PLANET WAVES
Er zijn van die platen die je steeds over het hoofd ziet. Platen die het niet verdienen om over het hoofd gezien te worden. PLANET WAVES is zo’n plaat. Waarschijnlijk omdat er weinig klassiekers op staan. Forever Young is eigenlijk het enige nummer dat regelmatig terugkeert op Greatest Hits compilaties, een enkele keer vergezeld door On A Night Like This.
Dylan zelf laat het merendeel van de songs ook links liggen bij het samenstellen van de setlists voor zijn concerten. Forever Young is verreweg het vaakst live gespeeld (501 keer, het laatst in Lille op 16 oktober j.l.). Hieronder een overzicht van de keren dat de overige nummers van PLANET WAVES tijdens concerten gespeeld werden:
Going, Going, Gone (79 keer - 20 oktober 1978 voor het laatst)
Tough Mama (44 keer - 20 april 2009 voor het laatst)
Something There Is About You (26 keer - 20 februari 1978 voor het laatst)
Hazel (7 keer - 10 juni 2005 voor het laatst)
Wedding Song (9 keer - 11 februari 1974 voor het laatst)
You Angel You (2 keer - 8 februari 1990 voor het laatst)
Dirge (0 keer)
On A Night Like This (0 keer)
Never Say Goodbye (0 keer)
Zelf stop ik PLANET WAVES geregeld in de cd-speler, vooral op momenten dat ik de behoefte voel om naar Never Say Goodbye en Something There Is About You te luisteren. Voor mij zijn dat de prijsnummers van dit album. Maar de rest mag er absoluut wezen! In feite behoort PLANET WAVES samen met WORLD GONE WRONG tot de meest ondergewaardeerde albums uit Dylans oeuvre. Dus ik maak graag gebruik van de kans om een lans te breken voor dit kleinood.
De opening track, On A Night Like This is een liefdesliedje waar de wellust vanaf spat. De protagonist (laten we hem voor het gemak Dylan noemen) beschrijft de tegenstelling tussen de bittere kou buiten en de warmte en opwinding binnen in de oude hut, waar hij zich met zijn geliefde bevindt. Ideaal openingsnummer. Bob heeft er duidelijk zin in maar toont zijn kaarten vooralsnog niet.
Die kaarten worden echter gelijk bij het tweede nummer op tafel gelegd. Going, Going, Gone is voor mij is één van de hoogtepunten op deze plaat. Bloedstollende begeleiding door Robertson op gitaar. Geweldige openingszin ook:
I’ve just reached a place
Where the willow don’t bend
Muziek en tekst gaan hier hand in hand. Het handelt over een man die voor een belangrijke beslissing in zijn leven staat. Hij is letterlijk op het punt aangekomen waar de wilg niet zal buigen. Hij kan niet langer pappen en nathouden. De kogel moet door de kerk! Het zou me niet verbazen als dit over zijn huwelijk met Sara gaat.
Tough Mama bruist en rockt als in zijn beste jaren 60. De begeleiding van The Band is wederom fenomenaal. En Dylan zingt meesterlijk. Ook hier geeft hij te kennen dat hij klaar staat om nieuwe wegen in te slaan:
The prison walls are crumblin’, there is no end in sight
I’ve gained some recognition but I lost my appetite
Hazel is een ietwat lome song over een vrouw die zich niet gemakkelijk laat veroveren. Dit keer geen dark beauty (Tough Mama) maar een verleidelijke vrouw met vuil-blond haar. Het lijkt op het eerste gezicht een aardig tussendoortje. Maar de klasse druipt van dit nummer af. Weer een hoogtepunt!
Something There Is About You is het derde hoogtepunt van de plaat. Voor zijn doen een heel persoonlijk nummer. Met weemoed denkt Dylan terug aan de zorgeloosheid van zijn jeugd. Er is iets in zijn geliefde dat hem sterk doet denken aan die tijd in Duluth. Een lang vergeten waarheid. Dylan was 5 jaar oud toen het gezin Zimmerman uit Duluth vertrok en in een interview heeft hij al eens te kennen gegeven dat hij zich vrijwel niets meer herinnert uit die tijd, behalve de misthoorns... Dylan trekt in dit nummer nu eens geen rookgordijnen op en wenst zich niet te verstoppen achter metaforen. De zorgeloosheid duurt slechts 2 coupletten. Binnenkort zal hij het gevecht aangaan met de vrouw die hem gered heeft uit de wervelwind. Hij kan haar (Sara?) niet trouw blijven.
Dylan had van Forever Young al een half jaar eerder als een demo opgenomen, die ruim 12 jaar later op “Biograph” is terecht gekomen. Forever Young is naar het schijnt opgedragen aan de destijds 3-jarige Jakob, de jongste telg uit het gezin Dylan. Er zijn nogal wat takes van dit nummer opgenomen en het lijkt erop dat Dylan moeite had met het kiezen van de definitieve versie. Uiteindelijk zijn er twee versies van dit nummer op de plaat gekomen. Curieus natuurlijk. De eerste, langzame versie is subliem. De tweede, snellere versie heeft mij nooit kunnen bekoren en voegt wat mij betreft ook bar weinig toe. Op 10 november 1985 werden beide versies door Van Kooten en De Bie als achtergrondmuziek gebruikt voor hun item over de ‘oudere jongeren’ Koos Koets en Robbie Kerkhof. Titel van dit item was “Forever Young”.
Dirge, oorspronkelijk getiteld "Dirge for Martha" is een grimmige klaagzang en een ware beproeving om naar te luisteren. De stem van Dylan gaat door merg en been en de bitterheid van het lied wordt nog versterkt door de kale begeleiding op piano. Dylan trekt hier al zijn zang-registers open. Het gaat over eenzaamheid, onthechting en zelfhaat. Het is een wonder dat de protagonist kan leven met zichzelf. Je wordt er niet bepaald vrolijk van.
Het lichtvoetige You Angel You is een swingend tussendoortje dat je echt nodig hebt na de zware kost van het voorgaande nummer. Dylan is wederom prima bij stem. Degelijke begeleiding ook van The Band.
Never Say Goodbye is voor mij één van de allerbeste Dylan-songs ooit. De beginregels staan voor altijd in mijn geheugen gegrift. Het is een eenvoudig lied met een mooie opbouw. Goed gezongen en prachtig begeleid. Het ontroert me iedere keer weer als ik er naar luister. Ook van het dit nummer werd in juni 1973 in New York een demo opgenomen met een extra couplet:
Time is all I have to give,
you can have it if you choose
With me you can live,
never say goodbye
De afsluiter Wedding Song lijkt mij een afscheidsbrief aan zijn vrouw. Het is een krachtig nummer. Tussen de regels door proef je dat hij de vrouw die zijn leven verrijkt heeft zal gaan verlaten. Maar hij zal altijd van haar blijven houden.
PLANET WAVES is een plaat die nogal op zichzelf staat. Het is de enige studio-plaat waar de typische organische begeleiding van The Band prominent aanwezig is. Qua thematiek markeert het de overgang van de knusse geborgenheid van het gezinsleven naar het eenzame bestaan van het tourleven, waar Dylan zich tot op de dag van vandaag aan heeft overgeleverd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten