The 1966 Live Recordings - een anti-recensie #7

Twee dagen geleden ontving ik van Jimmy een e-mail met de mededeling dat Dylans allerlaatste concert van tour '66 ook het allerbeste concert is. "Tsjongejonge wat is dit goed!" schrijft Jimmy over dit concert en ik ben geneigd hem onmiddellijk te geloven waardoor de drang om een groot aantal cd's ongedraaid in de box te laten zitten en gelijk over te gaan naar het beluisteren van Royal Albert Hall, Londen, 27 mei 1966 nog maar moeilijk te beteugelen is. Het enthousiasme van Jimmy wordt nog eens versterkt door wat Clinton Heylin in Judas! over dit concert schrijft (koop dat boek!).
Maar ik houd me in. Alles op z'n tijd. Ik ben bij Cardiff.
De opname van Cardiff is gemankeerd: alleen van de Hawks-helft van dit concert is er een soundboard-opname.
Dat halve concert zette me aan het denken: het algemene beeld over tournee '66 en de twee concerthelften is dit: in 1966 was het bezoek onder de indruk van het solodeel, maar voor het Hawks-deel haalden ze hun neus op, met scheldpartijen, gesprongen zeepbellen en voortijdig vertrek uit de concertzaal tot gevolg.
In de jaren ná 1966 ontstond steeds meer het beeld dat Dylan zich tijdens het solodeel stierlijk verveelde, er zich vanaf maakte en dat de ware schoonheid van tour '66 in het Hawks-deel te horen is.
In beide verhalen kan ik me niet vinden, geef mij alles maar. Gewoon twee helften.
Dat ontbreekt in Cardiff dus. In Cardiff - voor de oren van nu - is er alleen het Hawks-deel. De Cardiff-cd bevat de mooiste "Leopard-Skin Pill-Box Hat" die ik tot nu toe gehoord heb. Het heeft een aangename swing, meer dan tijdens eerdere concerten. En vooral Richard Manuels pianospel doet het nummer veel goeds.
In Cardiff lijkt niemand te klagen over het volume dat Dylan & the Hawks de zaal in sturen. Klaagt niemand of wil ik het niet horen? Dat laatste.
Wat zegt Dylan nou aan het begin van "Ballad Of A Thin Man"? Het gaat over de piano. Nog een keer luisteren.
En nog steeds geen idee.
Garth Hudsons orgel jaagt jankende spoken tussen Dylans woorden in "Thin Man". Wie niet bang is wordt het alsnog. Mooi, mooi, mooi.
Is er ooit een "Thin Man" tijdens tour '66 niet goed overgekomen?
Na "Thin Man", voor het concert afgesloten kan worden met een rustig begonnen, maar met steeds meer vuur gespeelde "Like A Rolling Stone", komt er toch wat protest, klein protest uit het publiek.
Het protest wordt de mond gesnoerd met muziek, pudding-dikke klanken. Dylan schreeuwt het uit, wie zijn ogen dichtdoet ziet de man op het podium, daar in Cardiff, druk gebaren makend, wijzend en afwisselend triomfantelijke en geërgerde blikken het publiek in werpend.
"Like a complete unknown..."


Bob Dylan – De avond van de Nobelprijs

Bob Dylan – De avond van de Nobelprijs
De Melkweg / Max, zaterdag 10 december 20:00 uur 

Bob Dylan heeft ‘verplichtingen elders,’ maar op 10 december, de avond dat hij de Nobelprijs aangeboden krijgt, is er een feestelijke avond in de Melkweg. Een keur aan Nederlandse dichters en artiesten brengt een eerbetoon aan de grootste singer-songwriter van deze tijd. Naast de originele uitvoeringen staan ook de schitterende vertalingen van Bindervoet & Henkes op het programma. Een gepast feest voor de man die volgens de jury van de Nobelprijs nieuwe poëtische uitingen heeft gecreëerd in de rijke Amerikaanse muziekgeschiedenis.

Met optredens van o.a. Henk Hofstede, Roos Rebergen, Hans Vandenburg, Wouter Planteijdt, Rini Dobbelaar, Jan Eilander, Beatrice van der Poel, Jan O., Coen Bardelmeijer, Bob Fosko, Stella Bergsma, Wilma Bakker, Pierre van Duijl, Friedrich Hlawatsch, Maurits Westerik, Lucretia van der Vloot, Mieke Stemerdink, John Schoorl, Kees ‘t Hart, met het orkest onder leiding van Jan Robijns. Presentatie: Vic van de Reijt en Sjoerd de Jong.

Entree € 19,95 – deuren open 19:00 uur.
https://www.melkweg.nl/nl/agenda/dylan-vic-vd-reijt-10-12-2016/ 
Organisatie Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar i.s.m. The School of Life en NRC Handelsblad

Bij Nijgh & Van Ditmar zijn verschenen:



Kronieken 1                           Liedteksten 1962-1973                      Liedteksten 1974-2001
9789038803920, €19,99        9789038803937, €29,99                    9789038803944 €29,99

The 1966 Live recordings - een anti-recensie #6

Bladerend door een dikke stapel onlangs op de kop getikte oude tijdschriften stuitte ik in Mojo van januari 1995 op een aantal regels van Greil Marcus over zijn muziekvoorkeuren in het jaar 1994. Marcus eindigt zijn stuk met: "(...) the best, Bob Dylan, 'Mr. Tambourine Man', from Leicester '66 (BD bootleg), abysmal live sound suddenly clearing for nine minutes of a performance in which vocals are only roads to harmonica solos, which open into worlds not glimpsed since, except maybe on Everything, All At Once, Forever."
Hoewel ik met het beluisteren van de cd's in The 1966 Live Recordings nog niet in Leicester ben aangekomen, herken ik wel iets van wat Marcus bijna 22 jaar geleden schreef. "a performance in which vocals are only roads to harmonica solos". Geldt dat niet voor zoveel opnames van Dylans solo-sets tijdens tournee 1966? Ik heb het al veel gehoord en ik ben nog lang in Leicester.
Ik ben in Bristol.
Dylans solo-set uit Bristol is te vinden op cd 9 van The 1966 Live Recordings, de nummers op deze cd staan niet in de volgorde waarin ze gespeeld werden. Daar is een goede reden voor. De cd begint met de enige twee songs waar een soundboard-opname van is: "Fourth Time Around" en "Mr. Tambourine Man". Daarna volgens opnamen afkomstig van een audience tape van de overige vijf nummers.
De gebruikte audience tape is - zeker voor de tijd waarin de opnamen werden gemaakt - zeer goed van geluid. En overal op deze cd is de harmonica waar Marcus het begin 1995 over had te horen.

Het Hawks-deels van het concert in Bristol is helemaal afkomstig van een soundboard-opname. Tijdens eerdere concerten leek soms Hudsons orgel en soms Robertsons gitaar erg voor in de mix te zitten. Op de Bristol-opname is - zonder dat dit ten koste gaat van het orgel of de gitaar van Robertson - Richard Manuels pianospel erg goed te horen. Op nog geen opname in deze box was die piano zo goed te horen. 
Geen idee of het een bewuste keuze is geweest, maar het bevalt me wel die verschillen in de mixen op de cd's in The 1966 Live Recordings.
Luister bijvoorbeeld eens goed naar het huppelen van Manuels piano in "Leopard-Skin Pill-Box Hat" en de subtiele pianoriedeltjes rond Dylans zang in "One Too Many Mornings". Helaas ontbreekt het begin van "One Too Many Mornings" op deze opname.
Tussen "One Too Many Mornings" en "Ballad Of A Thin Man" laat het publiek voor het eerst echt - in negatieve zin - van zich horen.
"Ballad Of A Thin Man" lijkt langzamer dan tijdens eerdere concerten te starten. Met "Ballad Of A Thin Man" is het concert al weer bijna voorbij, alleen "Like A Rolling Stone" volgt dan nog.
En ik heb nog niks geschreven over bijvoorbeeld "Tell Me, Momma" of "Just Like Tom Thumb's Blues", om nog maar te zwijgen over de nummers uit Dylans solo-set. Dat gaat me vandaag ook niet meer lukken, helaas.
En dan helemaal aan het eind, na een vlammende, rammelende alles verslindende "Like A Rolling Stone" komen er geen klachten meer uit het publiek. Er klinkt geklap en zelfs een wanhopige roep om meer.
Het was goed om voor even in Bristol te zijn.

elders: Dylan op de brug bij Bristol, zie hier.

Dylan kort #1188

De Bindervoet & Henkes-vertalingen zijn - zoals ik al eerder meldde - opnieuw uitgegeven. Beide boeken hebben een nieuwe coverfoto gekregen. De foto voor het eerste deel (1962 - 1973) is goed gekozen, zie hier. De foto voor het tweede deel is naar mijn smaak minder goed gekozen aangezien het gaat om een foto uit 1966 terwijl het boek de periode 1974 - 2001 beslaat, zie hier.
Naast deze twee delen zal er in februari een derde deel - de periode 2002 - 2012 - verschijnen, zie hier. [met dank aan Tjeerd]
Nobelprijs: alternatieve dankwoorden in Leiden op 10 december, zie hier.

The 1966 Live Recordings - een anti-recensie #5

In de vorige aflevering van deze serie had ik het over een stukje film. Dat stukje film heb ik inmiddels gevonden. Het gaat om het eind van de film I'm Not There, zie hier. Nu ik dat stukje film weer zie vraag ik me sterk af of dit Dublin is.

Goed, cd 7: het eerste deel van Belfast 6 mei 1966. "It's All Over Now, Baby Blue" ontbreekt. Vreemd. Het publiek klinkt zo beleefd op deze opname. Netjes klappen wanneer een nummer voorbij is. Hoe zag dat er uit? Op 1 oktober 2015 zond ene Leslie een foto van Dylans optreden (met Hawks) in Belfast in 1966 via twitter de wereld in. (zie hier)
Voor het verschijnen van The 1966 Live Recordings circuleerde niks, met uitzondering van "I Don't Believe You", van het concert in Belfast onder verzamelaars. "I Don't Believe You" werd in 1985 op Biograph uitgebracht. En zoals bij iedere versie van "Mr. Tambourine Man" in deze box die ik tot nog toe gehoord heb, vind ik de harmonicasolo briljant.

Het Hawks-deel van het concert in Belfast (cd 8) begint met een vlotte "Tell Me Momma". Bij alle nummers in het tweede van het concert in Belfast lijkt het tempo hoger te liggen dan in bijvoorbeeld Dublin.
Let even op de paar korte solostukjes van Robbie Robertson (hoge tonen) in "Tell Me Momma", dit is nieuw. Hudsons orgel lijkt in de eerste twee nummers niet tot nauwelijks aanwezig. Pas in "Baby Let Me Follow You Down" wordt het orgel echt hoorbaar.
Geen sprookje over de schilder Tom Thumb in Belfast, of is Dylans inleiding tot "Just Like Tom Thumb's Blues" voor deze boxset van de opname geknipt? Lijkt me niet waarschijnlijk aangezien op een aantal andere opnamen het sprookje wel te horen is.
In "One Too Many Mornings" wordt het volume van Hudsons orgel flink opgeschroefd. Wat kan die man toch spelen, heerlijk.
Ik heb het al vaker opgeschreven en ik schrijf het nogmaals op: het gaat er niet alleen om wat Dylan zingt, maar vooral ook hoe Dylan het zingt. Met zijn stem, met zijn accenten vertelt hij wel welke woorden vandaag de aandacht verdienen. In Belfast ging dat ongeveer zo:

You hand in your money 
to go watch the géék
Who suddenly walks up to you 
when he hears you speak
Saying, “How does it feel t
be such a freak?”
And you say, “Impossible” as he hands you a bone

You know something is happening
But you just don’t know what it is
Do you, Mister Jones?

En dan volgt alleen nog "Like A Rolling Stone", dat Bob Dylan aan de Taj Mahal opdraagt. 
Na het eerdere gemor vanuit het publiek wordt "Like A Rolling Stone" verrassend genoeg met gejuich ontvangen.


Dylan kort #1187

Op 2 december verschijnt niet alleen The Real Royal Albert Hall 1966 Concert - een 'los' album uit de boxset The 1966 Live Recordings, maar ook de dubbelelpee Live in Sydney 1966, zie hier.
Judas! het nieuwe boek van Clinton Heylin lijkt maar niet in Nederland leverbaar te zijn (behalve dan vorig weekend op de platenbeurs in Utrecht en voor een belachelijk hoge prijs via een derde partij op bol.com). Wie dit boek - en het is een aanrader - wil kopen is dus aangewezen op bijvoorbeeld Amazon. Zie ook hier.

