‘Triplicate’,
Bob Dylan croont voor de derde maal
Ik luister pas op dit moment, ruim twee weken na het verschijnen, voor het eerst naar 'Triplicate',
Dylans nieuwste album. Ik schaam me eigenlijk dat ik dit moet opbiechten, als zelfbenoemd dylanoloog. Maar het is juist vanuit mijn liefde voor zijn muziek dat ik hiervoor gekozen heb. De afgelopen periode voelde het alsof ik geen moment rust had. Mijn studie, de actualiteit, en persoonlijke zaken, vroegen mijn aandacht. En het luisteren naar Dylan verdient niet om vluchtig beluisterd te worden, tussen twee gebeurtenissen in. Nee, het verdient om gedraaid te worden als ik alleen maar voor de muziek aandacht heb en dan ook echt voor de muziek alleen. De luistersessie begint en jammer genoeg begint die met het proberen mezelf heen te zetten over een teleurstelling. De geruchten dat Daniel Lanois met Bob Dylan een album aan het produceren zijn, deed me een gat in de lucht springen. Want Bob Dylan was mijns inziens op het hoogtepunt van zijn kunnen toen hij zowel 'Oh Mercy', als 'Time out of Mind' met Lanois maakte. Maar ik moet me erover heen zetten, want een nieuw album van Bob Dylan is alleen al om de reden dat het van Bob Dylan is, voor mij de moeite waard. Ik moet het toegeven; de muziek van Bob Dylan is geen hobby meer; het is een obsessie, in de goeie zin van het woord. Dylans muziek is een van de meeste waardevolle zaken in mijn leven.
Onderstaand zijn losse aantekeningen die ik gemaakt heb tijdens het luisteren naar 'Triplicate'.
Disc 1 - 'Til the Sun Goes Down:
Het album begint zeer verrassend met 'I Guess I'll Have to Change My Plans'; de melodie is zeer vrolijk. Voorgaande albums 'Shadows in the Night' en 'Fallen Angels', beginnen een stuk donkerder en zijn eigenlijk in zijn totaliteit 'donker'. Dit nummer geeft me echter een vrolijk gevoel. Een gevoel als het gevoel van een zomerse dag op een terrasje in het centrum van Amsterdam, zoiets. Toch is de tekst niet al te vrolijk; de ik is zijn meisje kwijt. Maar uit de melodie lijkt op te maken dat het hem niet zoveel kan schelen.
Dylan bewijst zich voor de derde keer als een rasechte crooner. Het is ontroerend om te luisteren naar de loepzuiver stem waarmee hij zingt, die toch nog steeds hier en daar een kraakje vertoond. Het doet me, net als 'Shadows in the Night, en 'Fallen Angels', denken aan een oude man die terugkijkt op zijn leven door de liedjes uit zijn jeugd te zingen. Misschien is dit hetgeen Dylan letterlijk doet. Want we weten dat dit de nummers zijn die Dylan hoorde in zijn jonge jaren. Misschien zijn dit wel de nummers die Dylan geïnspireerd hebben om te gaan zingen. Maar wat maakt het uit? Het is alleen maar gissen.
Ik kan er niets aan doen. Ik blijf ernaar verlangen om een nieuw werk van Lanois en Dylan te horen. De nummers worden enigszins verpest door deze gedachte. Kom op, ik moet me erover heen zetten. Ik moet denken aan de grote liefde die ik heb voor de jazzmuziek. Een liefde die op een haar na net zo groot is als mijn liefde voor Dylan. En het kan toch niet beter dat mijn twee grootse liefdes gecombineerd worden op dit album? Dat zou me net zoveel waard moeten zijn als een werk met Daniel Lanois? Maar toch is dit het niet.
Een sprankje troost brengt 'Stormy Weather'. Een nummer dat begint met muziek die letterlijk klinkt als een storm. Zit in dit album dan toch het swamp-sound van 'Oh Mercy' en 'Time out of Mind' waar ik op hoopte? De hoorns klinken donker en hebben een 'Spaans' tintje. Het doet me vaag denken aan het album 'Skechtes of Spain' van Miles Davis.
Maar helaas, de storm gaat liggen. Dylan gaat verder met een soort salonjazz, die ik maar moeilijk kan waarderen. 15 seconden 'swamp-sound', het is iets. De hoorns die eerst zo donker klonken, spelen nu cooljazz op de achtergrond.
Gelukkig, het nummer eindigt weer donker. Maar ik kan alleen maar denken: waarom is alleen het begin en einde donker? Waarom waagt Dylan zich niet aan een volledig 'swamp-sound' nummer? Misschien moet ik het zoeken in 'Sketches of Spain' van Miles Davis. Want dat album, bevat de donkere hoorns die ik zoek. Is het 'swamp-sound' dan toch niet voor Dylan alleen weggelegd?
'That Old Feeling' is het eerste nummer dat me weet te roeren. Misschien omdat het me doet denken aan die welbekende versie van Frank Sinatra, die me dierbaar is. Maar Dylan zingt niet als Sinatra. Nee, gelukkig niet. Hij zong niet als Sinatra op 'Shadows in the Night' en ook niet op 'Fallen Angels'. Nee, de nummers, worden echte Dylan-nummers, Dylan croont, dat is waar, maar hij croont 'dylannesq'. Verder dan dit vage begrip kom ik niet, Dylans zang is voor mij onbeschrijfbaar; ik kan het alleen maar ondergaan. Dylans zang overspoelt me als een waterval vol frasering, prachtige woorden en poëtische strofes.
Disc 2 - 'Devil Dolls'
Disc 2 begint tevens verrassend. Dylan zingt op een manier die hij nog nooit gedaan heeft in 'Braggin''. Een nummer over opscheppen; hoe simpel kan het zijn. Dylan is nu niet een onnavolgbare poëet. Hij is een echte up-tempo jazz-zanger, die over de 'gewone' zaken uit het leven zingt. Maar wat maakt het uit? De meest simpele dingen kunnen, mijns inziens, de mooiste zijn. Want hoe mooi kan een simpel leven van een persoon zijn. Want een 'simpel' leven kent de meeste complexe emoties.
Het voelt als een openbaring, hoe de meester in 'Braggin'' zingt.
'How Deep is the Ocean', is één grote opsomming van filosofische vragen over de liefde. Er komt geen antwoord, buiten de vraag hoeveel de ik zou huilen als hij zijn liefde kwijt zou raken. De ik bezingt zijn liefde alleen maar door het stellen van vragen. Misschien houdt hij zoveel van haar dat hij zelf de antwoorden ook niet weet. Maar ik hoor de liefde in de stem van Dylan.
Ik heb het 'swamp-sound' op dit album dan toch gevonden. Maar het is een ander geluid dan dat van Lanois. Maar het is even mysterieus, want wie heeft er antwoorden op de vragen die de ik in dit nummer stelt?
'But Beautiful' wil ik ook niet ongenoemd laten. Net als de anderen is het een simpel nummer, maar de schoonheid ligt hem juist in de simpele beschrijving van liefde. Liefde is of ontzettend fijn, of ontzettend vervelend. Maar liefde is en blijft altijd iets moois. Waarom? Omdat liefde misschien wel de meest waardevolle emotie is die er bestaat, want wat is er mooier dan de liefde voor een persoon? Maar ik vraag me ook af: wat is er mooier dan de liefde voor de muziek van Bob Dylan?
'Where is the One', kan bijna niet anders dan over de zoektocht naar de ware liefde gaan? Maar de titel brengt de theoloog in mij naar boven: Waar is de Ene? Pieter Ousouren vertaalde het Hebreeuwse JWHW, dat onder andere kan worden vertaald met ik ben of, gewoonweg zijn, met de Ene. Een van de mooiste vertalingen van de Godsnaam die ik ken: de Ene. Je kunt het op talloze manieren interpreteren: De Enige God, de Ene die is, de Ene die helpt, de Ene die liefheeft, de Ene die troost.......
Het nummer zou dus ook over de zoektocht naar de Ene kunnen gaan. Degene die naar mijn inziens ook de Ware Liefde is die een persoon kan vinden. Er is alleen een probleem: het is overduidelijk dat de ik opzoek is naar een vrouw. Maar de Ene kent, volgens de Bijbel, ook vrouwelijke kanten. Genesis vertelt dat zowel man, als vrouw naar het beeld van de Ene zijn geschapen.
Disc 3 'Comin' Home Late':
Wat kan ik zeggen van de rest van de nummers van 'Triplicate'? Dylan laat ongeveer hetzelfde zien als hij op de rest van het album deed. Hij croont, zingt zuiver en mooi over gewone zaken. Het zijn geen meesterwerken als 'Man in the Long Black Coat', 'All Along the Watchtower', of 'Slow Train', maar dit hoeft niet altijd. Dylan heeft meesterwerken gemaakt en Dylan maakt nu simpele nummers, maar nummers die eveneens mooi zijn. Maar toch is er een aantal nummers dat me aan het denken zet en ik heb mijn felbegeerde 'swap-sound' gevonden, al is het in een andere vorm. Het is nog steeds wachten op Bob Dylans album dat geproduceerd wordt door Daniel Lanois. Want ik hoop nog steeds op het enige echte 'swap-sound'. Want het 'swap-sound' kan eigenlijk alleen maar een resultaat van Bob Dylan en Daniel Lanois zijn.
De filosofie keert terug in 'Why Was I Born', het laatste nummer van 'Triplicate'. Waarom eindigt het album juist met dit nummer. Is de ik teleurgesteld in het leven, is hij het leven moe, wil hij dat hij nooit geboren zou zijn. Is dit de conclusie die de ik trekt uit zijn verhaal van Triplicate, dat gaat over het leven. Is hij zijn liefde uit: 'That old Feeling', 'How Deep is the Ocean' en 'Beautiful' kwijt? Ziet hij zijn leven als een zinloze zwerftocht. Is dit het einde van het levensverhaal van de ik van 'Triplicate'.
Het is toch niet zo'n hoopvolle conclusie van een album dat zo vrolijk is. Maar wellicht ligt hier de verborgen boodschap van Dylan in. Misschien is dit een hint: het nieuwe werk is in de maak, de laatste drie albums waren een leuk projectje waar ik aan werkte. Ik weet het, het is een absurde gedachte. Maar hoop doet leven...
Enfin. 'Triplicate' is naar mijn mening een prima album, dat bestaat uit vrolijke en simpele, maar ook diepgaande en donkere nummers. Dylan bewijst voor de derde maal dat hij een rasechte crooner is. Ik geef toe: ik kijk door een gekleurde bril. Jazz is mij dierbaar. En Dylan die jazz zingt is een droom die uitkomt. Maar 'Triplicate' staat voor mij niet gelijk aan werk als 'Slow Train Coming', 'Blonde on Blonde', of 'Together Through Life'. Deze werken vormen samen met anderen een bodemloze put vol ideeën en emoties. En iedere keer als ik een nummer luister, is het een ander nummer, met andere ideeën. Maar ik klaag niet. Ik heb plezier gehad met 'Triplicate' en dat zal ik nog wel een aantal keer hebben.
Als ik in een hypothetische wereld Bob Dylan zelf advies zou mogen geven:
Dear Mr. Dylan,
Please make another album with Daniel Lanois. I am yearning for the true swamp sound.
I believe you still have got the ability to write poetic lyrics and make great music.
You're the one who won the Nobel prize for literature. And you are the one who deserves it the most of all. Your music is the proof.
Yours Sincerley,
Marnix Christian de Boer
Geen opmerkingen:
Een reactie posten