The Basement Tapes Complete: disc 5

Na een paar dagen gedwongen rust pak ik de draad weer op waar ik gebleven was: disc 5 van The Basement Tapes Complete. Waar de discs 3 en 4 een groot aantal reeds bekende opnamen - al dan niet eerder officieel uitgebracht - in een prima geluidskwaliteit bevatten, laat de muziek op disc 5 zich misschien het best karakteriseren als "van de ene in de andere verrassing vallen". Disc 5 bevat een opmerkelijk groot aantal opnamen die niet alleen nooit eerder circuleerden, maar waarvan zelfs niet bekend was dat ze überhaupt bestonden. Disc 5 is de schijf van de verrassingen.
Genoeg ter inleiding, hierbij disc 5, song voor song:

1. Blowin' in the Wind
Eén van de grote verrassingen toen de tracklist van The Basement Tapes Complete gepubliceerd werd was de ontdekking dat Bob Dylan en The Band een aantal oude composities van Dylan gespeeld hebben, waaronder "Blowin' In The Wind".  En wat een uitvoering van "Blowin' In The Wind" is dit! Het nummer is nieuw leven ingeblazen (dat is niet grappig bedoeld) met een bluesy bewerking waarbij het tijdens het luisteren maar moeilijk is om stil te blijven zitten. Wanneer je goed luistert heeft deze versie wel wat weg van de versie van Stevie Wonder, maar dan ranziger, Dylanesker. Ruim zes minuten puur genot. Je hoeft niet serieus te kijken wanneer je "Blowin' In The Wind" speelt, zo klinkt het.

2. One Too Many Mornings
De tour 1966-versie van "One Too Many Mornings" in een 1967-kelder-jasje. Ik heb het hier al eerder geschreven: voor mij een absoluut hoogtepunt. Net als op "Blowin' In The Wind" ook hier weer heerlijk gitaarspel van Robbie Robertson.

3. A Satisfied Mind (written by Joe Hayes and Jack Rhodes)
Countrywalsje. Dit nummer kennen we natuurlijk van Dylans album Saved (1980), maar luisterend aar dit countrywalsje vraag je je toch af of dit wel hetzelfde nummer is als op Saved. Vergelijken is onzinnig, beide versies zijn mij lief (maar deze is me net iets liever...).

4. It Ain't Me, Babe
Dylan-klassieker nummer 3. Wederom een volledig nieuw jasje. Het klinkt bijna als de (nog ingetogen) blauwdruk voor de versie van "It Ain't Me Babe" zoals Dylan en The Band die brachten tijdens tournee 1974. Heerlijk gezongen, zeker in het tweede deel van het nummer. Waarom speelden Dylan en The Band deze klassiekers in de kelder in 1967? Puur speelplezier? Oefenen voor een tour die er niet kwam?

5. Ain't No More Cane (Take 1) (Traditional, arranged by Bob Dylan)
Breekbaar. Vergeet de versie van The Band van dit nummer op The Basement Tapes (1975), met Dylans breekbare stem klinkt dit veel beter.

6. Ain't No More Cane (Take 2) (Traditional, arranged by Bob Dylan)
Take 2, iets minder breekbaar, iets meer uitgewerkt en minstens net zo mooi, als deze tweede take al niet mooier is dan de eerste take. Veel te kort.

7. My Woman She's A-Leavin'
Waar heeft deze schoonheid zich al die jaren verborgen? De zoveelste potentiële hitsingle op deze boxset. Heerlijk gitaarwerk van Robertson, nog betere stemgymnastiek van Dylan.

8. Santa-Fe
Het van de eerste Bootleg Series-uitgave (1991) bekende "Santa-Fe", maar nu in een betere geluidskwaliteit. Een oorwurm. Eén keer horen betekent dagenlang gedachteloos te pas en te onpas dit voor me uitfluiten.

9. Mary Lou, I Love You Too
Eerst dacht ik country, daarna calypso. Het zal geen van beide zijn. Maar wat dan wel? Country-Calypso? Het swingt. En dan die stem! Aan het eind weet ik het: "Cha cha cha". (Of toch niet?)

10. Dress it up, Better Have it All
Iets meer uptempo. Strak gespeeld. Alleen al de baspartij maakt dit tot een must-hear. De rest is ook heerlijk. Ik roep het nog maar eens: hitsingle. Niet alleen een hitsingle voor de jaren vijftig, voor gisteren, maar ook voor vandaag en morgen.

11. Minstrel Boy
Eén van de grote verrassingen van Another Self Portrait (2013) en dus geen verrassing meer op The Basement Tapes Complete. Maar nog steeds wel beangstigend mooi. Luister naar die samenzang! Met z'n anderhalve minuut speelduur is dit veel te kort. Heer-lijk.

12. Silent Weekend
Pompende bas. Uptempo. Heerlijke samenzang tijdens de refreinen. Uit de losse pols en strak tegelijkertijd. Bevat deze vijfde cd dan geen enkel zwak nummer? Tot nog toe in ieder geval niet. Vlak voor de twee minuten grens lijkt Dylan even de microfoon kwijt te zijn. Het hoort er allemaal bij. Dit zijn tenslotte de kelder-opnamen die we nooit hadden mogen horen.

13. What's it Gonna be When it Comes Up
Spreek-zingen. Relax. Friemel-muziekje. Is dit de (muzikale) blauwdruk voor "If Dogs Run Free" van New Morning (1970)? Klinkt alsof Dylan de tekst ter plekke bedenkt. "Let me tell ya when it hurts it hurts." Aan het eind applaus voor het eigen kunnen. Puur lol.

14. 900 Miles from My Home (Traditional, arranged by Bob Dylan)
Strak gespeeld, heerlijk gezongen. Deze mannen weten wat ze doen. Dit is voorbij het "een beetje klooien in de kelder"-geluid. Oorwurm. Luister naar die samenzang.

15. Wildwood Flower (written by A.P. Carter)
Hoe heet dit instrument? Een autoharp? Wie speelt dit? Wie speelt de mondharmonica? Wat doet het er toe, het klopt, het klinkt. Het bewijs dat oude (folk) songs niet altijd met een serieuze blik in de ogen gebracht hoeven te worden.

16. One Kind Favor (Traditional, arranged by Bob Dylan)
Weer die mondharmonica, diep in de mix. Terug naar Dylans debuutalbum. Rustig, of niet zozeer rustig, maar een laag tempo. Werkelijk schitterend gezongen door Dylan. (En weer die autoharp of wat het dan ook is.) Deze blues is niet zozeer treurig, maar berustend.

17. She'll be Coming Round the Mountain (Traditional, arranged by Bob Dylan)
Nog een 'oude kraker'. Het is al spelende zoeken naar de woorden. Een aardig niemendalletje van anderhalve minuut.

18. It's the Flight of the Bumblebee
Heerlijke piano, vooral aan het begin. Het lijkt te zweven tussen een blues en een kinderliedje.

19. Wild Wolf
Het mythische "Wild Wolf". Eindelijk, eindelijk kunnen we het horen en tegenvallen doet het niet. Het moet 1996 geweest zijn dat ik het boek Bob Dylan Behind Closed Doors van Clinton Heylin kocht. In die dagen had ik al wel wat Dylan, maar nog niet veel en nog zeker geen bootlegs. Ik was nog een Dylan-groentje, zeg maar. Ik herinner mij in het hotel in de stad waar ik het boek kocht voor het eerst te lezen in Behind Closed Doors over bootlegs. De eerste blik op de enorme lijst Basement-songs die allemaal circuleerden maar slechts voor een klein deel officieel waren uitgebracht. En in die enorm lange lijst met Basement-songs van Heylin stond één nummer dat niet circuleerde: "Wild Wolf". Sinds die avond in die hotelkamer ben ik op zoek naar "Wild Wolf" en nu, achttien jaar later heb ik niet zozeer het nummer gevonden, maar heeft "Wild Wolf" mij gevonden.
"Wild Wolf" is een instant-klassieker, natuurlijk door de mythische status, maar zeker ook door het nummer zelf. Door de manier waarop Dylan zingt. Dit klinkt na twee, drie keer luisteren als een nummer dat na tientallen, honderden keren luisteren nog steeds niet al zijn geheimen zal hebben prijsgegeven.

20. Goin' to Acapulco
De bekende opname. Die heerlijke samenzang tijdens de refreinen. Het heldere gitaarspel van Robertson. Het nog heerlijker orgelwerk van Garth Hudson waar het nummer op drijft.

21. Gonna Get You Now
Het is hoorbaar zoeken, maar al zoekende wordt steeds meer de groove gevonden. Een oorwurm. Helaas breekt het na anderhalve minuut af.

22. If I Were A Carpenter (written by James Timothy Hardin)
De sterke compositie "If I Were A Carpenter" wordt meestal zeikerig gebracht, maar Dylan en The Band weten het nummer een ranzig randje te geven waardoor dit nummer klinkt zoals het nog nooit geklonken heeft. Magistraal anders.

23. Confidential (written by Dorina Morgan)
Plink-plonk-nummer, een nummer vol los-zand-tonen en toch weten Dylan en The Band er een geheel, een song van te maken. Een aardige opname, maar niet een van mijn favorieten.

24. All You Have to do is Dream (Take 1)
En dan is het tijd voor het majesteitelijke "All You Have To Do Is Dream". Luister naar Robertsons gitaar en naar Hudsons orgel. Het klinkt nog net ingehouden. Het is op het randje, maar dat is nou net wat het zo'n lekker nummer maakt.


25. All You Have to do is Dream (Take 2)
Take 2 in een hoger tempo. Minstens net zo lekker als de eerste take van dit nummer, misschien zelfs wel lekkerder. In ieder geval is deze tweede take iets beter van geluid dan de eerste take. Na de korte gitaarsolo, rond 2 minuten, lijkt het nummer voortijdig af te breken om vervolgens toch weer verder gaan. Heerlijk, een ander woord heb ik er niet voor.

Wat een parade aan tot nog toe onbekende opnamen bevat deze vijfde cd van The Basement Tapes Complete. Luisteren naar deze cd is een ware ontdekkingstocht. Met bovenstaande heb ik alle nummers van het hoofddeel van The Basement Tapes Complete kort besproken, of liever: mijn eerste indrukken opgeschreven. In een volgend stuk zal ik aandacht schenken aan de zesde cd, de bonus-disc. 


Geen opmerkingen: