Nu is er Trouble No More, het dertiende deel van Bob Dylans Bootleg Series, om de schoonheid van de muziek èn de teksten van Bob Dylan uit de jaren 1979, 1980 en 1981 nogmaals onder de aandacht van iedere muziekliefhebber te brengen die zijn muziekkeuzes niet laat bepalen door de reputatie van de muziek of het oordeel van anderen, maar bepaalt wat goed is door zijn eigen oren te gebruiken. De muziek die Bob Dylan in deze jaren maakte is goed en verdient de aandacht die het met de uitgave van Trouble No More krijgt.
Trouble No More – The Bootleg Series vol. 13 / 1979 – 1981 is de glorieuze rehabilitatie van Bob Dylans zogenaamde religieuze periode.
Trouble No More verschijnt op 3 november in drie verschillende edities: een luxe editie, een 2 cd-versie en een vinyl-editie. De 2 cd-versie en de vinyl-editie bevatten de muziek die op de eerste twee cd’s van de luxe editie staat.
De luxe editie bestaat uit 8 cd’s, een dvd met de film Trouble No More; A Musical Film met niet eerder vertoonde concertbeelden uit 1980 en twee boeken vol foto’s en informatie, alles opgeborgen in een luxe cassette.
De omvang en rijkdom van de luxe editie van Trouble No More is dusdanig dat ik mijn recensie in meerdere delen zal schrijven en publiceren. Vandaag deel 1, de eerste twee cd’s van Trouble No More met concert-opnamen van dertig songs.
Tussen november 1979 en november 1981 gaf Bob Dylan vele concerten, met name in Amerika. Aanvankelijk speelde hij tijdens deze concerten uitsluitend recent geschreven songs. Songs met een religieuze boodschap, song die te vinden zijn op de albums Slow Train Coming en Saved.
Vanaf november 1980 kwam daar verandering in. Bob Dylan zette weer wat ‘oude’ songs als “Like A Rolling Stone” en “Just Like A Woman” op de setlists van zijn concerten.
De eerste twee cd van Trouble No More zijn gevuld met concertopnamen uit de periode van november 1979 tot en met november 1981. Er is voor gekozen om geen opnamen van ‘oude’ songs zoals Bob Dylan die vanaf november 1980 weer tijdens concerten ging spelen op deze cd’s van Trouble No More te zetten. Een logische keuze, bij Trouble No More ligt de focus immers op de jaren 1979, 1980 en 1981.
Op 1 november 1979 begon Bob Dylan aan een serie van maar liefst veertien concerten in het Fox Warfield Theatre in San Francisco. Dit was de aftrap van de eerste van een serie tournees waarbij Bob Dylans religieuze muziek centraal stond.
De concerten die Bob Dylan tussen november 1979 en februari 1980 speelde karakteriseren zich door Bob Dylans drang om zijn religieuze boodschap aan het publiek over te brengen. Bob Dylan ging er muzikaal – om een voetbalterm te gebruiken – met gestrekt been in.
De arrangementen van de songs tijdens deze concerten bleven vrij dicht bij de studioversies op Slow Train Coming. Naast de songs van Slow Train Coming speelde Bob Dylan vele songs die hij in de tweede helft van februari 1980 in de studio zou opnemen voor het album Saved. En ook de arrangementen van de concertversies van deze songs lijken sterk op de studioversies van dezelfde songs, al werden vele songs door Bob Dylan tijdens deze concerten met nog meer vuur en geldingsdrang gespeeld dan tijdens de opnamen voor het album Saved. Een mooi voorbeeld daarvan is de opname van “Solid Rock” van het concert van 27 november 1979.
Na het opnemen van het album Saved ging Bob Dylan vanaf april 1980 weer op tournee. Hoewel hij nog met hetzelfde vuur zijn boodschap aan het publiek middels zijn muziek probeerde over te brengen, is wel duidelijk hoorbaar dat hij muzikaal iets minder hard van leer trekt. De muziek is wat milder, wat rustiger geworden.
In november 1980 begon Bob Dylan aan de zogenaamde Musical Retrospective Tour. Niet alleen kwamen tijdens deze tournee ‘oude’ songs terug op de setlists, ook kregen vele songs die inmiddels bekend waren van Slow Train Coming en Saved een transformatie.
Dit nieuwe geluid bleef en breidde zich uit tijdens de drie tournees van 1981: de Amerikaanse tournees in de zomer en de herfst en de Europese tournee daar tussenin.
Tijdens deze tournees begon Bob Dylan ook steeds meer van het album Shot Of Love bekende songs te spelen.
De songs op de eerste twee cd’s van Trouble No More – The Bootleg Series vol. 13 / 1979 – 1981 op een rij:
Disc 1 - live
01. “Slow Train” (16/11/1979)
Zo’n drie maanden na het uitbrengen van Slow Train Coming ging Bob Dylan op tournee met de voor dit album geschreven songs, te beginnen met veertien concerten in het Fox Warfield Theatre in San Francisco. De “Slow Train” waarmee Trouble No More opent werd opgenomen tijdens het laatste van de veertien concerten in San Francisco in november 1979.
Het eerste wat we van Bob Dylan op Trouble No More horen is geen muziek, maar zijn enkele tot het publiek gericht woorden: “This is called ‘Slow Train Coming’. It’s been coming a long time and it’s picking up speed.”
02. “Gotta Serve Somebody” (15/11/1979)
Wederom een opname gemaakt tijdens een concert in het Fox Warfield Theatre in San Francisco in november 1979. Opvallend bij het beluisteren van deze opnamen is hoezeer de muzikanten in Bob Dylans band, zeker gezien de korte periode dat ze met elkaar speelden, op elkaar ingespeeld zijn.
Net als bij de vorige track blijft deze concert-versie nog vrij dicht bij de versie van hetzelfde nummer op het album Slow Train Coming.
03. “I Believe In You” (16/05/1980)
Een mooie concert-versie van een Slow Train Coming-nummer. In deze versie wordt het nummer veel meer door Bob Dylans akoestische gitaar voortgedreven dan bij de albumversie. Veel meer dan op de album-versie duikt Bob Dylan hier in de mogelijkheden om de tekst extra betekenis te geven door middel van het versnellen en vertragen van woorden, door accenten op woorden te leggen.
04. “When You Gonna Wake Up?” (09/07/1981)
Heerlijk hoe deze versie van “When You Gonna Wake Up?” begint met ogenschijnlijk wat gerommel op een orgel. Al snel krijgen de orgelklanken vorm en zingt Bob Dylan de eerste paar regels met alleen het orgel als begeleiding.
Na dit ingetogen begin barst “When You Gonna Wake Up?” los. Uptempo en stevig. De song stoomt voort, heerlijk.
Deze opname werd gemaakt tijdens een concert in Drammen, Noorwegen.
05. “When He Returns” (05/12/1979)
Op Slow Train Coming zingt Bob Dylan “When He Returns” met als enige begeleiding een piano. Op deze live-versie is naast de piano ook een gitaar te horen. Bob Dylan zingt dit nummer tijdens het concert in Albuquerque – waar deze opname van is – ingetogen.
Ik heb altijd gedacht dat op Slow Train Coming de ultieme versie van “When He Returns” staat, dat geen versie daar ooit aan zou kunnen tippen. Deze concert-versie komt zéér dicht bij een bewijs voor mijn ongelijk.
06. “Man Gave Names To All The Animals” (16/01/1980)
Een iets meer ingetogen versie van een religieus nummer met een kinderlijk tintje. Een nummer dat bij menig luisteraar op de lachspieren (in positieve zin) kan werken. In deze live-versie speelt Bob Dylan met het nummer en met het verwachtingspatroon van de concertbezoekers door “pig” in “dog” te veranderen.
07. “Precious Angel” (16/11/1979)
We gaan met “Precious Angel” weer terug van januari 1980 naar november 1979. Ondanks dat de opnamen op deze cd’s van verschillende data komen, sluiten de opnamen goed op elkaar aan.
De concert-versie van “Precious Angel” blijft aanvankelijk vrij dicht bij de versie op Slow Train Coming. Deze concert-versie wordt door Bob Dylan met iets meer vuur gezongen dan de album-versie.
08. “Covenant Woman” (20/11/1979)
Opgenomen tijdens een concert in Santa Monica, enkele maanden voordat Bob Dylan “Covenant Woman” opnam voor het album Saved. “Covenant Woman” is daarmee geen uitzondering, tijdens de concerten in november en december 1979 en januari en februari 1980 speelde Bob Dylan vele nummers die hij daarna pas in de studio zou opnemen voor het album Saved.
09. “Gonna Change My Way Of Thinking” (31/01/1980)
Een stevige, strak gespeelde versie van dit Slow Train Coming-nummer. Op het album Slow Train Coming drijft dit nummer op de blazers, welke bij deze concert-versie ontbreken. En toch mis ik die blazers niet, dit swingt, schudt en doet wat het moet doen: overtuigen.
Tegen het eind van het nummer krijgt de luisteraar nog even een heerlijk bijtende gitaarsolo voor z’n kiezen.
10. “Do Right To Me Baby (Do Unto Others)” (28/01/1980)
In vergelijking met de studio-versie lijkt het tempo bij deze concert-versie net iets lager te liggen. Het valt niet mee stil te blijven zitten tijdens het luisteren.
11. “Solid Rock” (27/11/1979)
Deze opname begint met een conversatie tussen Bob Dylan en een dame (?) in het publiek:
Bob Dylan: “We do a request, tonight. Somebody shouted out a song called ‘Solid Rock’, ‘Hanging On To A Solid Rock Made Before The Foundation Of The World’, is that the one you mean?”
Dame: “Yeah.”
Bob Dylan: “Alright.”
Voor de tweede keer op Trouble No More krijgen we een concertopname van een nummer van Saved gemaakt voor Bob Dylan de studio-versie opnam.
“Solid Rock” in zijn concert-jasje spat en spettert dat het een lieve lust is. Heerlijke versie. Met name de achtergrondzangeressen zijn erg sterk op dit nummer, zeker tegen het eind van het nummer.
12. “What Can I Do For You?” (27/11/1979)
Na “Solid Rock” gaat het tempo een heel stuk omlaag met “What Can I Do For You?”. Luister naar hoe Bob Dylan dit zingt, dit is werkelijk schitterend. Dit is de Dylan-rammel in al z’n glorie. Bob Dylan zoekt de betekenis achter de woorden, hij weegt die woorden eerst op zijn tong voor hij ze de juiste klank, het juiste volume, de juiste intonatie geeft om zijn verhaal over te brengen.
De eerste echte harmonicasolo op Trouble No More is ook in deze “What Can I Do For You?” te vinden.
En na dat eerste stukje harmonica ontstaat een soort vraag en antwoord spel tussen Bob Dylan en een van de achtergrondzangeressen.
Dit is er eentje om in te lijsten.
13. “Saved” (12/01/1980)
Met “Saved”, opgenomen in Portland, gaat het tempo weer omhoog. Het nummer begint muzikaal spaarzaam, maar dat is maar even. Al snel barst het nummer in al zijn glorie los. Mooie versie. Tegen het eind van het nummer gooien Bob Dylan en band er nog ‘even’ een stukje in een ander tempo en ritme tegenaan. Een heerlijke afsluiting van dit nummer.
14. “In The Garden” (27/01/1980)
Opgenomen in Kansas City. Het nummer begint met orgel en Bob Dylans stem. Al snel komen er de stemmen van de achtergrondzangeressen bij en hier en daar een eenzame gitaarnoot. “In The Garden” is het nummer van het opbouwen, van spaarzaam tot een vol geluid. Na anderhalf, twee minuten speelt iedereen mee.
Luister naar Dylans stem na het eerste, lange instrumentale stuk. Hij gooit zijn stemgymnastiek er tegenaan om zijn boodschap aan het publiek over te brengen.
Een schitterende afsluiter van de eerste cd van Trouble No More.
“Thank you! Goodnight!” zegt Bob Dylan aan het eind van het nummer, “We’ll be here tomorrow night, too.”
Ik ben er morgen ook weer. Dit wil ik nogmaals horen.
Disc 2 – Live
De tweede cd van Trouble No More begint, net als de eerste, derde, vierde, zesde en achtste cd, met een versie van “Slow Train”. Deze stevig pompende versie van “Slow Train” werd opgenomen tijdens een concert in Londen.
02. “Ain’t Gonna Go To Hell For Anybody” (24/04/1980)
Nooit eerder werd een versie van “Ain’t Gonna Go To Hell For Anybody” op een officiële release uitgebracht.
Het nummer begint ingetogen: de achtergrondzangeressen met wat ondersteuning van de gitaar. Vanaf het moment dat Bob Dylan begint met zingen krijgt het nummer gelijk meer vaart.
03. “Gotta Serve Somebody” (15/07/1981)
Een concertopname van “Gotta Serve Somebody” gemaakt tijdens een concert zo’n twee jaar nadat Bob Dylan het nummer in de Muscle Shoals Sound Studio opnam. In die twee jaar heeft “Gotta Serve Somebody” een flinke verandering ondergaan. De muziek van deze 1981-versie is in vergelijk met de studio-versie veel meer voortstuwend.
04. “Ain’t No Man Righteous, No Not One” (16/11/1979)
Een tweede niet eerder officieel uitgebrachte Dylan-compositie. Een heerlijk nummer met een vleugje reggae. Dit is een opname van de eerste keer dat Bob Dylan dit nummer tijdens een concert speelde.
05. “Saving Grace” (06/11/1979)
“Saving Grace” was voor het publiek tijdens dit concert in november 1979 ook nog een onbekend, nooit eerder gehoord nummer. Bob Dylan nam het pas begin 1980 in de studio op voor het album Saved. Muzikaal ligt deze versie redelijk dicht bij de latere studioversie.
06. “Blessed Is The Name” (20/11/1979)
Een derde niet eerder officieel uitgebrachte Dylan-compositie. Het moge duidelijk zijn dat Bob Dylan veel, heel veel schreef in deze periode. Een uptempo nummer, hier en daar is het wat chaotisch.
Ongeveer halverwege het nummer gooit gitarist Fred Tackett er een korte, maar stevige gitaarsolo tegenaan.
07. “Solid Rock” (23/10/1981)
Een tweede “Solid Rock”, zo’n twee jaar na de op de eerste cd staande versie opgenomen. Aan het begin heeft deze “Solid Rock” een nieuw, bijna sensueel ritme gekregen.
De eerste cd van Trouble No More heeft vooral concertopnamen van bekende composities in versies die (redelijk) dicht bij de bekende studio-versies liggen. De tweede cd van Trouble No More lijkt vooral veel niet eerder uitgebrachte composities en bekende nummers in nieuwe arrangementen te bevatten.
08. “Are You Ready” (30/04/1980)
Voor Bob Dylan echt aan “Are You Ready” begint, stelt hij de muzikanten in de band voor. Deze “Are You Ready” vergelijken met de studio-versie van dit nummer, zal die in februari 1980 opgenomen studio-take niet veel goed doen. Deze concert-versie trekt de compositie open. Een opname om regelmatig opnieuw uit de kast te pakken en te beluisteren.
09. “Pressing On” (06/11/1979)
We gaan terug naar het Fox Warfield Theatre in San Francisco, november 1979, voor de Dylan-compositie met het hoogste gospel-gehalte: “Pressing On”. Piano, Dylans stem en de antwoord gevende stemmen van de achtergrondzangeressen. Zo nu en dan een aanmoedigende brul vanuit het publiek.
Goed luisteren. Dit is mooi.
Na iets meer dan drie minuten stopt de piano en gaan Bob Dylan en de zangeressen a capella verder.
En dan, af en toe, een ondersteunende noot op de basgitaar.
Pas wanneer de tekst met “Shake the dust off of your feet…” een nieuwe weg inslaat, vallen de muzikanten in, maar het blijft ingetogen, onder spanning.
Schitterend. Alleen deze opname is al reden genoeg om Trouble No More aan te willen schaffen.
10. “Shot Of Love” (25/07/1981)
Het eerste nummer van het album Shot Of Love in een concert-versie, opgenomen tijdens een concert in Avignon, Frankrijk. Een wat rommelige, onrustige versie van “Shot Of Love”.
11. “Dead Man, Dead Man” (21/06/1981)
Deze concert-versie blijft vrij dicht bij de album-versie van “Dead Man, Dead Man”, het is iets meer vanuit de losse pols gespeeld dan de album-versie. Dit komt het meest duidelijk naar voren in het refrein.
12. “Watered-Down Love” (12/06/1981)
Opgenomen tijdens de korte Amerikaanse tournee voorafgaande aan de Europese zomertournee van 1981. Een heerlijk aanvankelijk wat rammelende versie. Deze versie wijkt muzikaal niet sterk af van de versie op het album Shot Of Love. Er zit net iets meer muzikaal avontuur in deze concert-versie.
13. “In The Summertime” (21/10/1981)
Dit is mooi. Luister vooral hoe Bob Dylan het tweede deel van dit nummer zingt. Hij is in topvorm.
14. “The Groom’s Still Waiting At The Altar” (13/11/1980)
Iedere Dylan-liefhebber weet het: “The Groom’s Still Waiting At The Altar” werd voor het eerst uitgebracht op de flipside van een single. Pas later werd het nummer aan het album Shot Of Love toegevoegd.
Dit is een vroege, stevige live-versie met – in vergelijking met de studioversie – nogal wat afwijkingen in de tekst en Carlos Santana op gitaar.
15. “Caribbean Wind” (12/11/1980)
Dit is een van de vele redenen om Trouble No More te koesteren.
Een van Bob Dylans ‘verloren’ klassiekers opgenomen tijdens de enige keer dat hij het nummer tijdens een concert zong. Niet alleen is dit de enige keer dat Bob Dylan “Carribean Wind” tijdens een concert speelde, dit is misschien ook wel de mooiste versie van dit nummer, mooier dan de eerder officieel uitgebrachte studioversie (Biograph, 1985).
16. “Every Grain Of Sand” (21/11/1981)
Opgenomen tijdens een concert in Lakeland, het allerlaatste concert van 1981. Dit was de eerste keer dat Bob Dylan “Every Grain Of Sand” tijdens een concert speelde. Dit is mijlen ver verwijderd van de studio-versies van dit nummer op Shot Of Love en The Bootleg Series vol. 3, maar minstens zo indrukwekkend. Niet alleen blijft “Every Grain Of Sand” in deze concert-versie overeind, het overtuigt ook, van begin tot eind.
Kippenvel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten