John Wesley Harding (1967) door Jochen

John Wesley Harding (1967)

De neger Mage loopt een bloedend gezichtswondje op bij een worstelpartij met de 15-jarige John Wesley Hardin en gaat daarmee weinig volwassen om, zo kunnen we opmaken uit Hardins postuum verschenen autobiografie The Life Of John Wesley Hardin, “as written by himself” (1896). De volgende dag komen ze elkaar toevallig tegen en de neger Mage wil wraak. Hij bedreigt Hardin met een dikke stok (“a stout stick”) en zegt dat hij hem zal doden en in de kreek zal gooien. De puber Hardin trekt zijn Colt .44, zegt nog dat Mage aan de kant moet gaan, maar vergeefs. Dan schiet hij enkele keren, Mage gaat neer en overlijdt kort daarna. “Dat was de eerste man die ik ooit gedood heb en mijn ouders waren zowat verbijsterd.”
In de inleiding wordt de lezer beloofd dat het werk een nieuw licht zal werpen op de desperado, dat zal blijken dat Hardin nooit uit baldadigheid of in koelen bloede gemoord heeft en dat deze pagina’s aan zijn nagedachtenis een zekere mate van recht zullen doen.
Die opzet mislukt. In de gevangenis heeft Hardin Rechten gestudeerd en dat heeft ongetwijfeld bijgedragen aan zijn vaardigheid om zijn gedachten te verwoorden, maar ook met een bul blijft hij een verongelijkte, haatdragende en weerzinwekkende psychopaat, die er niet in slaagt om enige sympathie te wekken. Na die eerste moord, bijvoorbeeld, gaan er wel meer zwarte medemensen aan, want, “niets deed mijn bloed meer koken dan een respectloze neger.” Als hij in 1878 eindelijk wordt opgesloten in Huntsville Prison, Texas, volstrekt ten onrechte natuurlijk, telt hij zelf 40 doden. Het krantenverhaal dat hij zes of zeven mannen gedood zou hebben, enkel omdat ze snurkten, ergert hem: “Dat is maar één keer gebeurd.”

De John Wesley Harding van Dylan, zoveel moge wel duidelijk zijn, heeft weinig raakvlakken met Hardin (de g is een spelfoutje van de bard). Dylan bezingt een soort Robin Hood, hulpvaardig en eerlijk, ‘een vriend van de armen’, verzint een authentiek lijkende verwijzing naar een incident in ‘Chaynee County’ (die naam bestaat niet) en schetst tot slot een ongrijpbare Harding. De historische Hardin werd herhaaldelijk gearresteerd en verdween uiteindelijk 17 jaar achter de tralies.
Dylans preoccupatie met outlaws intrigeert wel. En dan vooral zijn neiging om gecertificeerde malloten op te waarderen tot ingoede, menslievende rolmodellen. Jesse James krijgt een enkele, vriendelijke namecheck (in “Outlaw Blues”) en in “Absolutely Sweet Marie” plaatst hij vervolgens de paradox to live outside the law, you must be honest. Een eerste vaandeldrager van dat motto is dan John Wesley Harding. De halve zaligverklaring van Billy The Kid (1973) kan misschien nog aan Peckinpah of de angelieke uitstraling van hoofdrolspeler Kris Kristofferson toegeschreven worden, maar bij “Hurricane” (1975) steekt Dylan zijn nek nogal uit, als hij een herhaaldelijk veroordeelde moordenaar hartstochtelijk verdedigt en tot held verheft. Een dieptepunt bereikt de zanger met “Joey” (1975), het epische loflied op de immorele maffiose moordenaar Joey Gallo.

Heeft Dylan bedenkingen na de uitgave van de plaat? Hij speelt het lied nooit en is ook weinig liefdevol of trots als ernaar gevraagd wordt. Sterker nog: Dylan is denigrerend. Het is eigenlijk een mislukte aanzet tot een ouderwetse, lange cowboy-ballade, verklapt hij in 1969 aan Rolling Stone’s Jann Wenner. Na anderhalf couplet heeft hij er echter geen zin meer in, maar omdat het best een leuk melodietje heeft (“a nice little melody”), knalt de dichter er toch maar een derde coupletje achteraan. Opnemen en hup, klaar is Kees. “Maar het is een dwaas liedje.” Het was ook het enige liedje dat niet op het album leek te passen, vervolgt Dylan, en vooral daarom plaatst hij het uiteindelijk maar vooraan en noemt hij het album naar dit lied. Daardoor lijkt het meteen heel belangrijk, meesmuilt hij, en anders zou iedereen het maar een wegwerpertje (“a throwaway song”) gevonden hebben. De naam “John Wesley Harding”? Ach, het past in het tempo en ik had het bij de hand.

