, and they really make a mess outta you.'
Ik kan mezelf niet inhouden.
'Now, if you see Saint Annie, please tell her thanks a lot. I cannot move, my fingers are all in a knot.'
Daar gaan we weer.

Bovenstaande fragment komt uit het verhaal 'Zij' van Philip Huff. Het verhaal 'Zij' is het laatste verhaal in de bundel Goed om hier te zijn (De Bezige Bij; 2013)
Bob Dylan is ook te vinden in Dagen van gras van Philip Huff. Meer Philip Huff staat hier.

Zomaar een dinsdag: True Dylan

Zomaar een dinsdag.
Bij een kringloopwinkel koop ik de dichtbundel Met man en muizenis van Benne van der Velde omdat het eerste gedicht in die bundel over Bob Dylan gaat. Bij thuiskomst blijkt dat gedicht ook in de door Kees 't Hart en John Schoorl samengestelde bloemlezing Als een zwerfkei te staan (blz. 109), maar in die bloemlezing staat niet het door Onno Maat gemaakte beeld bij dit gedicht wat wel in Met man en muizenis staat.
Naast het gedicht ligt een snelweg, highway 61. Op die snelweg staat een cowboy, op zijn rug een gitaar.
Die cowboy doet mij denken aan de toneelschrijver Sam Shepard. Ik weet niet waarom.

Zomaar een dinsdag.
Op internet lees ik dat Sam Shepard afgelopen donderdag overleed.
Binnen de Dylan-wereld is Sam Shepard vooral bekend als de man met wie Bob Dylan "Brownsville Girl" schreef en de man die op verzoek van Bob Dylan mee ging op tournee om scènes voor wat uiteindelijk Renaldo And Clara zou worden te schrijven, daar niet aan toe kwam en het schitterende boek Rolling Thunder Logbook over die tournee schreef.
Minder bekend is dat Sam Shepard het stuk True Dylan schreef. True Dylan is een toneelstuk met één act. Het werd in juli 1987 in Esquire gepubliceerd. In 2004 werd True Dylan onder de titel A Short Life of Trouble in het door Benjamin Hedin samengestelde boek Studio A; The Bob Dylan Reader gepubliceerd.
True Dylan is een stuk voor twee personen: Sam en Bob. Sam wil Bob interviewen, Bob loopt gedurende het stuk meerdere malen (letterlijk) weg om geen antwoord te hoeven geven op een door Sam gestelde vraag.
Het ligt voor de hand om aan te nemen dat de Sam in True Dylan Sam Shepard is en Bob is in dit stuk dan Bob Dylan.
De grote vraag die sinds 1987 boven True Dylan hangt is of het stuk een weergave van een daadwerkelijk gesprek tussen Sam Shepard en Bob Dylan is, of dat alles in True Dylan door Sam Shepard bij elkaar verzonnen is.
De kracht van True Dylan - voor mij - is dat ik het antwoord op die vraag niet weet.
Vanavond lees ik True Dylan nogmaals. Omdat het zo'n goed stuk is.
Omdat Sam Shepard is overleden.
Omdat ik daar toch van schrok.