Een week of wat geleden kocht ik The Freewheelin' Bob Dylan, een mooie nieuwe persing, stereo op 180 grams vinyl. Je weet wel, zo'n plaat met een We are vinyl-sticker op de hoes en een downloadcode om ook digitaal naar het album te kunnen luisteren. Ik vind die downloadcodes bij elpees altijd wat raar, het vloekt een beetje. Alsof je die elpee koopt om de sier mee te maken en alleen luistert naar de mp3'tjes die je er gratis bijkrijgt, maar dat even terzijde. Daar gaat het me nu niet om.
Goed, The Freewheelin' Bob Dylan dus. Die plaat kende ik uiteraard al. Binnen de Dylan-gemeenschap vol ik me nog steeds een broekie, ik luister ten slotte pas een jaar of dertig naar The Freewheelin' Bob Dylan. Of nee, het is zelf nog iets minder dan dertig jaar. Een jaar of achtentwintig geleden kocht ik mijn eerste Freewheelin' bij een warenhuis in Den Haag, ik denk V&D. Dat was een cassettebandje. Dat bandje heb ik nog steeds, al draai ik het nooit meer. Op dat bandje zijn "Bob Dylan's Dream" en "Down The Highway" van plek verwisseld. Bovendien heet het eerste nummer van kant 2 volgens het hoes "I Don't Think Twice, It's All Right".
Dat bandje heb ik veel gedraaid. Later volgden de elpees en cd's van The Freewheelin' Bob Dylan. Ook die heb ik veel gedraaid. Heel erg veel. In de achtentwintig jaar dat ik Freewheelin' ken, moet ik het honderden keren gedraaid hebben. Misschien wel meer nog. Duizend plus, denk ik aan. Ergens onderweg moet onbewust de aanname zich in mijn hersenpan hebben vastgezogen dat ik dit album van voor naar achter kan dromen. Dat er geen noot op The Freewheelin' Bob Dylan mij meer weet te verrassen. Dat ik naar dit album op geheugen kan luisteren. Ik hoef de plaat niet meer op te zetten om het album te horen.
Dom, dom, dom, dom ,dom.
Gisteravond, tijdens het beluisteren van de recente heruitgave van Freewheelin' realiseerde ik me dat het veel te lang geleden is dat ik echt geluisterd heb naar dit album. Ik bedoel niet de plaat opzetten en ondertussen de aardappels schillen, nee, echt luisteren. Koptelefoon op, muziek in de oren en niks anders.
Eerst moet ik even melden dat die recente heruitgave een puike persing is, net niet perfect en daarom schitterend.
Goed, The Freewheelin' Bob Dylan dus. Het lukte me gisteravond om naar openingstrack "Blowin' In The Wind" te luisteren alsof het de eerste keer was dat ik dat nummer hoorde. Iedere noot maakte mij nieuwsgierig naar de volgende noot. Ik heb het nog niet eens over de tekst, maar puur de muziek. De schoonheid van de eenvoud.
En ergens gedurende het beluisteren van kant 1 kreeg ik weer dat gevoel dat ik eerder heb gehad bij deze plaat, maar waarvan ik vergeten was dat ik het had. Het gevoel te kunnen horen aan de muziek dat Dylan een jaar heeft gedaan over het opnemen van The Freewheelin' Bob Dylan. Alsof de Dylan van de ene song een stuk jonger is dan de Dylan van de andere song. Maar tegelijkertijd, gek genoeg, lukte het me niet een beeld voor ogen te krijgen van de Dylan die mij toezingt. Alsof de muziek losstaat van tijd, van een jaartal, een maand waarin het is opgenomen.
Het is gek om The Freewheelin' Bob Dylan voor eerst in lange tijd weer eens buiten de tijd te horen, in plaats als tweede album van een jonge troubadour.
En hoezeer het luisteren zich ook liet loszingen van tijd en ruimte, toch blijven er ankers aan de muziek hangen. Ik kan niet luisteren naar "A Hard Rain's A-Gonna Fall" zonder de huilende Allen Ginsberg voor ogen te krijgen. De oude Allen Ginsberg die met tranen in zijn ogen vertelt hoe de jonge Allen Ginsberg huilde bij het horen van "A Hard Rain's A-Gonna Fall". Dat was in Bolinas, in december 1963, zegt mijn geheugen. Het doet er niet toe, maar het zit vast in mijn geheugen.
Ik huilde niet toen ik gisteravond "A Hard Rain's A-Gonna Fall" hoorde. Het hoefde niet. Net als bij "Blowin' In The Wind" hoorde ik de song alsof ik 'm nooit eerder hoorde. De ene regel na de andere buitelde over mij heen. Regels als "I saw a room full of men with their hammers a-bleedin’" en "I saw ten thousand talkers whose tongues were all broken".
Ik snapte Ginsberg, ik snapte de ontroering. En heel even was ik ook in Bolinas, december 1963.
Ik heb het nog niet eens gehad over die andere songs op kant 1. Over "Bob Dylan's Blues" en "Girl From The North Country". En natuurlijk "Masters Of War". "Masters Of War" kon ik perfect naspelen op mijn gitaar. Iedere noot wist ik te kopiëren en toch, zo realiseerde ik mij tijdens het luisteren, zal mijn "Masters Of War" nooit kunnen tippen aan die van The Freewheelin'. Dat zit 'm in dat ongrijpbare, dat onbenoembare, dat magische dat Dylan tot Dylan maakt.
Ik wil nooit meer gitaar spelen.
Na "A Hard Rain's A-Gonna Fall" was het luisteren op. De oren hingen slap van vermoeidheid aan mijn kop. En toch, en toch zorgde de nieuwsgierigheid ervoor dat ik de plaat omdraaide en de naald in de inloopgroef van kant 2 liet zakken.
Het was "Oxford Town" dat me opvrat. De muziek is zo ogenschijnlijk luchtig, maar ondertussen snijdt het de absurditeit van racisten-uit-gewoonte aan flarden. Zoiets, denk ik. "Oxford Town" heeft nooit oud geklonken in mijn oren, hoe vaak ik het ook hoor.
En dan "Talking World War III Blues", ook dat was weer alsof ik het nooit eerder hoorde. Althans niet deze "World War III Blues". De versies van concerten met Fabian en Donovan en noem ze maar op zitten in mijn kop, maar deze was ik kwijt. Deze met Rock-a-day Johnny, deze was ik kwijt.
It was Rock-a-day Johnny singin’, “Tell Your Ma, Tell Your Pa
Our Love’s A-gonna Grow Ooh-wah, Ooh-wah”
En even, na deze regels, lachte ik hardop. Voor het eerst in jaren lachte ik hardop bij het beluisteren van The Freewheelin' Bob Dylan. ik was het kwijt, zo realiseer ik me, maar ik heb weer gevonden. Het album is weer van mij. Ik mag het weer horen, of nee: ik kan het weer horen.
Goddank.
2 opmerkingen:
heel mooi en herkenbaar!
groet hans altena
dank Hans!
Een reactie posten