Wonderlijk. Dylan wendt zich wel vaker af van een eigen song, maar er is geen lied dat zó systematisch wordt neergehaald door de troubadour. Minstens zo wonderlijk zijn de klinkklare kolderargumenten. “I’ll Be Your Baby Tonight” is het lied dat absoluut niet past op het album, een tweede buitenbeentje is “Down Along The Cove”. Het titellied past juist naadloos tussen de andere ruiters, de zwervers en de vogelvrijen. En als het écht werkelijk slechts om het ritme van de lettergrepen gaat, kan ’s werelds beste songschrijver moeiteloos tien alternatieven inpassen. John Quincy Adams, George Edwin Butler, James Abram Garfield, John Griffith (“Jack”) London… of verzin desnoods een naam. Joe Franklin Dalton. In het tempo van de song en in het ritme van de tekst passen natuurlijk eindeloos veel namen.
Nee, voortschrijdend inzicht lijkt een waarschijnlijkere verklaring voor Dylans judaskus. In de maanden na de opname is hij vermoedelijk voorgelicht over de ware aard van Hardin en een ode aan deze extreme racist is in de dagen na de moord op Martin Luther King (april ’68) pijnlijker dan ooit. Zéker voor een erkend burgerrechtensympathisant als Dylan. En het zal zijn intellectuele trots te na zijn om in het interview toe te geven dat hij geen idee had – vandaar de vlucht naar doorzichtige smoespraat en de verbanning naar het vergeetboek.

Zonde, evengoed. Het lied hééft inderdaad a nice little melody en de tekst is aantrekkelijk; eenzelfde kafkaëske klaarheid die het mysterie intact laat als bijvoorbeeld “Drifter’s Escape”.
Opmerkelijk weinig navolgers dus ook – kennelijk hebben de collega-artiesten dezelfde morele reserves die Dylan na de opname ook heeft. De enige echt serieus te nemen cover is echter weer erg geslaagd en is te vinden op het dappere, schitterende project van Thea Gilmore, die in 2011 een integrale herinterpretatie van het hele album uitbrengt. Haar delicate, subtiele, erg verzorgde versie van het openingsnummer promoveert “John Wesley Harding” tot een écht openingsnummer. De eerste maten kaal, een sobere mandoline in plaats van Dylans gitaar, in het tweede couplet vallen orgel en mondharmonica in, enig droog percussiewerk en even later nog een gitaar, plus de omfloerste zang van Thea: wat een prachtig liedje blijkt het dan toch te zijn.
 
John Wesley Harding
John Wesley Harding
Was a friend to the poor
He trav’led with a gun in ev’ry hand
All along this countryside
He opened many a door
But he was never known
To hurt an honest man

’Twas down in Chaynee County
A time they talk about
With his lady by his side
He took a stand
And soon the situation there
Was all but straightened out
For he was always known
To lend a helping hand

All across the telegraph
His name it did resound
But no charge held against him
Could they prove
And there was no man around
Who could track or chain him down
He was never known
To make a foolish move

4 opmerkingen:

Anoniem zei

Een "erg verzorgde versie" van een Dylan song.
Gelukkig weet ik dat soort dingen meestal te vermijden.
Ga liever nog op bezoek in de hel.

Gr., fishtruck

Anoniem zei

Zoals gewoonlijk weer een goed geschreven en informatief stukje. En zoals gewoonlijk ben ik het er weer niet mee eens! Eerst even over "Hurricane", die was onschuldig, nietwaar? Dus die past niet in het rijtje boeven. En verder heb ik me inderdaad ook altijd al zitten afvragen waarom Dylan een plaat vernoemde naar een van de beruchtste outlaws van het Wilde Westen. Luisteren naar de artietsen die Dylan geinspireerd hebben gaf het antwoord: er bestaat in Amerika een lange traditie van het bezingen van bandieten. Woody Guthrie's Pretty Boy Floyd is de eerste die te binnen schiet en Johnny Hardy Was a Desperate Little Man van The Carter Family komt natuurlijk wel heel dicht bij John Wesley Harding. Misschien heeft Dylan die g er wel aan toegevoegd om overeenkomsten met de echte revolverheld te vermijden? Dat hij er pas later achter kwam wat een foute vent deze Hardin was, wil er bij mij niet in. Een boekenlezer als Dylan moet dat geweten hebben. Hij plaatst zich hier gewoon in bovengenoemde traditie.

En dat het lied veelbelovend begon, maar later strandde, is ook helemaal niet vreemd, dat overkomt iedere schrijver wel eens. Misschien bij nader inzien toch niet zo geweldig, maar ook weer te goed om weg te gooien. En ik vind dat Bob zich er uitstekend uit gered heeft.
Groeten en blijf inspireren,
Frans

Herman Tulp zei

Mooie stuk.Deze cover is ook wel aardig vind ik:https://www.youtube.com/watch?v=Vur5huvZIPA Dave Rawlings Machine (= Gillian Welch's echtgenoot zingt lead ) er komt over een week of wat weer een nieuwe cd uit van Dave Rawlings Machine. Covers van Dylan vind ik meestal moeilijk om aan te horen , maar Blood on the tracks van Mary Lee's Corvette), zang Mary Lee, een vrouw dus, van vele jaren terug vind ik aangenaam. https://www.youtube.com/watch?v=PJ7SZOJofLE Ben benieuwd wanneer de opnames van de de Dylan tribute - waar hij dat lange verhaal hield over van alles en ook dat dat mensen vinden dat hij zingt als een kikker enzo ( Dylan: waarom zeggen ze dat niet iover Lou Reed) - is ook heel lang zo geweest Bob:) uitkomen met Norah jones enzo. Mijn stelling: Vrouwen coveren Dylan vaak fijner en verteerbaarder dan mannen. :) Hartelijke groet van Herman Tulp ut Grunn

Jochen zei

Bedankt Herman, mooie cover inderdaad. Ik ben het helemaal met je stelling eens, overigens. Damescovers fungeren ook regelmatig als breekijzer, heb ik geleerd – voor Dylanfans die thuis niet meer zoveel Dylan mogen draaien van hun vrouw (“Luister je nu alweer naar Bobby”) brand ik dan een Ladies-Only-coverCD. Voltreffer, doorgaans. Dit is de lijst van eentje (dubbel-CD) die ik vorige week voor een dankbare collega van m’n vrouw gebrand heb:
CD1: 1 To Ramona - Sinead Lohan / 2 Clothes Line Saga - The Roches / 3 I Threw It All Away - Madeleine Peyroux / 4 Lord Protect My Child - Susan Tedeschi with the Persuasions / 5 To Make You Feel My Love - Adele / 6 I Want You - Ximena Sariñana / 7 Tangled Up In Blue - Indigo Girls / 8 Is Your Love in Vain? - Barb Jungr / 9 If You See Her, Say Hello - Mary Lee's Corvette / 10 Every Grain Of Sand - Emmylou Harris / 11 I'll Be Your Baby Tonight - Norah Jones / 12 Most Of The Time - Sophie Zelmani / 13 Mississippi - Dixie Chicks / 14 I Believe in You - Sinead O'Connor / 15 It Takes A Lot To Laugh, It Takes A Train To Cry - Ygdrassil
CD2: 1 Not Dark Yet - Severa Gjurin / 2 Just Like Tom Thumb's Blues - Dave's True Story / 3 Precious Angel - Renee Zellweger / 4 Fourth Time Around - Yo La Tengo / 5 Simple Twist Of Fate - Diana Krall / 6 Farewell Angelina - Marissa Nadler (ft. Red Heroine) / 7 It's All Over Now Baby Blue - Jill Hennessy / 8 You're Gonna Make Me Lonesome When You Go - Shawn Colvin / 9 I Was Young When I Left Home - Freshly Ground / 10 On the Road Again - Julie Doiron / 11 Boots of Spanish Leather - Kiersten Holine / 12 Daddy you've been on my mind - Keren Ann / 13 Seven Curses - June Tabor and Oysterband / 14 I'll Keep It With Mine - Bettie Serveert / 15 She Belongs To Me - Ane Brun
… en weer een huwelijk gered, haha.