Like a rolling stone

Afgelopen mei vroeg Martijn Muijs mij op de radio of 'Like a rolling stone' Dylans grootste / beste nummer is. Ik flapte er gelijk 'nee' uit. Ik vind dat Dylan grotere / betere nummers heeft geschreven, maar dat neemt niet weg dat 'Like a rolling stone' misschien wel Dylans meest belangrijke / revolutionaire single is.
'Like a rolling stone' schopte de deur in Springsteens hoofd open, zoals hij zei tijdens Dylans opname in de Rock 'n roll hall of fame. Toen Frank Zappa 'Like a rolling stone' voor het eerst hoorde, besloot hij - wanneer de single zou doen wat het in potentie zou kunnen doen - te stoppen met muziek maken.
'Like a rolling stone' is een revolutionaire single. Er is de single-wereld voor & na 'Like a rolling stone'. Er is het doorbreken van de drie-minuten-grens voor singles, maar bovenal is er die klap op de drums waarna het nummer over de luisteraar heen spoelt.
'Like a rolling stone' is, samen met 'Blowin' in the wind' & 'The Times they are a-changin'', één van Dylans bekendste nummers.
Consequentie is dat er over bijna geen enkel nummer van Dylan zoveel geschreven is als over 'Like a rolling stone', zowel binnen de Dylan-literatuur als daar buiten. Wie een boek over de geschiedenis van de popmuziek kan vinden waarin niet geschreven wordt over 'Like a rolling stone', is een knappe jongen. Dat boek is er niet.

In het schrijven over 'Like a rolling stone' komen steeds weer dezelfde drie bronnen voor het componeren van 'Like a rolling stone' bovendrijven. Die drie bronnen zet Oliver Trager in Keys to the rain mooi op een rijtje: 'Bobcats point to a couple of other songs, in addition to the aforementioned "La Bamba" (the big 1959 Ritchie Valens hit), as possible roots of "Like a Rolling Stone": Muddy Waters's "Rolling Stone," and Leon Payne's "Lost Highway," which begins with "I'm a rolling stone." Dylan can be seen singing "Lost Highway" in the 1967 documentary Don't Look Back only a month before writing "Like a Rolling Stone." Listen to these three cuts back to back to back, and you may be able to hear where and how the seeds to a masterwork were sown.'
Iedereen die wel eens een boek over Dylan leest, weet dit. Dit staat al jaren vast.
Je kunt je dan ook afvragen waarom ik het hier nogmaals opschrijf, het is immers al zo vaak opgeschreven, iedereen weet het toch al?
Het antwoord is simpel: ik ga er een bommetje onder leggen.

Dat bommetje vond ik in Broadside. Broadside was een gestencild blaadje waarin 'verse' composities van 'folkies' werden gepubliceerd. Zo werden in Broadside voor het eerst de tekst en muziek van Dylan-composities als 'Blowin' in the wind', 'Paths of victory' en 'Oxford town' gepubliceerd. In de eerste 25 afleveringen van Broadside werden composities van 'folk-grootheden' als Phil Ochs, Pete Seeger, Woody Guthrie, Peter La Farge en Gil Turner gepubliceerd.
Die laatste was één van de mannen achter Broadside & Turner was de 'grote regelaar' tijdens de Monday night hootenanies in Gerde's Folk City. In april 1962 overhandigde Dylan het toen net geschreven 'Blowin' in the wind' aan Gil Turner die het nummer vervolgens speelde in Gerde's Folk City. Niet Dylan maar Turner is dus degene geweest die voor het eerst 'Blowin' in the wind' live speelde. Gil Turner & Dylan kenden elkaar, en goed ook.

Broadside #18 werd in december 1962 gepubliceerd. In deze aflevering staan composities van o.a. Phil Ochs & Gil Turner. Het gaat me hier de compositie van die laatste.
Op bladzijde drie van Broadside #18 staat een compositie van Gil Turner met de titel 'Rolling stone'. De compositie bestaat uit een regel tekst, een herhaling van die regel tekst en het refrein dat luidt: 'Oh rollin' stone, oh rollin' stone'. Dit wordt vijf keer herhaalt, waarbij die regel tekst steeds veranderd.
Behalve de titel van dit nummer, is er nog niet eens zoveel in de compositie dat mij doet denken aan Dylans 'Like a rolling stone'.
Het is veel meer de begeleidende tekst - naast de titel - in Broadside bij deze compositie, waardoor ik ervan overtuigd ben dat Gil Turners 'Rolling stone' - net als 'Lost highway' - een bron is geweest voor Dylans 'Like a rolling stone'.
Die begeleidende tekst: 'This song is for all the men anywhere who've had to leave their wives and children in hard times to go some other place to find a job. Sometimes it's so hard to find one you just keep moving on from place to place like a rolling stone, getting bruised on the bumps and not knowing where you'll stop.'
Gil Turners 'Rolling stone' is een nummer over - net als Dylans 'Like a rolling stone' - van huis zijn. Vervreemd zijn.
Natuurlijk is het perspectief anders, maar de essentie - de kern - is hetzelfde: niet zijn waar je behoord te zijn:

'How does it feel
To be on your own
With no direction home
Like a complete unknown
Like a rolling stone?'

Leg bovenstaande eens naast 'you just keep moving on from place to place like a rolling stone' uit de tekst bij 'Rolling stone' in Broadside.
Er is geen weg naar huis.

Een pdf van Broadside #18 kan hier bekeken worden.