Luisteren is meer dan alleen oren open zetten

Laat ik maar gelijk de knuppel in het hoenderhok gooien: het beste album dat Bob Dylan in de jaren tachtig maakte is Saved. Saved is beter dan Infidels of Oh mercy of welk ander album van Dylan dan ook uit de jaren tachtig.
Niet gelijk wegrennen of je koffiemok tegen het beeldscherm gooien - ik meen het wel, maar lees nou eerst even verder.
Saved is het beste album van de jaren tachtig, althans vandaag. Morgen zou zomaar Shot of love of Dylan & The Dead het beste album van de jaren tachtig kunnen zijn, maar vandaag is het dus Saved.
Hoe dat komt? Dat komt doordat ik gisteravond in opperste concentratie naar Saved heb zitten luisteren en nummers als 'Solid rock', 'In the garden' en 'Pressing on' me bij mijn strot grepen. Ik werd zelfs zo door dit album gegrepen, dat ik er slecht van heb geslapen. Mijn hoofd bleef tot in de kleine uurtjes maar tollen rond wat ik eerder op de avond had gehoord.
In essentie is bovenstaande voor mij de manier om naar muziek te luisteren. Ik wil luisteren naar een album alsof er geen andere muziek bestaat. Een album (een nummer) moet beluisterd (en beoordeeld) worden alsof er geen oeuvre is waar het deel van uitmaakt.
De reden daarvoor is simpel. Wanneer ik naar bijvoorbeeld naar Saved luister en denk aan Dylans gehele oeuvre, dan is de kans groot dat de gedachten bepalen dat bijvoorbeeld Blonde on blonde beter is. Door die gedachte zal ik het album waar ik op dat moment naar luister niet meer horen.
Ja, ik vind Blonde on blonde beter dan Saved, maar die wetenschap zal mij niet helpen tijdens het luisteren en dus parkeer ik die wetenschap wanneer ik luister. Zo lang het niet lukt om die gedachte te parkeren, loop je het risico nooit meer iets anders te draaien dan 'het beste' waardoor je een heleboel muzikale schoonheid zult mislopen.
Wat ik eigenlijk wil zeggen is dit: doe jezelf een plezier en draai eens één van Dylans zogenaamd 'mindere' albums. De kans is groot - wanneer het je lukt om daadwerkelijk te luisteren en niet te denken - dat het 'mindere' veel 'meer' blijkt te bevatten dan je voor mogelijk had gehouden.

Saved is het voor mij vandaag helemaal. En jij? Waar luister jij vandaag naar?

14 opmerkingen:

Anoniem zei

Ik zat gisterenavond met mijn dochter naar de film "Kill Bill 2" te kijken. Opeens hoorde ik een versie van "Satisfied Mind" van Johnny Cash, die mij deed verlangen naar de versie van Dylan op "Saved".

Ik vind "Saved" eveneens een geweldige plaat. Altijd al gevonden trouwens. Dit is misschien wel zijn meest gepassioneerde album ooit! De voorganger is op een irritante manier moralistisch en de echte passie ontbreekt daar nog veelal.

Qua productie vind ik Saved echter geen hoogvlieger, maar het niveau van de songs is erg hoog.

Favorieten zijn Covenant Woman, What Can I Do For You, Solid Rock, Pressing On en In The Garden. Ze misstaan geen van allen in het imposante oeuvre van Dylan!

Mede door jouw stukje ga ik zo meteen met plezier luisteren naar dit album. Dank!

M&A

hans altena zei

Ik verslikte me inderdaad bijna in de koffie bij het lezen van je stuk. Als door gereformeerde opvoeding getekende heb ik veel moeite gehad met hoe het diepe religieuze gevoel dat voor mij uitstraalde in Dylans werk vanaf het begin tot aan Street Legal, helaas uitmondde in een volgens mij uit zekere wanhoop en overspanning aangegrepen fundamentalistisch ChristenDÓM... maar ieder zijn ding, en ik besefte dat het onderdeel uitmaakte van zijn eindeloze zoektocht, dus besloot ik te wachten op zijn volgende switch en probeerde ik met een open mind (zoals je dat zo mooi omschrijft Tom), toch te luisteren naar wat hij bracht, zijn stem bleef me boeien. Wat helaas moeilijk was daarbij, is de vreselijke 80er jaren productie van zijn platen in die periode, iets dat pas bij Oh Mercy verbeterde. En daar bovenop, ik miste het eigene van zijn teksten (iets dat me ook al opbrak in zijn country fase)... Erger nog, hij begon weer te preken, meer zelfs dan hij ooit had gedaan als protestzanger (die hij niet wilde zijn). De gospel invloed evenwel beviel mij zeer, juist vanwege die passie waar M&A op wijst. En toegegeven, die is het meest hoorbaar op Saved, een album dat zelfs mij ontroerde wanneer ik even niet oplette, iets dat me bij Slow Train Coming met de hulp van de gelickte Mark Knopfler nooit lukte. Maar, en dan kom ik terug op de discussie over de momentopnamen, het is eeuwig zonde dat Dylans voorstel om in plaats van de door overproductie dof geworden Saved een live registratie van de nummers uit te brengen, door Columbia is weggestemd, omdat hij al teveel live platen zou hebben uitgebracht potdomme. Wat Dylan begin tachtig op het podium neerzette, benadert voor mij wat hij presteerde met The Band, en dan luister ik alleen naar mijn gevoel, en niet naar mijn op de woorden gerichte verstand...

hans altena zei

ps Het laatste nummer op Slow Train Coming, waar hij alleen met piano zingt, dat bezorgt mij altijd wel kippenvel, maar het album bezit ik niet meer, het bezorgde me teveel herinneringen aan de kerk uit mijn jeugd.

hans altena zei

En nog iets (zo kom ik nooit aan het werk voor mijn teksten ;-), in het boek The Nightingale's code door John Gibbins is prachtig en poetisch diepgaand geschreven over het religieuze in Dylan's teksten, mijns inziens het mooist vorm gegeven in zijn vroege werk tot aan Street legal en zijn late werk vanaf Oh Mercy, maar met wat uitschieters in Shot of Love (outtakes vooral) en Infidels (plus outtakes). Dat Dylans naam eigenlijk als betekenis de zee heeft en teruggrijpt op een legende waarin een vrouw een geel harige zoon baart van die naam (en lees dan nog eens de tekst Changing of the Guards waarin iemand met geelblonde haren wordt opgevoerd), is maar een van de vondsten daarin, en de goede man beweert dan zelfs dat Dylan ten tijde van die keuze van die betekenis waarschijnlijk niets wist, maar wanneer we Jung serieus nemen met zijn theorie over het collectieve bewustzijn, waarin Dylan diep is afgedaald of hoog is uit opgestegen, dan hoeft dit geen verwondering te wekken...

hans altena zei

En ten slotte, ik schreef onlangs op een site een reactie waarin Dylan werd aangevallen op zijn Christenzijn naar aanleiding van een verslag over The Twelve Tribe bus van een sekte die zijn optredens volgt, het is in het Engels:
To me there's little doubt Dylan went a bit crazy around 1978/79, things like that happen to most people searching for the outer regions of reason and probing for new answers to old questions, certainly when the pressure they mostly created themselves gets too high. And Dylan obviously suffered those days, he had regained a popularity he had tried to shake off after the motorcycle incident, and lost his wife in the process, while being left tangled up in her esoteric 'blue' stuff. Still, this confusion did not totally affect his talent and poetic force, neither did it stop him from probing for the truth. He, in a sort of mild madness, even thought he had found it in a fundamentalistic view of Christ. The visions of doom must have compelled him, and already always under the influence of associative thinking, and lured by the magic of coïncidence, he was easily led to believe in concepts of numeristic logic, like that of the 7000 years, those kind of symbols have spoken to him from the beginning, when he listened to the blues and country and folk music that is full of those kind of awe inspired descriptions of meetings with the devil or god or the both of them in one. Only when in the late eighties he began to shake all those certainties off to which he had foolishly clung in fear of falling, and once again began to embrace the holy wonder that he had found in the ancient songs, he slowly recovered and came with religious works that were free from preaching and full of beatiful observations of the unknown and the wonderful and terrible manifestations of reality as we think we see it... Anyway that's how I picture Dylan, the poor fellow is pigeonholed by us all, no wonder he hides behind shades.

hans altena zei

ps The 7000 years verwijst naar het geloof dat na 6000 jaar mensheid er een duizendjarig rijk zou komen waarin God op aarde zou heersen, Dylan claimde dot te geloven in een interview in 1985 met Spin. Misschien hangt hij die zienswijze nog steeds aan, wie weet de waarheid? In ieder geval is hij teruggekeerd tot een meer ambivilente wijze van songs schrijven, die meer in overeenstemming is met het mysterie dat hij zo bewonderde in de oude folkliederen. En nu houd ik op...

Anoniem zei

Over dat 1000-jarig rijk vertelt Dylan tijdens zijn reli-tour begin 1980 ook regelmatig. Waarschijnlijk geinspireerd door het boek "The Late, Great Planet Earth" van Hal Lindsey, waar hij toen ook behoorlijk van in de ban (in de war) was. Dit alles verwijst naar het boek Openbaringen uit de bijbel:

"It is at that time that Jesus Christ will reign fully as King of Kings and Lord of Lords over all creation. This thousand-year Kingdom is the end of human history, the end of the present universe as we know it. And after the thousand-year Kingdom is completed, everything as we know it now in the created order will be completely destroyed (because it has all been tainted by sin)."

De laatste zin doet mij weer denken aan "This World Can't Stand Long", dat voor het laatst in September 2002 live door Dylan werd gespeeld...


M&A

Anoniem zei

@Hans. Het boek The Nightingale's code van John Gibbins ken ik niet.
Interessant dat Dylans naam eigenlijk als betekenis de zee heeft en teruggrijpt op een legende waarin een vrouw een geel harige zoon baart. Volgens mij is het niet Changing of the Guards waarin iemand met geelblonde haren wordt opgevoerd, maar "Angelina" waarin hij zingt: "Blood drying in my yellow hair as I go from shore to shore".

M&A

hildairene zei

hans altena:
ik heb ooit een interview gezien met de maker van oa
Das weisse band, Michael Haneke.
Op de vraag wanneer hij een scene geslaagd vindt, antwoordde hij: wanneer je eigenlijk wilt wegkijken.
Daar ben ik het roerend mee eens en ik moest er aan denken naar aanleiding van je opmerking over
Slow Train Coming....
Ik vind dat laatste nummer ook erg mooi en kan er soms geen genoeg van krijgen...
Nou ben ik ook zeer gereformeerd opgevoed en is mijn geloof geruisloos verdwenen in mijn eerste studiejaar.

Ik heb me jàren later pas geraliseerd hoe geruisloos
eigenlijk wel...heb er gewoon nooit bij stil gestaan.

O...en ik luister op dit moment erg veel naar
Knocked Out Loaded...een album dat ik eigenlijk nooit echt goed beluisterd bleek te hebben...
Morgen of overmorgen kan t inderdaad weer een ander zijn...


hans altena zei

Eerst even een reactie op A&M, de tekst waarop ik doelde was wel Changing of the guards, maar daarbij zat ik tegelijk met de woorden uit Angelina (lied duidelijk in het verlengde van Changing of the Guards en Farewell Angelina!) in mijn hoofd zodat ik het zooitje wat mixte (niet ongebruikelijk bij Dylan waar alles ineen grijpt, let ook maar over de regels over shined your shoe's die terugkeren in I and I:
"She wakes him up
Forty-eight hours later the sun is breaking
Near broken chains, mountain laurel and rolling rocks
She's begging to know what measures he now will be taking
He's pulling her down and she's clutching on to his LONG GOLDEN locks.
Gentlemen, he said I don't need your organization, I've shined your shoes
I've moved your mountains and marked your cards
But Eden is burning either brace yourself for elimination
Or else your hearts must have the courage for the changing of the guards."
Overigens blijkt op Expecting rain vandaag TOEVALLIG! een link te staan verwijzend naar het zeer interessante boek The Nightingale Code (en dan krijg ik dat vreemde gevoel wat echoot in deze lyrics: I hear the ancient footsteps like the motion of the sea
Sometimes I turn, there’s someone there, other times it’s only me). In mijn teksten wacht ik op niets anders dan dit samenvallen van de dingen die zicht bieden op iets dat al verdwenen is voordat je er goed en wel naar kunt kijken... En dan kom ik bij jou Hilda: Slow Train heeft inderdaad die kracht die je doet wegkijken, ik moet de confrontatie nog maar eens aangaan (overigens heb ik me van mn zevende af al hevig verzet tegen het christendom, zonder ooit de religieuze ervaring, ook de bijbelse, helemaal vaarwel te zeggen). En tja Knocked out Loaded is heel vaak mijn plaat van de dag, ondanks mijn zwarte herinneringen aan de 80er jaren en de teleurstelling die ik toen voelde bij iedere nieuwe plaat van Dylan uit die tijd. Hij is een voorbode van de terug naar de roots beweging die hij maakte rond de tijd van zijn concerten met The Dead (zie Chronicles), al klinkt hij nog teveel als het stamperige sythi Empire Burlesque, terwijl er tekstueel (en niet alleen in het magistrale Brownsville girl) her en der van alles gebeurd met als verborgen pareltje weer het laatste nummer,en: zowel het te repetitieve, melodisch zwakke Drifting too far from Shore als bonkende Maybe Someday bevatten prachtige raps. Had het de aanpak van het pakkende Together Through Life gehad, dat qua tekst over het algemeen veel zwakker is, dan was er nog meer te genieten geweest

Anoniem zei

Namens Simon de onderstaande reactie

Tom

Hoi Tom,

Vandaag op Expecting Rain een link naar een stukje uit het boek 'The Nightingale's Code'; misschien iets om in je blog naar te linken. Dit mede n.a.v. de opmerkingen rond je laatste stuk. Dit is de link: http://www.touched.co.uk/press/ncode_extract.html


Simon

tom zei

Even een korte reactie:
Toen ik vanochtend die paar regels over Saved schreef, had ik niet kunnen vermoeden dat dit zo veel reacties op zou roepen. Dank aan alle reactie-plaatsers voor een schitterend kwartiertje lezen!

Wanneer je naar de reacties kijkt vlak na release van Slow train coming dan zie je vaak dat mensen schrijven hoe ze - mede met dank aan Dylans muziek - zich ontworsteld hebben van de kerk en vervolgens moeite hebben met Dylans bekering tot het christendom. Ook vandaag is deze reactie op Dylans religieuze platen nog vaak te lezen / horen.
Ik heb nooit geworsteld met Slow train coming, Saved en in iets mindere mate Shot of love [de drie S platen, vooraf gegaan door Street-legal...] simpelweg omdat ik me nooit heb hoeven ontworstelen van een kerk of religie. Ik ben niet gelovig, ook nooit geweest. Mijn ouders hebben mij nooit mee naar de kerk genomen, ze hebben die keuze altijd bij mij gelaten.
Ik snap heel goed dat wanneer je je hebt moeten ontworstelen aan de kerk, dat - als Dylan-liefhebber - zijn religieuze platen minder goed vallen.

'When He returns' is inderdaad een nummer dat kippenvel over het lijf brengt.

Het is wel aardig om de lof over het boek The Nightingale's code van John Gibbens te lezen. Van de tientallen boeken over Dylan die ik in de loop der jaren heb gelezen, is The Nightgale's code een van de weinige boeken waar ik nou echt helemaal niks mee kon. Het was voor mij een worsteling om dat boek uit te lezen. Door de lof voor dit boek die ik hier lees, krijg ik wel de neiging om het nogmaals te lezen. Binnenkort, wanneer ik de tijd vind....

Nogmaals dank aan allen voor de geweldige reacties!

Tom

tom zei

Vandaag ontving ik onderstaande e-mail van Marnix, waarschijnlijk de jongste lezen van deze blog

Hoi Tom,

Na je stukje op de blog gelezen te hebben en even na te denken dacht ik : Waar heb ik al een hele tijd niet meer naar geluisterd het antwoord kwam snel Shot of Love.
Dit is het het eerste album wat ik ooit gehoord heb van Bob Dylan.
Ik was toen acht jaar en wist helemaal niks van Dylan en verstond geen snars van de teksten.
Ik denk dat ik Shot of Love al een half jaar niet meer gedraaid heb.
Ik was vergeten hoe goed ik dit album vond.
Dit album heb ik misschien wel 500 keer gedraaid.
De teksten ken ik letterlijk allemaal uit mijn hoofd.
De muziek start na dit album al een half jaar niet meer gedraaid te hebben word ik helemaal omvergeblazen door de kracht en de rauwe rock stem van Bob in Shot of love, de mooie betekenis van Heart of Mine geef je hart niet weg wat volgens mij door bob geschreven is door zijn oude liefdesverdriet over Sara of welk vriendinnetje dan ook. Hierna volgt Property of Jesus ik heb eigenlijk nooit naar de tekst geluisterd. Hij is eigendom van Jezus val hem lastig hem tot op het bot.
Heb je iets beter?
Je hebt een hart van steen.
ik denk dat hij probeert te zeggen dat mensen die geloven in Jezus lastigevallen worden voor gek gezien en uitgescholden worden maar, wat hebben zij voor beters ze hebben alleen een hart van steen.
Lenny Bruce is duidelijk! Het levensverhaal van Lenny Bruce over zijn zelfmoord.
Water down love , The groom's still waiting at the altar en Dead Dead man heb ik weinig over te zeggen allen maar dat ik het supergoed en rockend vind.
In the summertime is een van mijn lievelingsnummers van Dylan, de mondharmonica het gevoel van bob's stem dat maakt het totaalplaatjs.
Trouble heb ik altijd erg grappig gevonden, overal zijn problemen waar hij allemaal grappige plekken en gebeurtenissen bijhaald.
En tenslotte: Every Grain of Sand iedere korrel zand prachtig vind ik dit nummer overal ziet hij de meesters hand in terug.
Ik hang tussen de realiteit van de mens zoals iedere mus die valt zoals iedere korrel zand.
Altijd als ik dit nummer hoor krijg ik kippenvel.

Groeten,

Marnix

hans altena zei

kijk daar word je nou stil van, geen zin meer in discussie over christelijk of wat ook, alleen maar de plaat pakken en draaien met in je achterhoofd deze reactie recht uit het hart en dan ook daar weer vanuit horen, zonder bedenkingen, en geraakt worden, tot op het bot: mooi!