Am I Your Stepchild? (1978) - door Jochen

Am I Your Stepchild? (1978)

“Hier is een machtig, machtig man, een reusachtig talent. Hij is vader van veertien dochters en zeven zonen, hij heeft vierenzestig kleinkinderen en acht achterkleinkinderen. Geen wonder dat hij dit lied zingt!” Aldus kondigt deejay Dylan “Cry To Me” van Solomon Burke aan, in aflevering 39 van zijn Theme Time Radio Hour. Twee weken later, op Valentijnsdag 2007, opent hij zijn radioshow met wederom een nummer van Burke (“Home In Your Heart”, in aflevering 41, Heart) en nu moet de radiopresentator ook nog een anekdote kwijt over de door hem zo bewonderde soulkoning:

Solomon is een van de kleurrijkste muzikanten in de soulwereld. Een van mijn favoriete verhalen is hoe hij ooit de toerbus liet stoppen voor de deur van een begrafenisonderneming omdat niemand in zijn band wilde geloven dat hij een lijkbezorger was geweest. Hij nam al zijn muzikanten mee naar binnen, waar de eigenaar van het rouwcentrum net bezig was met een lijk. De band kon het niet geloven toen Solomon het overnam. Hij balsemde het lichaam, bracht make-up aan en werkte de dode man in een pak, alvorens weer de bus in te klimmen, op weg naar het volgende optreden.

Het verhaal zal Dylan op meerdere vlakken beroerd hebben. Hij kan zich natuurlijk identificeren met een bandleider die met de band onderweg is in de bus, daarnaast is hij een verklaard fan van Solomon Burke, die dan ook nog eens een begrafenisondernemer is – een archetype dat een paar maal langskomt, in Dylans songs (“I Want You”, “I Wanna Be Your Lover”, “Shelter From The Storm”). Dylan uit zijn bewondering ook muzikaal. In maart ’87 neemt hij een vrij onbekend en prachtig lied van Solomon uit 1979 op: “Sidewalks, Fences & Walls”. De vier opnames daarvan duiken pas jaren later op, in diezelfde februarimaand ‘07 wanneer de deejay Dylan al die aandacht aan de zingende lijkbezorger schenkt. Een Dylanfan en vriend van de overleden producer David Briggs (Neil Young, vooral) heeft kennelijk zijn hand op de opnames kunnen leggen en poogt die nu via eBay te verkopen voor $12.500,-.[1] Als dat niets oplevert, biedt hij kopieën à $50 aan en dat is niet zo slim; de eerste de beste koper zet de opnames op het net, o.a. op expectingrain.com, dus binnen de kortste keren beschikt de hele Dylanminnende gemeenschap over het lied. In maart 2008 komt een kopie terecht bij de schrijver van het lied, de excentrieke soullegende Jerry ‘Swamp Dogg’ Williams en die plaatst een enthousiaste, trotse reactie:

Een van de grootste eerbewijzen uit mijn muziekcarrière, Bob Dylan die mijn song “Sidewalks, Fences & Walls” zingt. Dylan zingt zelfs de versie die ik geproduceerd heb voor Solomon Burke; hij gebruikt Solomons riffs, loopjes en intonatie. Ik heb hem nog nooit zo soulvol gehoord, noch heb ik hem ooit zo’n complexe rhythm-and-bluessong horen doen. Dat ik nu Dylan kan toevoegen aan de lijst van artiesten die een song van mij hebben opgenomen, is een droom die uitkomt. Jammer dat het niet commercieel is uitgebracht.




Burke’s eerbied voor Dylan is vergelijkbaar met Swamp Doggs respect, net als de beduusdheid waarmee hij in 2002 een geschenk van Dylan aanneemt: het wegwerpertje “Stepchild” uit 1978, bedoeld voor Solomons come-backalbum Don’t Give Up On Me.
Het lied, dat oorspronkelijk “Am I Your Stepchild?” heet, is een verrassende keuze, om niet te zeggen: een gemiste kans. Dylan heeft wel soulvollere restjes in de la liggen. “Making A Liar Out Of Me”, bijvoorbeeld. Solomon Burke is bovendien nog predikant, en op dat terrein ook al geen kleine jongen: zijn eigen kerk, The House of God for All People heeft zo’n veertigduizend volgelingen verspreid over tweehonderd kerken in de VS, Canada en Jamaica. Dat gegeven had Dylan kunnen bewegen tot het afstaan van een van zijn vele religieuze restliederen. “Thief On The Cross”, “Stand By Faith”… de lijst van kliekjes met veel Solomon Burkepotentie is lang, maar de meester kiest dus voor de tamelijk doordeweekse twaalfmatenblues Stepchild.

Net zo ondoorgrondelijk is Dylans relatie met de song. “Am I Your Stepchild?” verschijnt in de laatste maanden van 1978 op de setlist en wordt opmerkelijk vaak gespeeld: vierenvijftig keer. Véél vaker dan vergelijkbare bluesnummers als “New Pony” (vijf keer) of “Meet Me In The Morning” (een keer), die wel goed genoeg voor een studio-opname worden bevonden. De uitvoeringen zijn gedreven, Dylan zingt gepassioneerd, gitarist Billy Cross krijgt de ruimte om even los te gaan in een vuige solo en reeds vanaf de eerste uitvoering (Augusta, 15 september) staat er een stevige, erg prettig stoempende blues. Drie maanden later, bij de uitvoering in Charlotte bijvoorbeeld, is het tempo iets lager en de gitaarsolo vervangen door spetterende harmonicasolo’s. Hij kondigt het lied meestal aan met “Dit is een nieuwe song die ik onlangs heb geschreven” of woorden van gelijke strekking en een keer verklapt hij: “Dit is een nieuw lied dat ik ongeveer zes maanden geleden heb geschreven over een afgrijselijke liefdesaffaire.” Een uitgekristalliseerde tekst kent het lied niet; Dylan zingt elke avond wel andere woorden – soms verschillen slechts vier, vijf woorden met de vorige avond, dan weer zijn complete versregels herschreven. Op de laatste avond van die tournee in 1978 wordt het ook nog gespeeld en dan verhuist het naar de vergeethoek. Dylans evangelische fase breekt aan en daarbinnen is voorlopig geen plaats voor zijn seculiere songs. Daarna, na die Christelijke fase, is Stepchild definitief afgeserveerd.
Maar als hij het lied dan in 2002 afstoft voor Solomon Burke, poetst Dylan het toch eerst weer even goed op. Hij herschrijft alle regels radicaal (behalve het refrein) en ook dat is wel weer opmerkelijk. De tekstveranderingen zijn inhoudelijk weinig spectaculair, het blijft het lamento van een gekwetste minnaar die zich onheus bejegend voelt door een nare juffrouw en ook nu blijven de woorden min of meer binnen het traditionele bluesidioom. De tekst is in elk geval zo onbeduidend dat Solomon zich vrij voelt om er nog een couplet aan toe te voegen, tussendoor wat erbij te improviseren en Dylan tweemaal te namechecken.
.

Het zorgt voor een bescheiden revival van Stepchild. De come-back van Solomon Burke wordt bijzonder goed ontvangen, Don’t Give Up On Me krijgt wereldwijd juichende recensies, wint een Grammy Award (Beste Hedendaagse Bluesplaat), verkoopt uitstekend en scoort hoog in de eindejaarslijstjes van zowel gerenommeerde muziektijdschriften als serieuze kranten. En in elk artikel wordt steevast vermeld dat zelfs Bob Dylan heeft bijgedragen. Andere klinkende namen zijn topspelers als Elvis Costello, Van Morrison, Nick Lowe en Tom Waits, en bij het rijtje studiomuzikanten valt vooral de naam van Dylanproducer Daniel Lanois op. Lanois speelt gitaar op Stepchild en dat krijgt ook nog een staartje. Twaalf jaar na Don’t Give Up On Me, in 2014, werkt Lanois mee aan Rock & Roll Time van de dan 79-jarige legende Jerry Lee Lewis en wijst hij op het bestaan van Stepchild. Jerry Lee Lewis heeft één keer eerder iets van de hem onbekende Dylan opgenomen, “Rita May” in 1979, en verklaarde toen: “Die jongen is goed, I’ll do anything by him.”
Vijfendertig jaar later herhaalt The Killer zijn prestatie. Zijn cover, waarvoor hij overigens teruggrijpt op een min of meer oorspronkelijke tekstvariant (die van Oakland, 13 november 1978, komt het meest in de buurt), is met afstand de opwindendste, heerlijk logge en swampy versie van Stepchild. Behalve Daniel Lanois spelen het fenomeen Doyle Bramhall II en coproducer, drummer en Dylans oudgediende Jim Keltner mee – maar de uitzonderlijk kwieke bejaarde Killer laat zich niet wegspelen.

[1] de originele cassette met Dylans versies van "Sidewalks, Fences & Walls" is in het bezit van Dylan-verzamelaar Arie de Reus. De afbeeldingen van de cassette bij dit bericht ontving ik van Arie de Reus, waarvoor dank.

Stepchild
versie Jerry Lee Lewis / Dylan in Oakland, CA Nov 13 1978

You mistreat me, baby, I can't see no reason why
You know that I'd kill for you, and I'm not afraid to die
You treat me like a stepchild
Oh, Lordy, am I your stepchild?
I wanna turn my back and run away from you
but oh, I just can't let you be

I get nervous in your company, my knees get weak
both my eyes get misty and my tongue can't speak
You treat me like a stepchild
Oh, Lordy, like a stepchild
I wanna turn my back and run away from you
But you know I just can't let you be.

Ah, you know that I love you honey, I’m a nervous wreck
this is gonna be like me holding you like a noose around my neck
You treat me like a stepchild
Oh, Lord, like a stepchild
I wanna turn my back and run away from you
But you know I can't let you be

Stepchild
(stepchild)
You treat me like a stepchild
Oh lordy, like a stepchild
I wanna turn and run away from you,
but you know I just can't let you be


Stepchild
versie Solomon Burke

Well, I crawled across the desert for you baby, and you said “so what?”
I bring you diamonds from the diamond mine and find your door shut
You treat me like a stepchild
Oh, I am your stepchild
Sometimes I wanna turn and run away
But my heart just won’t let me be 
You treat me like a stepchild

What’s the matter with you baby, have you lost your point of view?
Don’t you want no one person taking advantage of you?
You treat me like a stepchild
You sure do treat me like a stepchild
Sometimes I wanna turn and run away
But my heart says stay 
You treat me like a stepchild

I work hard every day and every night for you and I don’t even cry
I do everything you want me to do and I don’t even try
You treat me like a stepchild
Well, you treat me like a stepchild
Anything you ask you know I am willing
I just can’t sure be Bob Dylan
You still treat me like a stepchild

You make me moan, you make me cry, you make me laugh and full of joy
Sometime you make me feel like a brand new baby born
But then you treat me like a stepchild
(I don’t know why you do that to me, but) you treat me like a stepchild
Well, when you’re around all your other friends
You won’t let me in
Just treat me like a stepchild

I work hard for you baby every night, come home and treat you right
You wanna stay out and listen to old Bob Dylan play all night
You treat me like a stepchild
Why you wanna treat me like a stepchild
Well, you wearing out your shoes, 
Dancing to the blues
And you treat me like a stepchild