boeken, boeken, boeken... #5

Okee, een boekenlijst. Ik vraag aan lezers van de blog om een lijst met de 5 tot 10 meest essentiële boeken over Dylan op te sturen. Boeken die indruk hebben gemaakt. Inmiddels staan er al een aantal lijsten op de blog, meer lijsten blijven welkom. Op de lijsten die op de blog staan, komen ook enkele boeken van Dylan zelf voor. Denk aan Tarantula, Chronicles en Lyrics.
Ik vraag om lijsten, nu moet ik er zelf aan geloven. Dat valt tegen. Niet zozeer om titels te noemen die op de lijst moeten komen, maar welke titels gaan net buiten de lijst vallen?
Het is zweten.
Een paar maanden geleden heb ik hier al eens een lijst gepubliceerd. Daar kijk ik niet naar. Ik begin opnieuw. Het is een nieuwe dag & dus tijd voor een nieuwe lijst. Misschien komt deze lijst wel aardig overeen met de eerder gepubliceerde lijst, misschien ook niet.
Nog één ding voor ik echt aan mijn lijst begin: wat eigenlijk echt op de lijst zou moeten staan, maar wat geen boek is, is het essay ‘Bob Dylan: “I change, you know!”’ van Simon Vinkenoog. Dit essay is een van de beste stukken ooit over Dylan geschreven, maar het is geen boek. Daarom alleen een speciale vermelding in deze inleiding. Dit essay is te vinden in Vinkenoogs boek VogelVRIJ.
(Worden inleidingen niet alleen geschreven om het daadwerkelijke beginnen uit te stellen?)

Okee, daar gaat ‘ie:

01. Bob Dylan - Tarantula
Ik sta mezelf toe om één boek van Dylan zelf op de lijst te zetten. Als ik dan één boek moet kiezen, dan is het Tarantula & niet Chronicles, Lyrics of Drawn Blank (series). Ik heb niet voor Lyrics gekozen omdat ik vooral naar de teksten luister & deze veel minder wil lezen. Chronicles heeft het tegen Tarantula moeten afleggen omdat ik – hoezeer ik er ook van genoten heb – Chronicles na 1, 2 keer lezen wel echt gelezen heb, terwijl ik in Tarantula blijf lezen, steeds weer.
Tarantula is een uniek boek, het vraagt de lezer – mijns inziens – om alles wat je van boek verwacht te vergeten & de woorden te proeven. Tarantula moet je dan ook nooit in vertaling lezen, in de vertaling gaat de (essentiële) klank van de geschreven woorden verloren.

02. Paul Williams – Dylan - What happened?
Wederom grote twijfel tussen dit boek & Williams drie boeken over Dylan-de-performer. Alles wat Paul Williams over Dylan schrijft is de moeite van het lezen waard, maar Dylan – What happened? heeft van al zijn boeken, essays & recensies de meeste indruk gemaakt.
Daar zit een stukje geschiedenis aan vast. Voor ik dit boek onder ogen kreeg, had ik te vaak gelezen dat Dylans albums uit zijn zogenaamde Christelijke periode onder de maat zijn. En waarom zouden al die critici de plank misslaan? Met dat in mijn achterhoofd heb ik Slow train coming & Saved wel gekocht, maar nooit echt goed beluisterd. Het kon toch niks zijn.
En toen las ik Dylan – What happened? Williams leerde mij, door dit boek, niet alleen dat Dylans muziek uit zijn zogenaamde Christelijke periode wel degelijk de moeite van het luisteren waard is, maar vooral dat niets zo gezond is alle zogenaamde autoriteiten in twijfel te trekken & zelf te luisteren / oordelen.

03. Dennis Anderson – The Hollow horn
‘This study reviews the praise and criticism that Bob Dylan has received over the years, particularly in the United States and West Germany.’ Dat is de eerste zin uit dit boek, een boek dat ik heb verslonden. Maar ook een pittig boek om te lezen.
Het boek geeft een mooi beeld van hoe er – in Amerika & Duitsland – tegen Dylan werd / wordt aangekeken. Van het lezen van The Hollow horn leer je misschien niet zo veel over Dylan, maar wel hoe een algemeen beeld – dat vandaag de dag nog steeds bestaat & in de media opduikt – van Dylan is ontstaan.

04. Larry ‘Ratso’ Sloman – On the road with Bob Dylan
Een babbelboek – in de beste zin van het woord – over The Rolling Thunder Revue. Dit boek is een belevenis, een belevenis die mij soms hardop liet lachen & op andere momenten juist weer ergerde. Tijdens het lezen heb ik constant het gevoel gehad net niet het ‘behind the scène’-verhaal te lezen. Het hikt er constant tegenaan.
Er zijn maar weinig schrijvers die zo dicht bij Dylan zijn gekomen als Sloman.