Dylan kort #1186 [2 zaken]

Dylans Nobel-lezing wordt mogelijk een concert in het voorjaar, zie hier. Ik voorzie een (korte) Europese tournee, met een beetje mazzel inclusief 1 of meerdere concerten in Nederland.
De releasedatum van The Real Royal Albert Hall 1966 Concert is verschoven van 25 november naar 2 december in verband met productieproblemen.



The 1966 Live Recordings - een anti-recensie #4

Op cd's 5 en 6 staan de opnamen van Dylans concert in Dublin. 5 mei 1966 was dat. In mijn achterhoofd spookt het 'feitje' dat er ergens in een film een paar seconden beeld zitten van een mondharmonica spelende Bob Dylan, die beelden zouden in Dublin in 1966 gemaakt zijn. Hoezeer ik ook peins, ik kan niet bedenken om welke film het gaat (en of het überhaupt wel klopt).

Twee cd's voor 1 concert: het solodeel van voor de pauze op een cd, het tweede deel van het concert, het deel met the Hawks en de weerstand uit het publiek op een tweede cd. Ik las afgelopen week ergens het commentaar dat alle muziek in The 1966 Live Recordings makkelijk op minder dan 36 cd's had gepast. Dat klopt, gezien de speelduur van de cd's, maar dan hadden er delen van verschillende concerten op één cd gestaan. Dan zou een cd bijvoorbeeld beginnen met opnamen uit Melbourne en eindigen met een deel van de opnamen uit Kopenhagen. Ik heb het liever zoals het nu is: ieder concert een eigen cd of set van 2 cd's.

Met ieder nieuw concert lijken Dylan en the Hawks beter op elkaar ingespeeld. "Tell Me Momma" schokschouderde in Dublin in het juiste ritme. Heerlijke versie. In de mix is Hudsons orgel dieper weggestopt dan op de voorgaande cd's van The 1966 Live Recordings, met als grote uitzondering "Ballad Of A Thin Man". Dat was George D. Hodnett (Irish Times, 6 mei 1966) ook al opgevallen: "in 'Ballad of the Lampshade' [sic] Dylan took over the piano. Here the backing-group (piano, drums, electric organ, two guitars) were quite good, the organ 'remarks' being notable, though most of the group-numbers were rather a blur. Also, there was some over-amplification." Doordat Hudsons orgel wat dieper in de mix ligt komt Robertsons gitaar beter tot z'n recht. (Luister maar naar bijvoorbeeld "Baby Let Me Follow You Down" en de spetterende solo in "Just Like Tom Thumb's Blues".)

Natuurlijk moet ik nog even wijzen op de harmonica-solo tijdens en vooral aan het eind van "Mr. Tambourine Man". Het gaat maar door en door en biedt mogelijkheden om je als luisteraar volledig in te verliezen.
En er zijn in ieder geval nog twee opmerkelijke zaken aan deze opnamen / dit concert die ik wil vermelden: de opname van "Visions Of Johanna" mist het laatste stukje - en daarmee de reactie van het publiek - en tegen het eind van "I Don't Believe You" stopt Dylan ineens voortijdig met zingen. Reden onbekend.


Onzin en stemmingmakerij

In september 2012 publiceerde Rolling Stone een interview van Michael Gilmore met Bob Dylan. Toen Gilmore vroeg naar het (vermeende) plagiaat zei Bob Dylan onder andere dit: "Oh, yeah, in folk and jazz, quotation is a rich and enriching tradition. That certainly is true. It's true for everybody, but me. I mean, everyone else can do it but not me. There are different rules for me."
Ook nu, vier jaar later, lijken er nog steeds andere regels te gelden voor Bob Dylan. Dit keer gaat het niet over het citeren of parafraseren van werk van anderen in eigen werk, maar om het reageren op het winnen van een prijs, de Nobelprijs voor de literatuur, om precies te zijn.
Eerst was er het 'drama' - want dat werd er in de media van gemaakt - van Bob Dylans niet vlot genoeg reageren op het winnen van de Nobelprijs. Dit lokte lid van het Nobelcomité Per Wastberg uit tot Bob Dylan "onbeleefd en arrogant" te noemen. Een en andere zette ik eerder hier op een rijtje.
Op 29 oktober, 16 dagen nadat bekend werd dat Bob Dylan de Nobelprijs voor de literatuur krijgt, kreeg de wereld te horen dat Bob Dylan inmiddels contact had gezocht met het Nobelcomité, zie hier.
Daarna bleef het even stil rond Bob Dylan en zijn Nobel, al hing de vraag "gaat 'ie 'm ophalen?" in de lucht hangen.

Twee dagen geleden werd bekend gemaakt dat Bob Dylan, wegens eerder aangegane verplichtingen, op 10 december zijn Nobelprijs voor de literatuur niet zal ophalen.
En wederom explodeerde de wereld, zo leek het. Op sociale media leek iedereen een mening te hebben over Bob Dylan en het niet ophalen van de prijs. En al die meningen lijken op hetzelfde neer te komen: Bob Dylan is arrogant, hij houdt geen rekening met zijn fans, hij liegt, hij heeft gewoon geen zin, hij heeft het prijzengeld toch niet nodig, enzovoort, enzovoort, enzovoort.
Nou is Facebook sowieso een plek geworden waar door velen vooral aandacht getrokken wordt door zo hard mogelijk van leer te trekken tegen van alles en nog wat. Dat er op Facebook ongefundeerd tekeer gegaan wordt, tsja... Mag je anders verwachten?
Voor het echte nieuws, voor de nuance moet je bij de echte media zijn, de kranten en zo. Toch?
Onder de kop "Wie denkt Bob Dylan wel dat hij is?" schrijft Luc De Roy op redactie.be onder andere: "En dus is het best mogelijk dat de 'eerder geplande verplichtingen' op hetzelfde niveau staan als wanneer het mooiste meisje van de klas een uitnodiging van een nerd afslaat, omdat ze 'haar haar moet wassen'..."
Of wat te denken van het tussenkopje "Mopperige man" in een stuk van Steven Musch? Zie hier.
Nog zo'n eentje, Mark den Blanken gebruikt in AD het tussenkopje "Onbeschoft".
Maar het dieptepunt wordt toch wel bereikt met het stuk van Rens Kuijten in de Telegraaf. "Bob Dylan zegt af met smoes", staat er boven zijn stuk. Blijkbaar heeft Rens Kuijten contact met Bob Dylan gehad.
Het is allemaal onzin en stemmingmakerij.

Hoeveel ophef was er toen Harold Pinter zijn Nobelprijs in 2005 niet kwam ophalen? Welke storm raasde er door de media toen Doris Lessing in 2007 niet naar Stockholm ging?
Het bleef rustig.

In 2012 zei Bob Dylan het al: "There are different rules for me."
Er wordt met twee maten gemeten.

Waar het uiteindelijk op neer komt is dit:
Bob Dylan krijgt de Nobelprijs voor de literatuur 2016. Op 10 december worden de Nobelprijzen in Stockholm uitgereikt. Bob Dylan is, tot zijn spijt, verhinderd om bij de uitreiking aanwezig te zijn.
Dat is de stand van zaken op dit moment, niet meer en niet minder.

Dylan kort #1185

De Nobelprijzen kunnen dit jaar op 10 december in Stockholm opgehaald worden. Bob Dylan heeft aan het Nobelprijscomité laten weten zeer vereerd te zijn met de prijs, maar helaas niet in staat te zijn om op 10 december naar Stockholm af te reizen, zie hier. [met dank aan Cas] Tot zover niks aan de hand. Er zit echter nog een addertje onder het gras: volgens het bericht is Bob Dylan verplicht om binnen de 6 maanden na 10 december een lezing te geven. Dat is vreemd. Iemand krijgt een prijs en wordt vervolgens verplicht een tegenprestatie te leveren.
Stel nou dat Bob Dylan geen lezing geeft, wat dan? Krijg hij dan een standje van het comité? Moet hij dan zijn prijs weer inleveren?
En mijn grootste zorg: als Bob Dylan zijn lezing niet geeft, moet ik dan die sticker van de nieuwe editie van Kronieken halen en terugsturen naar uitgeverij Nijgh & Van Ditmar?
The Bootleg Series Vol. 1 - 3 wordt op 27 januari 2017 opnieuw op vinyl uitgebracht. Dat lijkt mij goed nieuws voor iedere vinylliefhebber. [met dank aan Hans]

The 1966 Live Recordings - een anti-recensie #3

Van Bob Dylans optreden op 1 mei 1966 in Kopenhagen zijn helaas niet zo heel veel opnamen gemaakt en / of bewaard gebleven. Van het hele concert zijn slechts zeven nummers nu te beluisteren op de vierde cd van The 1966 Live Recordings. Van die zeven nummers zijn de opnamen van twee songs ook nog eens incompleet. Van "Fourth Time Around" krijgen we niet meer dan een fragment, enkele seconden, helaas. En ook "Leopard-Skin Pill-Box Hat" is incompleet.
Wat was het Deense publiek anno 1966 toch aardig. Op de vierde cd van The 1966 Live Recordings hoor ik niemand mopperen of lelijke opmerkingen richting podium schreeuwen. Helemaal aan het eind van het concert wordt er zelfs beleefd geklapt.
Aardige mensen die Denen. Zo aardig dat ik overweeg om aankomende zomer op vakantie naar Denemarken te gaan. Ik zal dan zeker ook Kopenhagen bezoeken om op de grond te staan waar Bob Dylan op 1 mei 1966 zijn muziek over het publiek uitstrooide. Dat was in de K.B. Hallen - een sporthal waar ook regelmatig concerten gegeven werden. 3000 concertbezoekers kon de hal een plaats bieden. Moet je je voorstellen: slechts 3000 bezoekers. Bij zo'n laag aantal maakt het niet meer uit waar je staat of zit, Bob Dylan lijkt altijd binnen handbereik te zijn.
In september 2001 woedde er een grote brand in de K.B. Hallen. Wat zal er nog over zijn van deze zaal wanneer ik aankomende zomer daar op zoek ga na de plek waar het op 1 mei 1966 stormde? Zal ik nog iets van de hal kunnen zien? Zal ik nog, met de voeten op de grond waar het ooit voor het eerst klonk, de machtige klanken van "Ballad Of A Thin Man" vanuit de aarde horen opstijgen? Het zijn oude klanken, vijftig jaar hebben ze in de grond gezeten. Wie goed luistert hoort soms wat naar boven drijven, zo stel ik me voor.
Tsja, die "Ballad Of A Thin Man" van 1 mei 1966, K.B. Hallen te Kopenhagen. Alleen al als ik er aan denk krijg ik weer kippenvel. Het rammelt en schudt en doet wat het moet doen. Ik kan me niet herinneren ooit een betere "Ballad Of A Thin Man" gehoord te hebben. Het brengt onrust in mijn donder, deze "Thin Man".
De vierde cd van The 1966 Live Recordings is kort. Er ontbreekt nogal wat. En toch is deze verre van perfecte cd mij na twee keer luisteren al erg lief.
De paar seconden "Fourth Time Around", het gestuntel met de microfoon in "She Belongs To Me", het met het concert mooier wordende sprookje over Tom Thumb, de explosieve "Like A Rolling Stone" en vooral - bovenal - "Ballad Of A Thin Man", daarom is deze cd mij lief.


Twee Nobelfeesten

Op zaterdag 10 december is in Café Van Buren te Nijmegen Bob's Nobel Prize Party met (onder andere) de band Hard Rain. Het feest begint om 21 uur, entree is €5,-
Meer informatie zal ongetwijfeld binnenkort te lezen zijn op de website van Hard Rain. Zie hier.

In de Melkweg te Amsterdam zal ook op 10 december gevierd worden dat de Nobelprijs voor de literatuur aan Bob Dylan toegekend is. Een groot aantal Nederlandse artiesten zal songs van Bob Dylan, zowel in het Engels, als in vertaling coveren. Voor meer informatie, zie hier.

The 1966 Live Recordings - een anti-recensie #2

Gisteren dacht ik nog de opnamen van de verschillende concerten in The 1966 Live Recordings met elkaar te moeten vergelijken. Dat, zo realiseer ik me nu, is een domme gedachte. Vergelijken levert oordelen als ‘beter’ en ‘minder’ op, maar geen luistergenot, geen inzicht in wat er daadwerkelijk gehoord wordt.
Ooit was er de aanschaf van de bootleg-cd Melbourne, Australia met zes nummers van het eerste deel van het concert dat Bob Dylan in april 1966 in Melbourne gaf en drie nummers van het tweede deel van dit concert, aangevuld met een opname van "Like A Rolling Stone" van het concert in Edinburgh (20 mei 1966).
De Melbourne-opnamen staan op de derde cd van The 1966 Live Recordings. De makers van de bootleg twijfelden nog of de opnamen op 19 of 20 april werden gemaakt. Volgens de informatie in The 1966 Live Recordings is het allemaal op 20 april opgenomen.

“This used to be called ‘Visions Of Johanna’ and now it’s called ‘Mother Revisited’,” met die woorden kondigt Dylan het derde nummer aan. Hij worstelt met de geleende gitaar. Een folkmusic-gitaar, aldus Dylan. Vandaar de worsteling.
Melbourne - het eerste deel van het concert - klinkt sowieso als het concert van de worsteling. De geleende gitaar, de kikker in de keel, inclusief hoestbuien ("Desolation Row"), een mondharmonica die niet helemaal lijkt te klinken zoals Dylan 'm wil laten klinken en toch gaat Dylan door en is er de overwinning in de breekbaarheid van de muziek, van de woorden ("Desolation Row", "Just Like A Woman"!!).

Lezende in The Ghost Of Electricity van John Bauldie wordt nog eens pijnlijk duidelijk dat Bob Dylan in 1966 op een andere planeet dan een groot deel van de concertbezoekers leefde. De journalisten die op pad waren gestuurd om Dylans concerten te recenseren deden dat vanuit de gedachte onthaald te worden door de zoon van Woody Guthrie. De zoon van Guthrie was Bob Dylan anno 1966 al lang niet meer (als hij het ooit al geweest was). In 1966 was hij de minstreel van morgen om zich na de pauze te ontpoppen tot de confrontatie zoekende muzikale windhoos. Zoiets, maar hoe vaak ik ook luister naar tournee 1966, de juiste woorden vind ik nooit. Hoe dank ook, journalisten onthalen deed hij zeker niet.
Dylan anno 1966 moet je ondergaan. En dan af en toe vol bewondering zuchten. Niet meer.
Ik draaf door. Terug naar waar ik was, naar het luisteren.

20 april 1966, Melbourne. Daar was ik. Een storm rolt zich over het publiek uit. Luister hoe Dylan de woorden kauwt in "Fourth Time Around" en vooral "Desolation Row". Articuleren voor gevorderden heet dat.
Na een dames-gil reageert Dylan met "You know Tom Thumb?" Het is grappig. Zijn innerlijke Chaplin heeft hij nog.

2 boeken (1 correctie)

Behind The Shades: In "Dylan kort #1182" schreef ik over een Nederlandse vertaling van Behind The Shades van Clinton Heylin. Wie de link bij dat bericht volgt zal zien dat er in de webwinkel van Bruna niet langer sprake is van een Nederlandse vertaling. De informatie over de taal die in oktober in de webwinkel van Bruna werd gegeven klopte niet. Er is geen Nederlandse vertaling van Behind The Shades verschenen. De meeste webwinkels hebben de informatie over dit boek inmiddels aangepast, maar niet alle winkels hebben dit al gedaan, zie hier.
Kronieken: Begin november heeft Nijgh & Van Ditmar een nieuwe paperback-editie van Bob Dylans autobiografie (Nederlandse vertaling) uitgebracht, zie hier.

The 1966 Live Recordings - Een anti-recensie #1

The 1966 Live Recordings is een box met opnamen van 23 verschillende concerten verdeelt over 36 cd's. Ergens op het internet las ik dat het 23 keer hetzelfde concert is, dat het jammer is dat Bob Dylan niet voor wat meer variatie had gezorgd door "Hurricane" of "Blowin' In The Wind" te spelen. Hier is iemand die het niet begrepen heeft, maar een mening die geventileerd dient te worden heeft hij wel.
Heb ik het wel begrepen? Ik vraag het me af. Ik ben nog niet zo ver om te begrijpen, misschien is het dat wel. Ik doe mijn best. In de uren voor het ontvangen van de box heb ik naar de film World Tour 1966; The Home Movies van drummer Mickey Jones gekeken. Ik lees momenteel de heruitgave van The Ghost Of Electricity van John Bauldie en gisteren heb ik Judas! van Clinon Heylin gekocht, twee boeken over tournee 1966. Minstens net zo essentieel is de serie van drie artikelen over Dylans concerten in Australië in 1966 van Zac Dadic, gepubliceerd in Isis issues 185, 186 en 187.

Baby-stapjes, voorbereiding en herhaling, dat is de manier om The 1966 Live Recordings tot mij te nemen.
Twee dagen geleden kwam de box in mijn bezit. Na het uitvoerig besnuffelen van de doos, het boekwerkje en de cd-hoezen heb ik naar de eerste twee cd's geluisterd: het concert in Sydney van 13 april 1966.
Gisteren heb ik, door omstandigheden, niks gehoord. Vanochtend heb ik nogmaals naar die eerste twee cd's geluisterd. Nogmaals Sydney, 13 april 1966.
Ik zei het al: baby-stapjes en herhaling, dat is mijn manier om de muziek in deze boxset te ondergaan. Ik heb geen haast, ik verwacht niet op een volgende cd wel "Hurricane" of "Blowin' In The Wind" te horen.
Het is niet 23 keer hetzelfde concert, natuurlijk is het dat niet. De onderlinge verschillen zitten in de details en juist om die details op te pikken is rust nodig, rust en herhaling.
Details dus, details als het orgel van Garth Hudson aan het begin van "Just Like Tom Thumb's Blues" en steeds tussen Dylans woorden in "Ballad Of A Thin Man". Kan iemand die man alsnog de Nobelprijs voor orgelspelen geven?
Dank u.
En wat te denken van het altijd hartverscheurende "Fourth Time Around", het breekbare "Just Like A Woman"? Of "Visions Of Johanna" dat niet als "Mother Revisited", maar gewoon, met de 'juiste' titel aangekondigd wordt.
Soms wil je gewoon in het Sydney van 1966 zijn. Daar zitten, in die zaal en je mond laten openvallen van verbazing. Zo beleeft die mensen, ze mopperen bijna niet. Oké, in de tweede helft van het concert wordt er een keer geroepen om "A Hard Rain's A-Gonna Fall", maar daar blijft het dan ook wel weer bij. Het valt allemaal reuze mee in Sydney. De mensen zijn er zo aardig.
Het concert sluit niet af met "Like A Rolling Stone", maar met "Positively 4th Street". (Wie zei dat het 23 keer hetzelfde concert is? Nou?)

Eenmaal begonnen is er geen weg meer terug. Deze box zuigt de luisteraar naar binnen. Ik moet mezelf beheersen om na Sydney niet gelijk de derde cd in de speler te schuiven, en daarna de vierde. Dat zou voor mij niet werken. De muziek zou alleen nog voorbij trekken, horen doe ik dan niet meer. Ik moet geduld hebben, mezelf in acht nemen. Om de details te kunnen horen.
Want daar draait het om bij deze boxset: de details.



The 1966 Live Recordings



Bob Dylan On Tour in 1966

Op de website van New York Times is de twaalf minuten durende film Bob Dylan On Tour in 1966 te zien. De film is gemaakt om de vandaag verschenen 36 cd's tellende box The 1966 Live Recordings onder de aandacht te brengen.
In Bob Dylan On Tour in 1966 komt Richard Alderson, sound engineer tijdens tournee 1966, uitvoerig aan het woord. De (recente) beelden van Alderson worden veelvuldig afgewisseld met niet eerder geziene, door D.A. Pennebaker geschoten beelden van tournee 1966. Zo valt onder andere te zien hoe Bob Dylan tijdens het eerste deel van zijn concert in Parijs al 'mot' met het publiek had omdat hij uitvoerig - tot ergernis van het publiek - zijn gitaar stemt.
Bob Dylan On Tour in 1966 geeft slechts een glimp van wat er in 1966 door D.A. Pennebaker gefilmd is. Dit smaakt naar meer, véél meer... Nou maar hopen dat Sony binnenkort een dvd vol 1966-beelden op de markt brengt.

Bob Dylan On Tour in 1966 is te zien op de website van New York Times, zie hier.

Een jaar geleden klopte het nog...


Dylan kort #1184

The Beaten Path is een nieuwe tentoonstelling met werken van Dylan. Om deze tentoonstelling te promoten is er een zeer geslaagd filmpje over Bob Dylan gemaakt en op de website van Halcyon Gallery geplaatst. Zie hier.
Scribner brengt op 20 december een nieuwe, gebonden editie van Tarantula op de markt, uiteraard met en vermelding van de Nobelprijs op de voorzijde van het boek.
The 1966 Live Recordings, een box met 36 cd's, verschijnt morgen (voor een ieder die het ontgaan is noem ik het nog maar eens :-)). Ik kan bijna niet wachten, jij?

The Lyrics 1961 - 2012 (en de Nobel-boeken)

The Lyrics 1961 - 2012
Toen ik een x-aantal weken geleden het boek The Lyrics 1961 - 2012 bestelde ging ik er van uit dat dit een paperback-editie van The Lyrics since 1962 is. Dat is het niet. The Lyrics 1961 - 2012 bevat - naast de 'standaard' songteksten - geen varianten, zoals die wel te vinden zijn in The Lyrics since 1962. Wat is het dan wel?
The Lyrics 1961 - 2012 is simpel gezegd een nieuwe, uitgebreide versie van The Lyrics 1962 - 2001 uit 2004. Net als de eerste editie van The Lyrics 1962 - 2001 is ook The Lyrics 1961 - 2012 een stevig gebonden boek met stofomslag (en helemaal geen paperback). Wat verder opvalt is dat ene jaartal. Eerder verschenen van Bob Dylan de songtekstboeken The Lyrics 1962 - 1985; The Lyrics 1962 - 2001 en The Lyrics since 1962. Steeds werd met de titel aangegeven dat de oudste songteksten in het bewuste boek in 1962 werden geschreven. De titel van dit nieuwe boek met songteksten - The Lyrics 1961 - 2012 - doet vermoeden dat er in dit boek niet eerder gepubliceerde songteksten uit 1961 zijn opgenomen. Dat is niet zo. De eerste paar honderd bladzijden van The Lyrics 1961 - 2012 zijn identiek aan de eerste paar honderd bladzijden in The Lyrics 1962 - 2001.
In dit boek wordt iedere sectie met songteksten van een bepaald album vooraf gegaan door precies dezelfde bladzijden met foto's en afbeeldingen van manuscripten als in The Lyrics 1962 - 2001. (In het boek uit 2004 bevatten al die bladzijden een blauwe ondergrond, in dit nieuwe boek hebben deze bladzijden een rode ondergrond.)
Een aantal vreemde keuzes zoals die te vinden zijn in The Lyrics 1962 - 2001 zijn ook weer te vinden in The Lyrics 1961 - 2012, zoals "I'll Keep It With Mine" als outtake van Blonde On Blonde, niet van Bringing It All Back Home opnemen en de songs van de Basement Tapes plaatsen tussen New Morning en Planet Waves in plaats van op de juiste plaats.
Helemaal opvallend is het volgende: In de Amerikaanse (gebonden) versie van The Lyrics 1962 - 2001 heeft "If You See Her, Say Hello" slechts vier coupletten, simpelweg doordat er één couplet vergeten is. In de Engelse (paperback) editie van The Lyrics 1962 - 2001 staan wel alle vijf coupletten van "If You See Her, Say Hello", net als op Bob Dylans website.
In de net verschenen Amerikaanse editie van The Lyrics 1961 - 2012 is "If You See Her, Say Hello" weer ontdaan van 1 couplet.
Het moge duidelijk zijn: The Lyrics 1961 - 2012 is een kopie van The Lyrics 1962 - 2001, maar met aanvullingen.
Wie denkt dat The Lyrics 1961 - 2012 'alleen maar' een kopie is van The Lyrics 1962 - 2001 aangevuld met de songteksten van de albums die Bob Dylan na 2001 opnam doet het boek te kort. Natuurlijk zijn in The Lyrics 1961 - 2012 de songteksten van Modern Times, Together Through Life en Tempest opgenomen, maar er zijn ook een aantal additional lyrics aan het boek toegevoegd. Al deze nieuwe additional lyrics zijn van songs die op het achtste deel van The Bootleg Series te vinden zijn. Het gaat om: "Red River Shore" (bij Time Out Of Mind), "'Cross The Green Mountain" en "Waitin' For You" (bij "Love And Theft"), en "Can't Escape From You" en "Huck's Tune" (bij Modern Times).

Nobel-boeken...
De verzamelaar in mij wilde graag een van Bob Dylans boeken met op de cover een vermelding van de aan Bob Dylan toegekende Nobelprijs voor de Literatuur. In de eerste boekwinkel waar ik vanmiddag vroeg naar zo'n boek kreeg ik te horen dat zo'n boek zeker nog niet op voorraad was en dat het zeker nog wel een tijd kon duren voordat edities van Chronicles of Tarantula met Nobel-stickers in de boekwinkels zouden komen te liggen. Op nog maanden wachten moest ik rekenen.
In de tweede boekwinkel, 200 meter verderop, plukte ik een Chronicles met een Nobel-vermelding uit de kast. Die Chronicles stond niet in de kast met muziekboeken, maar in de kast met Engelstalige literatuur. Is dat de prijs voor het ontvangen van een Nobel?
Niet lang na thuiskomst, trotse eigenaar van een Nobel-boek, las ik op Facebook [dank Wil] dat op de nieuwe editie van Dromen van Johanna van Ernst Jansz een sticker zit met een vermelding van Dylans Nobelprijs. [Eerder stuurde Bert mij al een foto van Jansz' boek, inclusief sticker, dank Bert] Ik kan er niks aan doen, maar dan bekruipt me toch een enigszins misselijk gevoel. Dit hoort niet, dit past niet. Zo'n vermelding hoort op Bob Dylans boeken, niet op de boeken van de mannen en vrouwen die over Bob Dylan en zijn werk schrijven.


Lezing 17 november


Voor meer informatie, zie hier.

Dylan kort #1183

Bob Dylan schreef een uitvoerig essay over de werken in zijn tentoonstelling The Beaten Path bij Halcyon Gallery, Londen. Lees hier (zéér de moeite waar).
Vijftien tracks van de volgende week te verschijnen grote 1966-box zijn op de website van NPR te beluisteren, luister hier.
People Like Us is een film over Jerry Harper. In deze film is "Tangled Up In Blue" te horen. [met dank aan Alja]
Sir Edmund: "Ik houd van de echte vertellers uit de popmuziek: Bob Dylan, Lauryn Hill, maar ook iemand als John Coltrane,die een verhaal kon vertellen met zijn saxofoon." [met dank aan Alja]
De roots van Bob Dylan, zie hier. [met dank aan Bart]


de Volkskrant 31 oktober 2016


[met dank aan Herman]

ALS DYLAN JE RAAKT, RAAKT HIJ JE DIEP - door Ed van Tellingen

Vlak nadat bekend werd gemaakt dat Bob Dylan de Nobelprijs voor de literatuur 2016 krijgt, stuurde Ed van Tellingen mij onderstaand artikel. Tot mijn grote spijt plaats ik dit stuk - door omstandigheden  - nu pas op de blog. Mijn excuses daarvoor.
Onderstaand artikel werd eerder in Dagblad van het Noorden gepubliceerd.

ALS DYLAN JE RAAKT, RAAKT HIJ JE DIEP
De naam van Bob Dylan zong al jaren rond voor de Nobelprijs voor de Literatuur. Maar dit jaar was het opvallend stil. En juist nu krijgt hij de prijs. Een 75-jarige singer/ songwriter, eeuwig op tournee. ,,I’m just a story-teller.’’

Door ED VAN TELLINGEN

"Bob freed your mind the way Elvis freed your body.’’ Korter en kernachtiger kan het werk van Dylan niet gekarakteriseerd worden en Bruce Springsteen zei het bij de introductie van Bob Dylan in de Rock And Roll Hall Of Fame in 1988. Zoals Elvis Presley het lichaam bevrijdde uit het keurslijf van de jaren vijftig, zo deed Dylan dat met de geest. Zoiets.

Zoete liefdesliedjes genoeg, ook in de jaren zestig, en zeker ook nog in de eerste jaren van The Beatles toen ze de wereld veroverden. Zonder de invloed van Dylans klassieke trio uit de jaren zestig (Bringing It All Back Home, Highway 61 Revisited en Blonde On Blonde) hadden ze waarschijnlijk nooit de oversteek kunnen maken naar hun klassieke drieluik Rubber Soul, Revolver en Sergeant Pepper. Het is maar een voorbeeld. Om Springsteen nog even aan te halen: ,,Tot op de dag van vandaag hangt de schaduw van Bob Dylan over alle grote rockmuziek die wordt gemaakt.’’

Gisteren kreeg de singer/songwriter van ruim 600 songs de Nobelpijs voor de Literatuur, omdat hij, aldus de jury, niet alleen poëzie maakt voor het oor, maar ook werk dat heel goed te lezen is. Dat is mooi, maar zeg ik: wie alleen zijn teksten leest en daarbij niet de stem en muziek hoort die al die zinnen hun plek geven in het lied, gaat voorbij aan de ziel van zijn songs.

Want Bob – ja gewoon Bob, of Bobby en getverderrie niet HisBobness – is in mijn ogen vooral een jongleur en trapezewerker. De charme zit ‘m nu net in de lenigheid van tekst en muziek waarmee hij al zijn zinnen – hoe poëtisch en cryptisch ook – nog met vier pootjes doet landen in het lied. Zijn frasering is formidabel.

Wat zou ik kunnen toevoegen aan de vele strekkende meters boeken die over Dylan zijn geschreven? Wat heb ik meer te zeggen dan die Dylankenners over de hele wereld die eeuwig op zoek zijn naar het geheim van de enigmatische Dylan. En daarin nooit helemaal slagen. Of zoals een Brits journalist in 2006 opmerkte: His interviews are often as revealing as Victorian swimwear.

Dat kan ik vertalen, maar juist dat Engels typeert Dylan meer dan elke hampelige vertaling ook. Dat geldt zelfs voor muzikant/schrijver Ernst Jansz die in zijn boek Dromen van Johanna een twaalftal Dylan-songs vertaalde. Hij deed dat knap en respectvol.

Ik heb hem die Nederlandse vertalingen horen zingen. Zijn vertolkingen van een aantal klasssiekers zijn gloedvol. Van Desolation Row (De Verlorenstraat), Visions Of Johanna (Dromen van Johanna), Every Grain Of Sand (Iedere Korrel Zand), A Hard Rain’s Gonna Fall (Zware regen) tot aan Sad Eyed Lady Of The Lowlands (Droeve dame van het laagland). Maar sorry, want Jansz is natuurlijk een groot musicus, het blijft rommelen in de marge. De sprankeling verdwijnt, de geest sterft een abrupte dood Wat brengt Dylan in mij teweeg?

Is dat interessant? Ik verschuil me graag achter Joan Baez, de folkzangeres met wie Dylan in de vroege jaren zestig triomfen vierde. In 2004 zegt ze: There are many people who do not react to Dylan at all, but when he touches you, he touches deep. Kortom, àls hij je raakt, dan raakt hij je diep. Dat is het antwoord.

Mijn muzikale smaak waaiert alle kanten uit. Van puur klassiek tot rafelige Britpop, van de Nederlandse Bachvereniging van Jos van Veldhoven tot aan het spektakel van Lowlands. Maar even kort door de bocht: Dylan vormt daarin het ijkpunt, de alpha en omega van de populaire muziek. Plat gezegd, de Johann Sebastian Bach van de popmuziek of, om de liefhebbers van louter klassieke muziek een beetje te jennen, Bach was de Bob Dylan van zijn tijd. Het maakt mij lichelijk onverdraagzaam naar mensen die zeggen te houden van popmuziek, maar Dylan helemaal links laten liggen. Ik kan daar niet bij. Het is alsof je zegt dat je een groot liefhebber bent van klassieke muziek, maar alleen niet houdt van Bach of Mozart.

Elke dag moet ik Dylan wel even horen. Het liefst op een bootleg (illegale opname) van een concert. Omdat juist op die concerten (gejat van Dylan) the ghost of electricity howls in the bones of your face. Daar gebeurt het. Tijdens het concert. In het veld. Op het podium. En zo’n zin moet je niet vertalen. Afblijven.

Het zijn juist dit soort zinnen die de eerbiedwaardige jury van de Nobelprijs voor de Literatuur zullen hebben verleid. Zoals het de Beat Generation uit de jaren vijftig en zestig was die Dylan weer inspireerde. Denk aan namen als Jack Kerouac, Allen Ginsberg en William S. Burroughs; zij maakten indruk met hun gedichten en boeken. Allen Ginsberg is zelf nog te zien op het beroemde filmpje van Subterranean Homesick Blues (1965), de moeder van alle video-clips waarop een bijna rappende Dylan de woorden van zich af smijt.

Wat de vraag oproept: welke Dylan wenst u? De piepjonge Dylan, de protestzanger die naast Martin Luther King stond; de frêle Dylan die met Joan Baez het koningspaar van de folkmuziek vormde; de introverte Dylan die Johnny Cash frappeerde; de revolutionaire en elektrisch geladen Dylan die voor Judas werd uitgemaakt of toch maar kiezen voor de opeens doorsnee ‘Nashville Skyline country-Dylan’?

Zoveel smaken, zoveel Dylans. Trek maar een laatje open. De Forever Young-Dylan wellicht (met The Band, ook al zo’n muzikaal monument) of houden we het bij rootsmuziek van John Wesley Harding, een album dat het fundament vormt voor alle americana-muziek die erachter weg kwam. En hé, daar is dat vermaledijde gospel-laatje uit de jaren 1979-1981 waarin Dylan als bekeerde christen zijn fans tot razernij bracht.

Dylan, die al vele jaren nauwelijks een woord zegt tijdens een concert, houdt lange preken tijdens zijn gospeltours. Zelfs Bono verbleekt erbij. Die preken zijn stomvervelend, maar tijdens zijn hele carrière zingt Dylan nergens zo gedreven en begeesterd als hier. Een hartekreet: het is een schande dat Columbia/Sony nog nooit een paar van deze concerten officieel heeft uitgebracht. Het blijft enigszins behelpen met illegale opnames, hoewel de opnamekwaliteit soms verbluffend goed is.

De gospel-Dylan is – ik beken – een van mijn favoriete Dylans. Ik houd van Slow Train Coming (1979), waarin we een uiterst kwetsbare Dylan voorbij horen komen. Zo’n nummer als I Believe In You staat in mijn toptien van Dylan-songs. Die ‘You’ kan God zijn, maar even zo goed een geliefde of een kind. Zo troostrijk en helend kan Dylan zijn.

In de jaren negentig keert Bob Dylan terug aan het front. Hij brengt, tot op de dag van vandaag, weer albums uit die steevast vier en soms vijf sterren scoren bij de muziekrecensenten. Zijn stem? Moet ik daar nog iets van zeggen? Elke periode in zijn carrière kent haar eigen Dylan en de stem die daarbij hoort. De stem vergruist, maar het is een stem die niet is los te weken van de tekst, de muziek en The Great American Songbook die Dylan als geen ander heeft opgezogen. Wat wil je eigenlijk van een 75-jarige die duizenden concerten heeft gegeven. En ook deze dagen weer on the road is in zijn Never Ending Tour. Zijn songs staan op een sterk fundament van historie en traditie en dat feit domineert zijn gehele oeuvre.

In de slipstream van de Nobelprijs voor de Literatuur zal opnieuw een lawine aan publiciteit neerdalen op de man die in de strenge winter van 1961 nog als jongen neerstreek in Greenwich Village New York. Om daarna nooit meer uit beeld te verdwijnen. ,,God, I’m glad I’m not me’’, dat zei hij al in de jaren zestig toen de roem hem bijna plette. ,,I’m just a storyteller, I’m just a song and dance man.’' Dat is de kern, de rest is allemaal bijzaak.