Niet alleen Bindervoet en Henkes vertaalden songteksten van Bob Dylan in het Nederlands. Denk bijvoorbeeld maar aan Er komen andere tijden van Boudewijn de Groot, om maar een van de bekendste vertalingen te noemen. Maar er is meer, veel meer.
Om te beginnen hier.
In het boekje Lieve vrede; liedjes tegen oorlog en geweld (uitgeverij 't Kan Anders, 1981) twee vertalingen van de hand van Wim Harms.
De eerste is Masters of war dat Wim Harms vertaalde als Hé, addergebroed. De eerste twee verzen:
Hé, addergebroed, dat vliegtuigen maakt,
geweren produceert en atoombommen braakt,
Veilig achter de muur, veilig op kantoor,
ik wil je vertellen: ik heb je vies door!
Nooit anders gedaan dan gokken in bloed.
Je speelt met de wereld of j' een spelletje doet.
Je maakt mij tot soldaat en dan druk je je snor
Want om kogels te vangen, daar ben je niet voor.
Ter vergelijking de eerste twee verzen in de vertaling van Bindervoet en Henkes, onder de titel Krijgsherenvolk:
Kom krijgsherenvolk
Die de wapenen maken
En het tuig in de lucht
En de bommen der wrake
Je zit verstopt in kantoren
Waant je nergens bespied
Maar al jullie maskers
Misleiden mij niet
Al wat jullie bouwen
Legt louter in as
Je speelt met mijn wereld
Of het een speelgoedje was
Je geeft ieder wapens
Terwijl je kijkt in de lucht
Maar als de kogels gaan fluiten
Sla jij op de vlucht
Al ben ik geen liefhebber van de vertalingen van Bindervoet en Henkes, in vergelijking met de vertalingen van Wim Harms is het hogere kunst.
De tweede vertaling van Wim Harms Het zweeft in de wind (Blowin' in the wind):
Hoe lang moet de mens nog op dwaalwegen gaan,
Voor hij echt mens heten mag?
Hoe vaak moet de duif nog de wieken uitslaan
Voor vrede komt op een dag?
Hoe vaak moeten kogels nog fluiten rondom
Voor 't vuur voorgoed wordt gestaakt?
Het antwoord, mijn vrind, het zweeft in de wind.
Het antwoord, het zweeft in de wind.
Hoevaak slaat de mens nog de ogen omhoog
Voor hij de hemel echt ziet?
Hoevaak raakt een smartkreet het menselijk oor
Voor 't wordt herkend als verdriet?
Hoevelen gaan sterven nog voor wordt beseft
Hoe zinloos men 't leven verliet?
Het antwoord, mijn vrind, het zweeft in de wind.
Het antwoord, het zweeft in de wind.
Hoelang kan de berg nog rechtop blijven staan
De zee spoelt hem uit, maakt hem klein.
Hoelang moeten mensen gebukt blijven gaan
Voor ze echt vrij mogen zijn?
Hoevaak wordt het hoofd nog bewust afgewend
Om niets meer te zien van de pijn?
Het antwoord, mijn vrind, het zweeft in de wind.
Het antwoord, het zweeft in de wind.
Het gros van de vertalingen is hooguit curieus, soms gewoon ronduit banaal en tenenkrommend, zoals bovenstaande vertaling van Masters of war door Wim Harms of de vertaling van Santa Fe door Bindervoet en Henkes onder de titel Sinterklaas.
Daarmee wil ik niet in een keer alle vertalingen naar de prullenbak verwijzen, alles behalve zelfs. Het enige dat ik er mee wil zeggen is dat we er niet meer van moeten maken dan het is, hooguit curieus, niet meer.
Een vertaling is nou eenmaal altijd slechter dan het origineel, dat is inherent aan vertalen. Zeker wanneer de te vertalen teksten - zoals Dylans songteksten - zó bol staan staan van (bijna) onvertaalbare elementen als binnenrijm, klankrijm, ritme, slang en citaten. In een vertaling, hoe goed de vertaler zijn werk ook doet, gaat altijd veel van het origineel verloren.
De volgende keer één van de betere, misschien wel de beste vertaling van een Dylansong in het Nederlands ooit: Onderaardse Heimwee Blues (Subterranean Homesick Blues) door Tom Harmsen.
2 opmerkingen:
Kende je deze mooie "hertaling" van 'Tangled Up In Blue' al?
Prachtig in het blauw
van Bart Peeters.
Ik lag in de zon in de zomer
ik lag in de zon in het gras
Jij kwam langs ik herinner het mij
alsof het gisteren was
je reed nog niet met de wagen
En je brommer was al wekenlang stuk
Je zei ik kon toevallig met
mijn zuster mee
Ik dacht da's wat je noemt een geluk
We hebben hier ook een gemeentepark
stamelde ik hees
Daar gingen we heen en
we zegden niets
alleen maar wat clichés
en ik vond jou prachtig in het blauw
Pas na een jaar of elf
zouden we trouwen
Oorspronkelijk alleen voor de wet
Maar om de kerk in
het midden te houden
Deden we alles en daarna een buffet
De schepen van de burgerlijke stand
speelde mooi toneel
En een witte jurk leek ons overbodig
want die zag je al zoveel
Dus vond ik jou prachtig
in het blauw
Nog een stuk of elf jaren later
vanop een bootje in de Middellandse Zee
Sprong je bloot met de kinderen
in het water
Ze konden zwemmen
dus dat viel gelukkig mee
ik herinnerde me toen iets
dat ik indertijd
bij Professor Vanderkerken las
Dat een plotseling besef
van de oneindigheid
een esthetische ervaring was
En ik vond jou wondermooi
in al dat blauw
Ik vond jou prachtig in het blauw
Ik herinnerde me toen iets
dat ik indertijd
bij Professor Vanderkerken las
Dat een plotseling besef
van de oneindigheid
een esthetische ervaring was
En ik vond jou wondermooi
in al dat blauw
Ik vond jou prachtig in het blauw
ik vond jou prachtig in het blauw
Hij heeft overigens ook 'I Want You' aangepakt.
Hoi Peerke,
Dank voor je geweldige bijdrage!
Ik heb er net een nieuw bericht van gemaakt, met alle credits voor jou.
Dank,
Tom
Een reactie posten