05. Robert Shelton – No direction home [2011 versie]
Ergens moet er, vind ik, een biografie in & dan kies ik gelijk maar voor wat volgens mij de beste biografie over Dylan is. Onovertroffen, zeker in de vorig jaar uitgegeven oer-versie.

06. Graig McGregor (ed.) – Bob Dylan a retrospective
Dit boek is er in meerdere versies. De eerste versie (1972), de ingekorte in Engeland uitgegeven pocket (1975), de Nederlandse vertaling (Over Dylan, 1973) van een deel van dit boek, & de revised edition (1980) met een aantal nieuwe stukken. Met de aanschaf van de oorspronkelijke versie + de versie uit 1980, heb je alles.
Bob Dylan a retrospective is een bloemlezing van artikelen over Dylan uit kranten & tijdschriften. Er zijn na Bob Dylan a retrospective natuurlijk nog veel meer van dit soort bloemlezingen gepubliceerd (Studio A en The Bob Dylan companion, om er 2 te noemen), maar het boek van McGregor was de eerste (& de beste).
Door het lezen van dit boek is mijn liefde voor het verzamelen van artikelen over Dylan uit kranten & tijdschriften ontstaan.

07. Michael Krogsgaard – Master on the tracks
Naslagwerken over Dylan zijn essentieel. Ik kan er zo tien opnoemen waar ik niet meer zonder zou kunnen. Maar ja, als ik er tien noem, is mijn boekenlijst vol. En dus beperk ik me tot één naslagwerk. ik heb lang zitten twijfelen of dit ene naslagwerk op mijn lijst dit boek moest zijn of The Copyright files 1962 – 2007 van Tim Dunn. Het boek van Tim Dunn is het boek dat ik in het afgelopen jaar het meest heb geraadpleegd. Dat zou reden kunnen zijn om dat boek op mijn lijst te zetten.
Maar het is toch Master on the tracks geworden. Een boek vol lijsten met studio- & concertopnamen van Dylan, meer is het op het eerste oog niet. Maar Master on the tracks is veel meer dan dat. Het is qua formaat perfect als naslagwerk. Bovendien is het werkelijk schitterend geïllustreerd met veel oude advertenties uit dag- en weekbladen.
Het boek staat voor meer. Het boek is een weerslag van de drang tot verzamelen waar ook ik ‘last’ van heb.
[En ja, het doet wel pijn dat er geen ruimte op mijn lijst is voor al die andere naslagwerken… Maar regels zijn regels: tien boeken & niet meer.]

08. Mike Marqusee – Chimes of freedom [later uitgegeven onder de titel Wicked messenger]
Een boek waarbij tijdens het lezen mijn gedachten constant versprongen van ‘eindelijk een schrijver die het heeft begrepen’ naar ‘is hij nou helemaal gek geworden, waar haalt hij het vandaan’, & weer terug. Een boek om onrustig van te worden, een boek dat mij als lezer aanzette om zelf na te denken.
En ik realiseer me nu dat het hoog tijd wordt om Chimes of freedom weer eens te herlezen.

09. Jonathan Cott (ed.) – The Essential interviews
Als er iets wel vermakelijk is & altijd in twijfel getrokken moet worden, dan zijn het wel interviews met Dylan. Eigenlijk had hier Every mind polluting word op de lijst moeten staan. Every mind polluting word is een pdf-file met interviews met Dylan. De versie die ik heb (uit 2006) bevat – schrik niet – 1391 bladzijden met interviews met Dylan. Daar kan natuurlijk geen enkel boek met interviews tegenop.
Maar ja, Every mind polluting word is geen boek & dus heb ik maar gekozen voor een van de betere boeken met interviews met Dylan.

10. The Telegraph / Isis / The Bridge / On the tracks / Look back / etc.
Het laatste plekje op mijn lijst is een speciaal plekje. Ik laat voor dit plekje alle boeken in de kast staan (en er zijn er nog zo veel die de moeite waard zijn).
In plaats van een boek, zet ik op nummer 10 fanzines. Fanzines zijn magazines die van cover tot cover volgeschreven zijn door de beste schrijvers over Dylan. Wie al veel over Dylan heeft gelezen, kan ik alleen maar aanraden eens in de wereld van de fanzines te duiken. Hierin vind je informatie over & inzichten in Dylans werk die je in geen enkel boek ooit zult tegenkomen. Fanzines zijn ware explosies van informatie.
Wie denkt dat Fanzines niet op deze lijst thuishoren, moet ik wel enigszins gelijk geven. Aan de andere kant: pak eens een aflevering van The Telegraph of The Bridge uit de kast: het oogt als een boek, het heeft het aantal bladzijden (100+) van een boek(je) & het leest als een van de beste boeken over Dylan die je ooit zult lezen.

Het is eruit, het zijn er tien.

Mag ik nu uithuilen?

Tom